Bosh prokuratura tomonidan madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanishga oid qonun hujjatlari ijrosi bo‘yicha Madaniyat vazirligi tizimida o‘rganishlar o‘tkazildi. Bu haqda Bosh prokuraturaning Sog‘liqni saqlash, ta’lim va boshqa ijtimoiy sohalarda qonunchilik ijrosi ustidan nazorat boshqarmasi boshlig‘i Umirbek Madrahimov ma’lum qildi.
Uning ma’lum qilishicha, “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”gi qonunning 7-, 10-moddalari talablari bajarilmaganligi, o‘z vaqtida monitoring amalga oshirilmaganligi oqibatida O‘zbekiston bo‘yicha jami 259 ta moddiy madaniy meros obyekti turli sabablarga ko‘ra jiddiy shikastlangan.
Misol uchun, Samarqandda arxeologiya obyektlarining 4 tasi buzilgan, 13 tasi o‘zboshimchalik bilan egallab olingan, 7 tasi tuman hokimliklari tomonidan boshqalarga berib yuborilgan. Shu kabi, arxitektura madaniy merosi obyektlaridan 15 tasi buzilgan, 39 tasida tegishli ruxsatsiz qurilish ishlari amalga oshirilgan, 5 tasi o‘zboshimchalik bilan egallab olingan va noqonuniy ravishda chiqindilar to‘kilgan.
“Achinarlisi, Samarqand viloyatida joylashgan, XIX asrda qurilgan 4 ta masjidning qonunga zid ravishda buzib tashlanganligi oqibatida davlat manfaatlariga (madaniy-tarixiy qiymati bo‘yicha) jami 13,2 milliard so‘mlik zarar yetkazilgan”, — deydi Umirbek Madrahimov.
O‘zbekiston bo‘yicha 421 ta moddiy madaniy meros obyektlari o‘z vaqtida hisobga olinmagan va muhofaza qilish choralari ko‘rilmagan. Xususan, Gurlan tumanidagi “Shohimardon bobo” maqbarasi o‘rganish kuniga qadar hisobga olinmagan, oqibatda maqbaraning yarmi buzilib, tarixiy qiymati qisman yo‘qotilgan.
Bugungi kungacha 5 393 ta madaniy meros obyektining davlat kadastri hujjatlari qilinmagan, jami 431 ta obyekt ta’mirlash-tiklashga muhtoj. Moddiy madaniy va arxeologiya merosi obyektlari bo‘yicha o‘tkazilgan xatlov natijalari ham haqqoniy bo‘lmagan. Misol uchun, Xazorasp tumanida joylashgan “Tanobchi avliyo maqbarasi” mavjudligi qayd etilgan bo‘lsada, haqiqatda maqbara buzilib ketgan.
“Mazkur o‘rganish natijalariga ko‘ra barcha qonunbuzilishlar bo‘yicha tegishli choralar ko‘rilishi ta’minlandi”, — deya ma’lum qildi Umirbek Madrahimov.
Izoh (0)