Shu kunlarda parlament quyi palatasi qo‘mitalarida bir qator qonun loyihalari keng muhokama qilinmoqda, deb xabar beriladi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi rasmiy saytida. Vazirlar Mahkamasi tomonidan kiritilib, Qonunchilik palatasida birinchi o‘qishda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 565-moddasiga qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi ana shulardan biri.
Fan, ta’lim, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi tomonidan siyosiy partiyalar fraksiyalari vakillari, tegishli idoralar mutasaddilari, soha mutaxassislari ishtirokida kengaytirilgan tarzda o‘tkazilgan tadbirda ushbu hujjat normalari yuzasidan qizg‘in fikr almashildi.
Mamlakatda milliy turizm industriyasini, avtomototransport vositalarining ijara bozorini rivojlantirish dolzarb ahamiyat kasb etish bilan birga ushbu sohaga ehtiyoj tobora sezilmoqda. Adliya vazirligi boshqarma boshlig‘i Alisher Karimovning ma’lum qilishicha, transport vositalarini ijaraga berish masalalari notarial tasdiqlash talab etiladigan bitimlar turiga kiritilgan. Jahon tajribasidan ayonki, turistlarga birinchi navbatda qulaylik yaratish maqsadida ularga avtotransport vositalaridan foydalanishda hech qanday ortiqcha ma’muriy cheklovlar, to‘siqlar belgilanmagan. Bizning qonunchiligimizda esa ushbu jarayon qo‘shimcha vaqt, xarajat talab qiladi. Taklif etilayotgan qonun loyihasiga ko‘ra, avtomototransport vositalarini 30 kungacha bo‘lgan muddatga notarial tasdiqlovsiz ijaraga berish ko‘zda tutilmoqda. E’tiborli jihati, avtomototransport vositalarini ijaraga berish bo‘yicha xizmatlar ixtisoslashgan yuridik shaxslarga berilayapti. Bu mamlakatga xorijdan kelayotgan sayyohlarga sifatli xizmat ko‘rsatishni ta’minlaydi, shuning barobarida, ichki turizmni rivojlantiradi.
– Maqsad tushunarli, – deydi O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi fraksiyasi vakili Sattor Rahmatov. – Avtomototransport vositalarini ijaraga berish bo‘yicha xizmat ko‘rsatishga ixtisoslashgan, degan jumlaga e’tirozim bor. Bu ixtisoslashuv nimaga kerak? Deylik, mening haydovchilik guvohnomam bor, demak, mashina boshqarishga huquqim bor, mashina egasidan mashina olmoqchiman. Bu yerda qanaqa ixtisoslashuv kerak? Yana bir munozarali savol, nega aynan yuridik shaxslarga bu imtiyoz berilmoqda, jismoniy shaxslarning ham qanchadan qancha avtomashinalari bor. Ushbu loyihada qat’iy chegaralar qo‘yilgan, buni aniqlashtirish kerak.
Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyasi fraksiyasi a’zosi Abdurashid Abduqodirov mazkur faoliyatning sifatli xizmat ko‘rsatilishini ta’minlash maqsadida aynan avtomototransport vositalarini ijaraga berish yuridik shaxslarga berilayotganini qayd etdi.
– Ushbu tahrirni qo‘llab-quvvatlagan holda, aytish mumkinki, bizning asosiy vazifamiz texnikani ijarachiga soz holatda berib, uni shu holatda qaytarib olish, bir so‘z bilan aytganda, foyda olishga erishishdir, – deydi O‘zbekiston “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi fraksiyasi a’zosi Azamat Pardayev. – Shunday ish yuritish kerakki, xorijdan kelayotgan turistmi yoki mamlakatimiz fuqarolarimi ushbu xizmatga bir marotaba emas, ko‘p marotaba murojaat qilishsin. Shu talablarga ixtisoslashmagan oddiy fuqaro qanday javob beradi? Fikrimcha, mazkur tahrirni qo‘llab-quvvatlashimiz kerak.
O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi fraksiyasi a’zosi Umidjon Sulaymonov ushbu qonun qabul qilingandan keyin ayrim kamchiliklar yuzaga chiqishi ehtimoli bo‘lgan jihatlarga e’tibor qaratdi. Ayni chog‘da avtomototransport vositalarini yuridik shaxslar bilan bir qatorda yakka tartibdagi tadbirkorlarga ham ijaraga berish taklifini ilgari surdi.
– Muhokama qilinayotgan qonun loyihasi konsepsiyasini to‘la qo‘llab-quvvatlaymiz, – deydi “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi fraksiyasi a’zosi Nodir Muxtorov. – Qayd etish joizki, mazkur faoliyat bilan shug‘ullanish uchun bir nechta xodimlar, ya’ni mexanik, injener, transport sozligini tekshiruvchi, chet ellik turist bo‘lsa tarjimon kerak bo‘ladi. Bularni jamlaydigan bo‘lsak, ushbu xizmatni aynan yuridik shaxs tashkil etishi lozimligini ko‘rsatadi. Bizga ma’lumki, yakka tartibdagi tadbirkor ikkita xodim olishi mumkin, o‘zi bilan uch nafarni tashkil etadi, xolos.
Bundan tashqari, qonun loyihasida “ixtisoslashgan”, degan so‘zning qo‘shilishi, albatta, bu sohada xizmat ko‘rsatuvchilarni toraytiradi. Shu bilan birga, turistning xavfsizligini ta’minlash borasida ularning mas’uliyatini kuchaytiradi.
Avtomototransport vositalarini ijaraga berish bo‘yicha xizmatlarning faqat yuridik shaxslarga berilishi qizg‘in tortishuvlarga sabab bo‘ldi.
O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi fraksiyasi a’zosi Shuhrat Polvonov qonun loyihasi muhokamasida juda ko‘p tortishuvlar bo‘layotgani unga tor doirada e’tibor qaratilayotgani natijasi, deb ta’kidladi. Deputatning fikricha, Fuqarolik kodeksiga kiritilayotgan o‘zgartish fuqarolik huquqi nazariyasiga ziddir. Nima sababdan? Ijara shartnomasi bu fuqarolik huquqiy munosabat, bu sharoitda tomonlar teng. Bunga zid ravishda qo‘shimcha kiritilayotgani esa mana bu tarafgina shartnoma tuza oladi, degan cheklovni qo‘yyapti. Bu esa tushunmovchiliklarni keltirib chiqarmoqda.
Bo‘lib o‘tgan qizg‘in bahs-munozaralarda qonun loyihasining mamlakat turizm salohiyatini yuksaltirishdagi ahamiyatidan kelib chiqib, muxolif fraksiyalar uni qayta ko‘rib chiqish hamda konseptual o‘zgartishlar kiritish zarurligini ta’kidlab o‘tishdi.
Yig‘ilish yakunida ma’sul qo‘mita ushbu qonun loyihasini mutaxassislar va keng aholi ishtirokida atroflicha muhokama qilishga kelishib oldi.
Izoh (0)