Massachusets texnologiya institutining muhandislari o‘simliklarni xira nur taratishga “o‘rgatdi”. Vaqt o‘tishi bilan bu kabi tirik fonarlar an’anaviy lampalarning o‘rnini egallashi mumkin, deb xabar berdi National Geographic.
Jahonda ishlab chiqariladigan energiyaning 20 foizga yaqini yoritish uchun ishlatiladi. Uning iste’moli, ayniqsa, qish kunlarida ortadi: masalan, AQShdagi Rojdestvo chiroqlari butun boshli davlatlar bir yil davomida ishlatadigan energiyadan ko‘prog‘ini sarflaydi.
Massachusets texnologiya institutining nanobionika sohasi mutaxassislari ularni yorug‘lik manbaiga aylantirishga qaror qildi. Bungacha ular o‘simliklarni qurg‘oqchilikni bashorat qilish va smartfonlarga kerakli ma’lumotlarni berib, portlovchi vositalarga munosabat bildirishga “o‘rgatgan” edi.
Tajriba doirasida olimlar tanada kimyoviy reaksiyalar paydo bo‘lishiga olib keladigan eritmani yaratdi, uning natijasida energiya — yorug‘lik ajraladi. Eritmaning asosiy komponentlaridan biri lyutsiferaza — yorug‘lik reaksiyalarini katalizatsiya qiluvchi fermentlar guruhi. Tajriba sifatida suv o‘ti (Nasturtium officinale) o‘simligidan foydalanildi.
O‘simlik bargi va poyasi eritma fermentlari joylashtirilgan idishga solindi, shundan so‘ng idish ichidagi bosim oshirildi. Bu esa lyutsiferaza eritmasiga uning ichki qismlariga kirib borish imkonini beradi. Tajribaning birinchi bosqichidayoq suv o‘tining barglari 45 daqiqa davomida yorug‘lik tarqatgan, shundan so‘ng olimlar ushbu vaqtni 3,5 soatga qadar uzaytirishga muvaffaq bo‘ldi. Suv o‘tidan keyin tajriba rukkola, jingalak karam va ismaloq ustida o‘tkazildi. Barcha holatlarda konsentratsiya zarralari o‘simlik uchun zaxarli bo‘lmadi.
O‘simlik tarqatadigan yorug‘lik — o‘qish uchun kerak bo‘ladigan yurug‘lik hajmining mingdan biriga teng. “Bizning g‘oyamiz — rozetkaga ulanmagan holda yorug‘lik tarqatadigan stol lampasini yaratishdan iborat”, — dedi loyiha rahbari Maykl Strano. Ushbu texnologiyadan binolarni va ko‘chalarni yoritishda foydalanish mumkin bo‘ladi.
Izoh (0)