• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12557.56
    • RUB159.44
    • EUR14809.13
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +36°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Nega naqd chet el valyutasini sotishga shoshmaslik mumkin?

    O‘zbekistonliklar Markaziy bank aholiga naqd chet el valyutasi erkin sotuvini boshlashini kutmoqda. Iqtisodiyot fanlari nomzodi Farhod Qurbonboyev bu choraga shoshmaslik mumkin deb hisoblaydi, deb yozadi “Kommersant.uz”.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    5-sentabrdan mamlakatimiz iqtisodiyoti yangicha voqelikda — milliy valyutaning deyarli ikki karra devalvatsiyasi sharoitida amal qila boshladi.

    Bu voqelik importchilarni deyarli ikki karra kambag‘allashtirib, eksportchilarni deyarli ikki karra boyitdi. Importchilar ahvolini import bojxona to‘lovlarini kamaytirish maqsadida qayta ko‘rib chiqish yaxshilaydi. Eksportchilar-chi? Ular faollashdimi?

    Javob hozircha noma’lum, chunki juda kam vaqt o‘tdi. Biroq davlat organlari eksportni oshirish bo‘yicha prognoz ma’lumotlariga ega ekanligi va bu prognozlar yaqin vaqt ichida amalga oshishiga ishongimiz keladi.

    Ko‘pchilik erkin konvertatsiyadagi valyutaning naqd sotilishi boshlanishini kutmoqda.

    Ba’zi mutaxassislarga bu iqtisodiy ravnaq boshlanishiga olib keluvchi oxirgi nuqta bo‘lib tuyulmoqda. Biroq bu xom xayol. Qolaversa, xavfli tushuncha hamdir.

    “Konvertatsiya joriy etilishi tufayli iqtisodiyotning dollarlashuvi kuchayadimi?” degan savolga obro‘li ekspertlardan biri “Iqtisodiyotimiz aynan konvertatsiya yo‘qligi va valyutaning doimiy yetishmovchiligi tufayli dollarlashgan”, deb ta’kidlaydi.

    Aslida esa dollarlashuv sababi — parallel (yashirin) iqtisodiyot va nobank naqd pul aylanmasi. Qonuniy tadbirkorlik sust rivojlangan, eksport zarur darajadan ikki—uch barobar past.

    Erkin konvertatsiyaning birinchi haftasida banklar tomonidan 300 million dollar, shundan 200 million dollari aholidan sotib olinganligi ma’lum qilindi.

    Hozir qanday? Bir oy davomida qancha sotilgan va sotib olingan? Asosiy masala: muvozanat qanaqa, ko‘proq sotilayaptimi yoki xarid qilinayaptimi?

    Agar eksport oshib, banklar tomonidan erkin konvertatsiya qilinuvchi valyutani xarid qilish barqaror ravishda sotishdan oshayotgan bo‘lsa, naqd konvertatsiyani joriy etish ehtimoli haqida gapirish mumkin.

    Gap shundaki, qonuniy ishlovchi tadbirkorga xo‘jalik operatsiyalari uchun naqd dollar kerak emas.

    Aholining avto yoki ko‘chmas mulk xarid qilish uchun erkin konvertatsiyadagi valyutaga ehtiyojiga kelsak, bu muammo yanada yirik milliy valyuta chiqarish yo‘li bilan hal etilishi mumkin.

    Chet el valyutasini chet elga o‘tkazishi kerak bo‘lgan fuqarolar nima qilishi kerak, deb tez-tez so‘rashadi. Ko‘pchilikning chet elda talaba farzandlari va moddiy yordam kerak bo‘lgan boshqa qarindoshlari bor.

    Ushbu maqsadlar uchun erkin konvertatsiyadagi valyutani o‘tkazish imkoniyatini ko‘zda tutuvchi maxsus nizomni ishlab chiqish va tasdiqlash lozim. Bunday rasmiyatchilik haqiqatda o‘tkazmalarni amalga oshirishi kerak bo‘lganlarni qiynab qo‘ymaydi deb o‘ylayman.

    Ikkinchi ko‘p tarqalgan savol: xorijiy internet-do‘konlardan xaridlarni amalga oshirish uchun chet el valyutasini qayerdan olish mumkin?

    Ha, bu muammo, biroq fuqarolarimining ko‘pchiligi uchun emas. Valyuta bozorining asosiy muammolari hal etilsa va ularni keltirib chiqaruvchi sabablar bartaraf etilsa, soliqlarni optimizatsiya qilish yo‘li bilan biznes uchun haqiqatda maqbul sharoitlar yaratilsa, xorijiy internet-do‘konlarga to‘lovlarni amalga oshirish muammosini ham hal etish mumkin.

    Internet-do‘konlarga nega ehtiyoj bor? Chunki ichki bozor bir qism fuqarolarning ba’zi ehtiyojlarini qanoatlantirmaydi, chet el onlayn-do‘konlarida esa narxlar pastroq, tanlov ham ko‘proq.

    Chet el internet xaridlariga ehtiyoj yuzaga kelish sabablari — ichki ishlab chiqarish va tadbirkorlikning sust rivojlanganligi va import bojxona bojlarining yuqori ekanligi.

    Barchasi oxir-oqibatda ichki iqtisodiyotimizni rivojlantirish yo‘li bilan hal etiladi! Soliqlar optimizatsiyasi orqali ichki biznes va eksport — muammolarning asosiy yechimi mana shu. Hozirgi sharoitda erkin naqd konvertatsiya — bevaqt noo‘rin yarimchora.

    Markaziy bankning yaqin vaqt ichida istalgan talabgorlarga erkin konvertatsiyadagi valyutani naqd sotishni ochish bo‘yicha biror-bir majburiyatni zimmasiga olishi maqsadga muvofiq bo‘lmasdi.

    Birgina Markaziy bank valyuta bozorini barqarorlashtirish vazifasini uddalay olmaydi. Unga makromoliyaviy tahlilga asoslangan soliq optimizatsiyasi bo‘yicha choralar bilan Iqtisodiyot vazirligi va Moliya vazirligi yordam berishi kerak.

    Demak, valyuta liberalizatsiyasi ortidan soliq optimizatsiyasini o‘tkazish zarur.

    Qabul qilingan qarorlar, jumladan prezidentning 2017-yil 13-sentabr kungi “Pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori 4-bandini qat’iy bajarish zarur.

    Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi va Markaziy bank muvofiqlikda faoliyat ko‘rsatuvchi uchlik bo‘lishi lozim.

    09.10.2017, 15:27   Izoh (0)   34857
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Toshkentda “Ma’rifat” targ‘ibotchilar jamiyati a’zolariga a’zolik guvohnomalari topshirildi

    09.10.2017, 15:17

    “O‘zbektelekom” 20-oktabrdan universal telekommunikatsiya xizmatlari uchun yangi tariflarni amalga kiritadi

    09.10.2017, 15:07

    Toshkentdagi Sharof Rashidov ko‘chasining yopilgan qismi qaytadan ochildi (video)

    09.10.2017, 14:57

    “Do‘stlar” turar-joy majmuasi: eng yaxshi do‘stlar uchun qulaylik va sifat

    09.10.2017, 14:48

    Toshkentda 30 ga yaqin yangi metro stansiyalari quriladi

    09.10.2017, 14:37

    9-oktabr – Butunjahon pochta kuni

    09.10.2017, 13:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Farg‘ona viloyatida mo‘l hosil: fermerlar 95 sentnerdan ortiq g‘alla yetishtirdi 


    Hududiy elektr tarmoqlari” AJ Fitch Ratings agentligining xalqaro kredit reytingini “BB, barqaror” darajasiga oshirdi


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Smart Business va UZCARD Farg‘ona tadbirkorlari uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochmoqda 


    Burger va lavashdan tortib kabob hamda flat-white’gacha — barchasi bir joyda!  


    “O‘zbekgidroenergo” AJning xalqaro kredit reytingi BB (barqaror) darajasiga ko‘tarildi


    HONOR ilhomlantiruvchi AI texnologiyalarga ega HONOR 400 seriyasini taqdim etdi


    NRG Uzbekistan 60 gektar maydonda "shahar ichida shahar" keng ko‘lamli turar-joy loyihasini ishga tushirmoqda


    SonetUzStyle – ijodiy kontent uchun Kia Sonet sovg‘a qilamiz


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Imzodan Engelberg premium romlari hashamatlikning timsolidir


    Toshkentda navbatdagi SAG XL gilam do'koni o'z ishini boshladi


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    Inflyatsiya va jamg‘armalar: Nega pul o‘z qiymatini yo‘qotadi?

     

    Tavsiya etamiz

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23

    SSSRning qo‘shni davlatga bosqini tarixi: Afg‘onistonda yodgorlik o‘rnatilgan yagona sovet askari kim edi?

    5 iyul, 15:22

    “Erishib bo‘lmaydigan ball belgilangani yo‘q” — “El-yurt umidi” jamg‘armasi ijrochi direktori

    4 iyul, 22:11

    “AQSH o‘yindan chiqmoqchi”. Ukraina Qo‘shma Shtatlar yordamisiz qayergacha bora oladi?

    4 iyul, 19:55
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Yaponiya Xitoyni tiyib turish uchun Filippinga ishlatilgan harbiy kemalarini beradi

    Dunyo | 6 iyul, 20:05

    Turkiyada uch nafar muxolifatchi mer hibsga olindi

    Dunyo | 6 iyul, 20:00

    O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 68 mlrd dollardan oshdi

    Iqtisodiyot | 6 iyul, 19:30

    “Manchester Siti” “Inter” himoyachisi bilan muzokara boshladi

    Sport | 6 iyul, 18:57

    “Xitoy Rossiyadan NATOga hujum qilishni so‘rashi mumkin” — Mark Ryutte

    Dunyo | 6 iyul, 18:55

    Buyuk Britaniya Suriya bilan diplomatik aloqalarini tikladi

    Dunyo | 6 iyul, 18:07

    Qirg‘iziston rossiyaliklarga fuqarolik berishni to‘xtatdi

    Dunyo | 6 iyul, 17:10

    Ilon Mask o‘zining “Amerika” partiyasini tuzdi

    Dunyo | 6 iyul, 16:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.