• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12500.01
    • RUB151.96
    • EUR14471.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +37°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Nega naqd chet el valyutasini sotishga shoshmaslik mumkin?

    O‘zbekistonliklar Markaziy bank aholiga naqd chet el valyutasi erkin sotuvini boshlashini kutmoqda. Iqtisodiyot fanlari nomzodi Farhod Qurbonboyev bu choraga shoshmaslik mumkin deb hisoblaydi, deb yozadi “Kommersant.uz”.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    5-sentabrdan mamlakatimiz iqtisodiyoti yangicha voqelikda — milliy valyutaning deyarli ikki karra devalvatsiyasi sharoitida amal qila boshladi.

    Bu voqelik importchilarni deyarli ikki karra kambag‘allashtirib, eksportchilarni deyarli ikki karra boyitdi. Importchilar ahvolini import bojxona to‘lovlarini kamaytirish maqsadida qayta ko‘rib chiqish yaxshilaydi. Eksportchilar-chi? Ular faollashdimi?

    Javob hozircha noma’lum, chunki juda kam vaqt o‘tdi. Biroq davlat organlari eksportni oshirish bo‘yicha prognoz ma’lumotlariga ega ekanligi va bu prognozlar yaqin vaqt ichida amalga oshishiga ishongimiz keladi.

    Ko‘pchilik erkin konvertatsiyadagi valyutaning naqd sotilishi boshlanishini kutmoqda.

    Ba’zi mutaxassislarga bu iqtisodiy ravnaq boshlanishiga olib keluvchi oxirgi nuqta bo‘lib tuyulmoqda. Biroq bu xom xayol. Qolaversa, xavfli tushuncha hamdir.

    “Konvertatsiya joriy etilishi tufayli iqtisodiyotning dollarlashuvi kuchayadimi?” degan savolga obro‘li ekspertlardan biri “Iqtisodiyotimiz aynan konvertatsiya yo‘qligi va valyutaning doimiy yetishmovchiligi tufayli dollarlashgan”, deb ta’kidlaydi.

    Aslida esa dollarlashuv sababi — parallel (yashirin) iqtisodiyot va nobank naqd pul aylanmasi. Qonuniy tadbirkorlik sust rivojlangan, eksport zarur darajadan ikki—uch barobar past.

    Erkin konvertatsiyaning birinchi haftasida banklar tomonidan 300 million dollar, shundan 200 million dollari aholidan sotib olinganligi ma’lum qilindi.

    Hozir qanday? Bir oy davomida qancha sotilgan va sotib olingan? Asosiy masala: muvozanat qanaqa, ko‘proq sotilayaptimi yoki xarid qilinayaptimi?

    Agar eksport oshib, banklar tomonidan erkin konvertatsiya qilinuvchi valyutani xarid qilish barqaror ravishda sotishdan oshayotgan bo‘lsa, naqd konvertatsiyani joriy etish ehtimoli haqida gapirish mumkin.

    Gap shundaki, qonuniy ishlovchi tadbirkorga xo‘jalik operatsiyalari uchun naqd dollar kerak emas.

    Aholining avto yoki ko‘chmas mulk xarid qilish uchun erkin konvertatsiyadagi valyutaga ehtiyojiga kelsak, bu muammo yanada yirik milliy valyuta chiqarish yo‘li bilan hal etilishi mumkin.

    Chet el valyutasini chet elga o‘tkazishi kerak bo‘lgan fuqarolar nima qilishi kerak, deb tez-tez so‘rashadi. Ko‘pchilikning chet elda talaba farzandlari va moddiy yordam kerak bo‘lgan boshqa qarindoshlari bor.

    Ushbu maqsadlar uchun erkin konvertatsiyadagi valyutani o‘tkazish imkoniyatini ko‘zda tutuvchi maxsus nizomni ishlab chiqish va tasdiqlash lozim. Bunday rasmiyatchilik haqiqatda o‘tkazmalarni amalga oshirishi kerak bo‘lganlarni qiynab qo‘ymaydi deb o‘ylayman.

    Ikkinchi ko‘p tarqalgan savol: xorijiy internet-do‘konlardan xaridlarni amalga oshirish uchun chet el valyutasini qayerdan olish mumkin?

    Ha, bu muammo, biroq fuqarolarimining ko‘pchiligi uchun emas. Valyuta bozorining asosiy muammolari hal etilsa va ularni keltirib chiqaruvchi sabablar bartaraf etilsa, soliqlarni optimizatsiya qilish yo‘li bilan biznes uchun haqiqatda maqbul sharoitlar yaratilsa, xorijiy internet-do‘konlarga to‘lovlarni amalga oshirish muammosini ham hal etish mumkin.

    Internet-do‘konlarga nega ehtiyoj bor? Chunki ichki bozor bir qism fuqarolarning ba’zi ehtiyojlarini qanoatlantirmaydi, chet el onlayn-do‘konlarida esa narxlar pastroq, tanlov ham ko‘proq.

    Chet el internet xaridlariga ehtiyoj yuzaga kelish sabablari — ichki ishlab chiqarish va tadbirkorlikning sust rivojlanganligi va import bojxona bojlarining yuqori ekanligi.

    Barchasi oxir-oqibatda ichki iqtisodiyotimizni rivojlantirish yo‘li bilan hal etiladi! Soliqlar optimizatsiyasi orqali ichki biznes va eksport — muammolarning asosiy yechimi mana shu. Hozirgi sharoitda erkin naqd konvertatsiya — bevaqt noo‘rin yarimchora.

    Markaziy bankning yaqin vaqt ichida istalgan talabgorlarga erkin konvertatsiyadagi valyutani naqd sotishni ochish bo‘yicha biror-bir majburiyatni zimmasiga olishi maqsadga muvofiq bo‘lmasdi.

    Birgina Markaziy bank valyuta bozorini barqarorlashtirish vazifasini uddalay olmaydi. Unga makromoliyaviy tahlilga asoslangan soliq optimizatsiyasi bo‘yicha choralar bilan Iqtisodiyot vazirligi va Moliya vazirligi yordam berishi kerak.

    Demak, valyuta liberalizatsiyasi ortidan soliq optimizatsiyasini o‘tkazish zarur.

    Qabul qilingan qarorlar, jumladan prezidentning 2017-yil 13-sentabr kungi “Pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori 4-bandini qat’iy bajarish zarur.

    Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi va Markaziy bank muvofiqlikda faoliyat ko‘rsatuvchi uchlik bo‘lishi lozim.

    09.10.2017, 15:27   Izoh (0)   34869
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Toshkentda “Ma’rifat” targ‘ibotchilar jamiyati a’zolariga a’zolik guvohnomalari topshirildi

    09.10.2017, 15:17

    “O‘zbektelekom” 20-oktabrdan universal telekommunikatsiya xizmatlari uchun yangi tariflarni amalga kiritadi

    09.10.2017, 15:07

    Toshkentdagi Sharof Rashidov ko‘chasining yopilgan qismi qaytadan ochildi (video)

    09.10.2017, 14:57

    “Do‘stlar” turar-joy majmuasi: eng yaxshi do‘stlar uchun qulaylik va sifat

    09.10.2017, 14:48

    Toshkentda 30 ga yaqin yangi metro stansiyalari quriladi

    09.10.2017, 14:37

    9-oktabr – Butunjahon pochta kuni

    09.10.2017, 13:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi

     

    Tavsiya etamiz

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekistonda bolalarga zo‘ravonlik qilganlardan farzandlari olib qo‘yilishi mumkin

    O‘zbekiston | 30 iyul, 13:52

    Klubda 10 ming so‘mga qo‘shiq kuylagan, prodyuseriga turmushga chiqqan, otasi tufayli “zapret”ga tushgan xonanda Shahzoda 46 yoshda

    Madaniyat | 30 iyul, 13:45

    O‘zbekistonlik UFC jangchisi Bogdan Guskovning ehtimoliy raqiblari ma’lum bo‘ldi

    Sport | 30 iyul, 13:40

    Singapurliklar uchun O‘zbekistonga charter reyslar tashkil etiladi

    O‘zbekiston | 30 iyul, 13:28

    Eronda davlat tomonidan amalga oshirilgan qatllar soni ikki baravarga oshdi — BMT

    Dunyo | 30 iyul, 13:15

    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda

    Reklama | 30 iyul, 12:00

    Maosh 2 ming yevrodan baland: o‘zbekistonliklar uchun Germaniyada yangi ish o‘rinlari ochildi

    O‘zbekiston | 30 iyul, 13:09

    Xonanda Jastin Timberleyk Ruminiyadagi konsertida deyarli kuylamagani uchun tanqidga uchradi

    Musiqa | 30 iyul, 12:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.