O‘zbekiston Markaziy banki Yagona umumrespublika protsessing markazi (YUPM) va Yagona xalqaro protsessing markazi (YXPM) rahbariyatlaridan bir oy muddat ichida Uzcard va GlobUzCard to‘lov tizimlarining birgalikda faoliyat olib borishini, ya’ni, bir tizimning kartalarini boshqa tizim terminal tarmog‘iga qabul qilinishini ta’minlash talabi qo‘yildi. Bu haqda Uzcard matbuot xizmati xabar bermoqda.
Eslatib o‘tamiz, Markaziy bankining 8-apreldagi qarori bilan O‘zbekistonda xalqaro to‘lov tizimlari bilan integratsiyalanishi aytilgan GlobUzCard banklararo universal chakana to‘lov tizimi ishlab chiqilishi boshlangani haqida xabar berilgan edi. YXPM tomonidan boshqariladigan yangi tizim Visa, MasterCard, Union Pay, American Express, va boshqa xalqaro to‘lov tizimlari bilan aloqalar o‘rnatib, chet elda GlobUz bank kartalaridan va O‘zbekiston hududida xorijiy banklar kartalaridan chet el valyutasida operatsiyalar o‘tkazishni ta’minlashi kerak.
YUPM (Uzcard) matbuot xizmatining izoh berishicha, bir to‘lov tizimi kartalarini boshqa tizim tomonidan qabul qilinishini ta’minlash uchun axborot tizimlarining to‘liq majmuini ishlab chiqish talab etiladi, jumladan:
- shifrlash va ma’lumotlarni uzatish jarayoni, turli to‘lov tizimlarining shifrlash kalitlarini saqlash va foydalanish, ikkala tizimni ham PCI-DSS axborot xavfsizligi standartlariga muvofiqlik bo‘yicha sertifikatsiyadan o‘tkazish;
- plastik kartalar emissiyasi bazasini yangilash va banklarning mavjud mijozlari uchun kartalarni qaytadan ishlab chiqarish;
- tizimning barcha jabxalarida, ya’ni kartochka chipidagi ilova va terminal qurilmasi dasturidan boshlab, ma’lumotlar bazalarini boshqarish tizimlari, moliyaviy o‘zaro hisob-kitoblar uchun ma’lumotlarni shakllantirish va saqlashgacha dasturiy ta’minotni oxiriga yetkazib qo‘yish va qayta sozlash;
- to‘lov tizimlarining barcha ishtirokchilari va foydalanuvchilarining turli darajalardagi o‘zaro hamkorlikdagi faoliyati uchun aloqaning yangi kanallarini qurish;
- elektron tijorat, jumladan, mobil dastur va elektron to‘lovlar portallari orqali hisob-kitoblarni amalga oshirish mexanizmlarini qayta ishlab chiqish va o‘zgartirish;
- hamkorlikda ish olib borishning iqtisodiy samaradorligini hisoblab chiqish hamda tegishli narx siyosatini ishlab chiqish va muvofiqlashtirish.
“Uzcard tizimi ishtirokchilari va foydalanuvchilari o‘rtasida yo‘lga qo‘yilgan o‘zaro mustahkam munosabatlarning o‘zgarishi uning ish faoliyatida to‘xtalishlar bo‘lishi ehtimoli va pirovardida foydalanuvchilarning asosli noroziliklarini yuzaga kelishini e’tibordan chetda qoldirmagan holda, tizimni tubdan qayta qurish zaruratini keltirib chiqaradi. Qolaversa, ushbu jarayon mablag‘ va intellektual jihatdan sezilarli sarf-xarajatlarni talab qiladi”, — deyiladi YUPM axborotida.
Uzcard tomonining qayd etishicha, ikki tizimning birgalikda faoliyat olib borishini ta’minlash talabi — bir tomondan — bir oydan ko‘ra ancha ko‘p vaqt talab qilsa — boshqa tomondan — tizimga shoshma-shosharlik va yaxshi tayyorlanmasdan o‘zgartirish kiritilishi jiddiy ijtimoiy va iqtisodiy oqibatlarni keltirib chiqarishi mumkin.
“Yuqoridagilarga qo‘shimcha sifatida asosli savol tug‘iladi: GlobUzCard tizimi uning faoliyati uchun Uzcard tizimi resurslari talab qilinayotgan bo‘lsa, unga raqobatchi bo‘la oladimi? Va, umuman, foydalanuvchilarga muayyan bir foyda keltirmaydigan bo‘lsa, sarf-xarajatlar evaziga ishlab turgan tizimni o‘zgartirib, boshqa logotip bilan yangi kartalarni ishlab chiqarishdan nima naf?”, — deb savol qo‘yadi YUPM matbuot xizmati.
“Eng muhimi, modomiki, GlobUzCard na to‘lovlarni boshqarish tizimi (protsessing markazi), na mijozlarning ma’lumotlar bazasi va na to‘lovlarni qabul qilish tarmoqlariga ega emas ekan, mazkur tizimlarning birgalikda faoliyat olib borishini qanday tashkil qilish mumkinligi tushunarsiz”, — deyiladi Uzcard axborotida.
Izoh (0)