Turkiya — O‘zbekiston mustaqilligini birinchi bo‘lib tan olgan mamlakat, ikki davlat o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlar esa doimiy rivojlanib kelgan. 2016-yil yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi savdo aylanmasi 1,2 milliard dollarni tashkil etdi. Turkiya O‘zbekistonning muhim va yirik savdo hamkorlaridan biri hisoblanadi: hozirda O‘zbekistonda turk kapitali ishtirokida 441 ta, jumladan, 100 foiz turk kapitali asosida 94 ta qo‘shma korxona faoliyat olib bormoqda.
Toshkentda 25-may kuni O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi Savdo-iqtisodiy hamkorlik bo‘yicha hukumatlararo komissiyaning 4-yig‘ilishi tashkil etildi. Yig‘ilish O‘zbekiston bosh vaziri o‘rinbosari Rustam Azimov va Turkiya bosh vaziri o‘rinbosari Yildirim Tug‘rul Turkesh raisligida bo‘lib o‘tdi.
To‘qqiz yilda birinchi marta
Shu vaqtgacha komissiyaning uchta yig‘ilishi bo‘lib o‘tgan. Eng so‘nggi yig‘ilish 2008-yil Anqarada tashkil etilgan edi. Bu galgi yig‘ilish ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarning yangi bosqichini boshlab berishi anjuman qatnashchilari tomonidan ta’kidlandi.
Rustam Azimov ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarga to‘xtalib, bu sohada investitsiya, turizm, moliya, transport tashuvlari ustuvor yo‘nalishlardan ekanini ta’kidlab o‘tdi.
O‘zbekiston Turkiyaga elektrotexnika, mis va kabel mahsulotlari, mineral o‘g‘it, paxta tolasi hamda ip kalavasi, transformatorlar, meva-sabzavot, qayta ishlangan oziq-ovqat mahsulotlari, yetkazib berishga tayyor. O‘z navbatida, sanoat ehtiyojlarini qondirish maqsadida, O‘zbekiston Turkiyadan zamonaviy texnologik uskunalarni sotib olish istagida ekani ma’lum qilindi.
Turkiya bosh vazirining o‘rinbosari Yildirim Tug‘rul Turkesh ikki mamlakat rahbarlari — Shavkat Mirziyoyev va Rajab Toyyib Erdo‘g‘onning 2016-yil noyabrida Samarqandda bo‘lib o‘tgan uchrashuvi O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi hamkorlikning yangi sahifasini ochib berganini alohida ta’kidladi. “Bo‘linib ketgan tarixni tiklash — bizning yo‘limiz”, — dedi Yildirim Turkesh.
Uning ta’kidlashicha, ikki mamlakat o‘rtasidagi 2016-yilgi savdo aylanmasining 700 million dollardan ortig‘i O‘zbekistonning eksport hissasiga to‘g‘ri keladi va joriy yilning oxirigacha savdo aylanmasi 1,4 milliard dollarga yetishi kutilmoqda. O‘zbekistonda investitsion loyihalarni amalga oshirish maqsadida Turkiya Eksport-import banki tomonidan 350 million dollar mablag‘ ajratilgan.
Turizm va vizalar
Yig‘ilish davomida turizm va investitsion loyihalar asosiy muhokamalar markazida bo‘ldi. Turizmni rivojlantirish O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi hamkorlikning istiqbolli yo‘nalishlaridan biri sifatida ko‘rilmoqda. Turkiyaning turizm bo‘yicha jahonda oltinchi, Yevrpada to‘rtinchi o‘rinda turishi mamlakatning sohaga doir salohiyati qanchalik ulkan ekanidan dalolat. Shu jihatdan, O‘zbekistonda turizmni rivojlantirish maqsadida Turkiya bilan keng hamkorlik aloqalari o‘rnatilmoqda.Ikki mamlakat o‘rtasida turizm sohasida Anglashuv memorandumi imzolangan. Ayni damda, yangi tashkil qilingan Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi raisining maslahatchisi ham Turkiyadan taklif qilingan. Kelajakda o‘zbekistonlik turizm mutaxassislarini va shu sohani tanlagan yoshlarni Turkiyada o‘qitish rejalashtirilmoqda.
O‘z navbatida Turkiya tomoni turizm sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish maqsadida O‘zbekistondan turkiyalik sayyohlar uchun viza tartibini soddalashtirishni so‘ramoqda.
Biznes-forum va yig‘ilish yakunlari
O‘tkazilgan biznes-forum doirasida yengil sanoat, farmasevtika, qurilish materiallari, elektrotexnika tovarlarini ishlab chiqarish, kimyo va boshqa sanoat sohalarida qariyb ikki milliard dollarlik hamkorlik loyihalari belgilandi.Yig‘ilishdan so‘ng bo‘lib o‘tgan brifingda Rustam Azimov va Tug‘rul Turkesh ikki mamlakat o‘rtasidagi aloqalar ahamiyati va anjuman yakunlari haqida bayonot bedi.
Hukumatlararo komissiya yig‘ilishi so‘nggi to‘qqiz yil ichida birinchi marta o‘tkazilmoqda. Bu juda muhim voqea. Ikki mamlakat prezidenti hukumatlarga aniq va ravshan topshiriq bergan: O‘zbekiston va Turkiya aloqalarini barcha jabhalarda, avvalo, iqtisodiy, sarmoyaviy, madaniy va boshqa yo‘nalishlarda keng ravishda rivojlantirish vazifasi qo‘yilgan. Bugungi yig‘ilishda Turkiya hukumatining uch a’zosi ishtirok etishi muhim ahamiyatga ega. Yig‘ilishda aloqalarimizning huquqiy va me’yoriy asoslarini takomillashtirishni kelishib oldik.Rustam Azimovning ma’lum qilishicha, O‘zbekistonning yirik shaharlari va uzoq hududlarida to‘rt va besh yulduzli mehmonxonalarni qurish bo‘yicha bitimlar imzolanmoqda.Rustam Azimov, O‘zbekiston bosh vazirining o‘rinbosari
Moliya va bank sohasida aloqalarni chuqurlashtirish ham yig‘ilish kun tartibining muhim masalalaridan biri bo‘ldi.
Turkiya Ziraat Bank’ining O‘zbekistonda to‘liq operatsiyalarini o‘tkazuvchi filialini ochish bo‘yicha kelishuvga erishilgan. Bankning nafaqat Toshkentda markaziy idorasi bo‘ladi, balki O‘zbekistonning turli hududlarida Ziraat Bank’ning filiallari ochiladi va O‘zbekistonga kelgan turk ishbilarmonlari bank xizmatlaridan xuddi Turkiyadagi kabi foydalana oladi.Rustam Azimov, O‘zbekiston bosh vazirining o‘rinbosari
O‘zbekistonni boy ma’naviy merosi, teran davlatchilik an’anasi, oqilona boshqaruv tizimi tufayli porloq kelajakka ega qardosh davlat sifatida ko‘ramiz. Mamlakatingizdagi barqarorlik va farovonlik mintaqadagi taraqqiyotning kafolati bo‘lgani kabi, mintaqada iqtisodiy hamkorlik taraqqiyotining ham muhim bir shartidir.Janob Azimovning ta’kidlaganidek, bugungi yig‘lishda biz tomondan uch nafar hukumat a’zosining ishtirok etishi Turkiya tomonidan O‘zbekiston bilan hamkorlikka berilgan kuchli ahamiyatning isbotidir. Tajribamdan kelib chiqib shuni aytmoqchimanki, O‘zbekiston va Turkiyaning hamkorlik istiqboli juda porloq. Chunki barcha sohalar prezidentlar nazorati ostida turibdi.
Yildirim Tug‘rul Turkesh, Turkiya bosh vazirining o‘rinbosari
Izoh (0)