Shavkat Mirziyoyev Turkmanistondan to‘g‘ri Ar-Riyodga yo‘l oldi. AQSh prezidenti Donald Tramp esa sakkiz kunlik xorijiy turnesini Saudiya Arabistonidan boshladi. So‘nggi dam olish kunlari Saudiya Arabistonida yuz bergan voqealar tafsiloti — “Daryo” sharhida.
Shavkat Mirziyoyev 20—21-may kunlari Saudiya Arabistonida bo‘ldi. Saudiya Arabistoni podshohi Salmon ibn Abdulaziz as-Saudning taklifi bilan amalga oshirilgan tashrifning birinchi kunida O‘zbekiston Prezidenti Islom taraqqiyot banki (ITB) rahbari Bandar Hojar bilan uchrashdi. Muzokaralar yakunida O‘zbekiston hukumati va ITB o‘rtasida Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazini tuzish to‘g‘risida Anglashuv memorandumi imzolandi. Tashrif bo‘yicha O‘zAning birinchi rasmiy axborotida Shavkat Mirziyoyev Saudiya podshohi va valiahdi bilan muzokaralar olib borishi, “qator ikki tomonlama uchrashuvlar o‘tkazilishi rejalashtirilgani” ma’lum qilingan edi. Biroq Prezidentning Saudiya vakillari bilan uchrashuvlari haqida ochiq axborot berilmadi.
O‘zbekiston Prezidenti 21-may kuni arab-musulmon mamlakatlari va AQSh sammitida qatnashdi. “Tahlilnoma”ga ko‘ra, sammit bo‘lib o‘tgan Saudiya Arabistoni podshohining Xalqaro konferensiyalar markazida O‘zbekiston Prezidentini podshoh Salmon ibn Abdulaziz as-Saud “tantanali kutib olgan”. “Va u Prezidentimizga tashrifi uchun minnatdorchilik bildirdi”, — deya xabar bermoqda “Tahlilnoma”. Sammit doirasida Shavkat Mirziyoyev AQSh prezidenti Donald Tramp bilan uchrashgan. “Donald Tramp davlatimiz rahbari bilan uchrashuvda O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar jarayonini yuqori baholadi”, — deyiladi O‘zA axborotida.
Shuningdek, Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev, Qozog‘iston prezidenti Nursulton Nazarboyev, Tojikiston prezidenti Emomali Rahmon, Afg‘oniston prezidenti Ashraf G‘ani, Pokiston bosh vaziri Navoz Sharif, Turkiya tashqi ishlar vaziri Mavlut Chavusho‘g‘li bilan ham uchrashuvlar o‘tkazilgan. O‘zAning qayd etishicha, mazkur uchrashuvlarda “davlatlarimiz o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni yanada kengaytirish bilan bog‘liq masalalar yuzasidan fikr almashilgan”.
Arab-musulmon mamlakatlari va AQSh sammitida 40 dan ziyod mamlakatlarning vakillari, xalqaro tashkilotlar qatnashdi. “Mazkur forum ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashish, bag‘rikenglik g‘oyalarini ilgari surishi, xavfsizlik, barqarorlik va hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qilishi bilan ahamiyatlidir”, — deyiladi O‘zA axborotida. “Forumda ko‘tarilgan masalalar bashariyat manfaatlariga mos, — deyiladi “Tahlilnoma” xabarida. — Dunyoda tinchlikni saqlash kerak. Xalqaro terrorizm va ekstremizm kabi qo‘poruvchilik harakatlariga qarshi kurashishda hamjihat bo‘lmoqlik zarur. Islom dinining sofligini saqlash kerak. Ma’rifiy islomni targ‘ib etmoqlikni bugun hayotning o‘zi taqozo etmoqda”.
Sammitda AQSh prezidenti Donald Tramp ham chiqish qilib, amalga oshirilayotgan teraktlarning “95 foiz qurboni musulmonlarning o‘zi” ekanligini qayd etib o‘tdi. “Bu turli e’tiqod, turli oqim yoki turli sivilizatsiyalar vakillarining o‘zaro kurashi emas. Bu — inson hayotini yo‘q qilish va uni saqlab qolish tarafdorlari o‘rtasidagi kurashdir. Bu yovuzlik va ezgulik o‘rtasidagi kurashdir”, — dedi Tramp. Ayni vaqtda, u musulmon mamlakatlarini terrorizm va ekstremizmga qarshi kurashda mas’uliyatning bir qismini o‘ziga olishga chaqirdi. “Yaqin Sharq xalqlari mazkur dushman ustidan g‘alaba qozonish uchun Amerika yordamini kutib turish shart emas”, — dedi AQSh prezidenti.
Shuningdek, mazkur sammit Trampning muhim xalqaro tashabbusi — rasmiy Vashington tomonidan “arabcha NATO” deb atalayotgan yangi mintaqaviy harbiy-siyosiy tuzilma uchun asos ham bo‘ldi. Tahlilchilarga ko‘ra, Saudiya bu yangi ittifoqning yetakchisi bo‘ladi, BAA, Misr va Iordaniya unda hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Umuman olganda, “arab NATO”si faoliyatida 40 dan ziyod mamlakat, xususan, yadroviy qurolga ega Pokiston ham ishtirok etishi kutilmoqda.
Bu Shavkat Mirziyoyevning O‘zbekiston Prezidenti sifatida Saudiya Arabistoniga amalga oshirgan ilk tashrifi bo‘ldi, AQSh prezidenti Donald Tramp uchun esa birinchi xorij safariga aylandi. Saylovoldi kampaniyasi davomida Tramp bir necha bor: “Islom Amerikani yomon ko‘radi”, qabilida fikrlar bildirgan, shuningdek, “AQShning yordamisiz podshohlik allaqachonlar yo‘q bo‘lib ketgan bo‘lardi” deb, Saudiya Arabistonini tanqid ostiga olgan edi. Biroq Ar-Riyodda, Saudiya qirollik oilasi va islom olami yetakchilari qarshisida butunlay boshqa Tramp namoyon bo‘ldi, deb yozadi “Kommersant”.
“Bu ajoyib kun bo‘ldi. AQSh uchun ajoyib investitsiyalar. AQSh investitsiya ko‘rinishida yuz milliardlab dollar va ko‘plab ish o‘rinlariga ega bo‘ladi”, — dedi Tramp Ar-Riyoddagi uchrashuvlar yakunida. Darhaqiqat, AQSh uchun hammasi ajoyib: mamlakat keyingi 10 yil davomida Saudiya Arabistoniga qiymati 350 milliard dollarlik mahsulot yetkazib berish bo‘yicha kelishuvga erishildi, birgina mudofaa sohasidagi kelishuvning qiymati esa 110 milliard dollarni tashkil etadi.
Izoh (0)