Nemis bankiri Yakob Fugger qirollarni, sayohatchilarni, yepiskoplarni va papalarni moliyalashtirgan va bu jarayonda o‘z davrining eng boy odamiga aylangan.
Foto: Insider
Dehqonning nevarasi bo‘lgan bankir Lev X ni savdo kreditini qonuniylashtirishga ishontira olgan. Uning ish mexanizmlaridan biri Martin Lyuterni 95 ta tezis yozishiga va islohotlar o‘tkazishiga turtki bergan. Fugger 1519-yilda bo‘lib o‘tgan Buyuk Rim imperiyasining imperatorlik saylovida hal qiluvchi rol o‘ynagan. Aynan uning pullari Ispaniya qiroli Karl V ni imperiya taxtiga olib kelgan.
U o‘lgan 1525-yilda uning boyligi zamonaviy hisob-kitoblarga ko‘ra 400 milliard dollarni yoki o‘sha davrdagi Yevropa YIMning 2 foizini tashkil qilgan. Insider nashri Yakob Fuggerning bir nechta sirlarini taqdim etdi.
Boshqalar qo‘rqayotgan vaqtda investitsiya qilish kerak
Fuggerning boylgi shakllanishida uning ikkita yirik ishi sabab bo‘lgan. Birinchi ish uning gersog Sigizmund Tirolskiyni qo‘llab-quvvatlagani bo‘lgan. Fugger unga Venetsiya bilan nizolar bo‘layotgan vaqtda katta summa bergan. Boshqa bankirlar gersogni moliyalashtirishdan bosh tortgan. Fugger esa gersogga imkoni boricha yordam bergan va gersog Venetsiya ishini muvaffaqiyatli yopgan. Fugger o‘z yordami uchun javob sifatida sayyoradagi eng yirik kumush konidan foydalanish huquqini qo‘lga kiritgan.
Bundan tashqari, Fugger hamma turk bosqinlaridan qo‘rqib turgan vaqtda, vengriyalik mis qazib oluvchilarga investitsiya kiritgan.
Qiyosi yo‘q inson bo‘lish
Fuggerda o‘z mijozlarini ushlab turadigan muhim vosita bo‘lgan. Bu bir lahzada juda katta miqdordagi mablag‘ qo‘sha olish imkoniyati bo‘lgan. Mijozlarga Fugger ham, uning shartlari ham yoqmagan. Biroq ularning boshqa iloji ham bo‘lmagan.
Ma’lumotlarga egalik qilish
Fugger yaxshi ma’lumot qanchalik qimmatli bo‘lishini tushungan. U bozor harakati haqida boshqalardan oldinroq bilish uchun dunyoda birinchi bo‘lib yangiliklar xizmatini tuzgan. Bir kuni imperator Maksimilian bankirga Genrix VII unga fransuzlar bilan kurash uchun kreditga garov sifatida biroz oltin yuborganini aytgan. Fugger bu ishdan voz kechgan: Angliyadagi josus unga qirolning kemalari portni tark etmaganini yetkazgan.
Raqamlar bilan do‘stlashish
Buxgalteriya hisobini italiyaliklar yaratgan, biroq Fugger uni Alpdan shimolda birinchi bo‘lib qo‘llaganlardan biri bo‘lgan. U o‘zining ko‘p sonli korxonalari uchun erkin balans tuzgan va buxgalteriya fanini jiddiy rivojlantirgan. Bundan tashqari, u birinchi bo‘lib, o‘z filiallarining faoliyatini tekshirish uchun auditorlardan foydalangan. Uning buxgalteriya kitoblarida o‘z qo‘llari bilan yozilgan yozuvlarni topish mumkin. Fugger alohida xarajatlarni diqqat bilan kuzatib borgan.
Yaxshi ta’lim olish
Fugger bir necha yil o‘z davrining biznes poytaxti bo‘lgan Venetsiyada ta’lim olgan. U butun umri davomida asqotgan bilim, tajriba va aloqalarni o‘qish davomida orttirgan.
Sovuqqonlikni saqlash
Avstriya yepiskopi Fugger bankining yirik omonatchilaridan biri bo‘lgan. 1509-yilda yepiskop vafot etganda, papa Fuggerdan darhol pulni cherkovga to‘lashni talab qilgan. Biroq pullar tog‘-kon qazilma loyihalari uchun sarflangan edi va Fuggerda talabni qondirish uchun yetarli mablag‘ bo‘lmagan. Biroq talabni rad etish yoki rad etish haqidagi mish-mishlar uning imperiyasiga barham berishi mumkin edi. Biroq u xarajatlarni qisqartirish o‘rniga, hech kim uning muammolari borligi haqida o‘ylamasligi uchun, avvalgidek xarajat qilishni davom ettirgan. Bu unga kelishib olish uchun vaqt yaratishga imkon berdi.
Jamiyatga qarzni qaytarish
Fugger dunyodagi birinchi arzon uylar mavzesi Fuggerayning asoschisi sifatida mashhur. U mehnat qilayotgan har qanday odam uyli bo‘lishga haqli, deb hisoblagan. O‘z mavzesidagi uyning ijara haqi uchun u bozor stavkasining to‘rtdan birini olgan. Fuggeray bugungi kunda ham xizmat qilmoqda va bankir tug‘ilgan Augsburg shahridagi yirik sayyohlik markazi hisoblanadi.
Izoh (0)