2017—2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi hamda uni Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yilida amalga oshirishga oid Davlat dasturida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, aholiga qishloq xo‘jaligi mahsulotlari hamda iste’mol tovarlarini uzluksiz yetkazib berish, ichki bozorda narx-navolar sun’iy ko‘tarilishining oldini olish yuzasidan aniq chora-tadbirlar belgilangan.
Oziq-ovqat xavfsizligi ko‘p jihatdan qishloq xo‘jaligi rivoji bilan uzviy bog‘liq. Biroq, shunday bo‘lsa-da, aholini kundalik iste’mol mahsulotlari bilan barqaror ta’minlashda minglab tashkilot va ishlab chiqarish quvvatlari ham hal qiluvchi o‘rin tutadi.
Darhaqiqat, bugungi kunda mamlakatda 10 mingga yaqin oziq-ovqat sanoati korxonalari faoliyat ko‘rsatayotgan bo‘lib, ularning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi 18 foizdan ko‘proqni tashkil qiladi. Bunda oziq-ovqat bozorining asosiy ishtirokchilari bo‘lgan “O‘zbekoziqovqatxolding”, “O‘zdonmahsulot”, “O‘zvinosanoat-xolding” kompaniyalari, shuningdek, xususiy ishlab chiqarish subyektlarining salmoqli hissasi bor.
Aytish joizki, tizimdagi korxonalar bugungi bozor talablariga tez moslashishi, ishlab chiqarishni mobil tashkil qila olishi bilan ajralib turadi. “Molochniy domik” brendi ostida sut va sut mahsulotlari ishlab chiqarayotgan korxona faoliyati bunga misol bo‘la oladi.
Gap shundaki, uning jamoasi nafaqat mahsulot sifatini yaxshilashga intilmoqda, balki marketing yo‘li bilan xaridorlarga yaqinlashish payidan bo‘lmoqda. Ya’ni poytaxtimizdagi 70 dan ortiq “savdo uycha”lari orqali aholiga tvorog, qaymoq, qatiq va boshqa sut mahsulotlari yetkazib berilayapti.
Xorijning eng ilg‘or texnologik liniyalari bilan jihozlangan shu kabi oziq-ovqat sanoati korxonalarida sifat menejmenti tizimi joriy qilingani tayyorlanayotgan mahsulotlar xavfsizligi va raqobatdoshligi ta’minlanishida muhim omil bo‘lmoqda. Binobarin, eksport hajmini oshirish “O‘zbekoziqovqatxolding” kompaniyasi zimmasidagi asosiy vazifalardan biridir. Shu maqsadda yurtimiz hamda xorijda o‘tkazilayotgan ko‘rgazma va yarmarkalarda faol ishtirok etish, logistika markazlari tashkil qilish yuzasidan aniq chora-tadbirlar ko‘rilayotir.
Ma’lumki, oziq-ovqat mahsulotlarini uzoq muddat saqlab bo‘lmaydi. Shuning uchun ham dunyoda tovarlar taqsimotida, jumladan, tez ayniydigan iste’mol tovarlarini taqsimlashda logistika markazlarining roli va ta’siri g‘oyat katta. Shu ma’noda, mamlakatimizda tegishli normativ-huquqiy hujjatlarga muvofiq, 2020-yilga qadar meva-sabzavot mahsulotlarini qayta ishlash, saqlash, qadoqlash va eksport qilish bo‘yicha 14 ta savdo-logistika markazini ochish ko‘zda tutilgani quvonarlidir. Ularni barpo etishda mahsulotlarni sifatli tashish, saqlash, saralash, kalibrlash, qadoqlash, sertifikatlash hamda eksport qilishni ta’minlaydigan tegishli infratuzilma bo‘lishiga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Sohada olib borilayotgan ana shunday tizimli islohotlar natijasida O‘zbekiston juda qisqa davr ichida oziq-ovqat mahsulotlarini import qiluvchidan eksport qiluvchi mamlakatga aylandi. Hozirgi paytda sarxil va qayta ishlangan meva-sabzavot mahsulotlarimiz dunyoning ellikdan ortiq davlatiga sotilayapti. Oxirgi yillarda mahsulotlarimizni import qiladigan davlatlar safi AQSh, Ispaniya, Avstriya, Polsha, Italiya, Yaponiya, Shveysariya va boshqa davlatlar bilan yanada kengaydi. Misol uchun, Polshada O‘zbekistonning quritilgan oshqovoq, anjir, o‘rik hamda olxo‘ri mahsulotlariga talab katta bo‘lsa, Koreya Respublikasidagi iste’molchilar gilosimizga bo‘lakcha mehr qo‘ygan, ushbu mamlakatda qovunlarimiz bozori ham chaqqon. Ispanlar esa yurtimizda yetishtirilgan bodring, sarxil salat mahsulotlarini sevib iste’mol qilishmoqda. Loviya, no‘xat, oshqovoq, quritilgan sabzi esa avstriyaliklarda katta qiziqish uyg‘otayapti.
Mazkur yo‘nalishdagi ishlar ko‘lami kelgusida ortib boraveradi. Negaki, birgina 2016—2020-yillarda meva-sabzavot va go‘sht-sut mahsulotlarining xomashyo bazasini yanada rivojlantirish, ularni qayta ishlashni chuqurlashtirish, oziq-ovqat tovarlari ishlab chiqarish va eksport qilishni ko‘paytirish dasturiga muvofiq, 596 million AQSh dollarilik 180 ta yirik loyiha amalga oshirilmoqda.
Yaqinda Moskva shahrida bo‘lib o‘tgan “ProdEkspo — 2017” xalqaro ko‘rgazmasida erishilgan natijalar savdo-iqtisodiy sohada xalqaro hamkorlikni mustahkamlash, meva-sabzavot mahsulotlari eksportini tashkil qilish bo‘yicha olib borilayotgan salmoqli ishlarning o‘ziga xos ko‘zgusi bo‘ldi, desak, mubolag‘a emas. Ushbu tadbirlar yakunida jami 74 million AQSh dollarilik sarxil hamda qayta ishlangan meva-sabzavot mahsulotlar savdosi bo‘yicha bitim imzolandi.
Germaniya poytaxtida bo‘lib o‘tgan “Yashil hafta — 2017” yarmarkasi doirasida esa 151,1 million dollarlik shartnomalar tuzildi.
Bular respublikada oziq-ovqat sanoatini isloh qilish, fermer xo‘jaliklari, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlashga ixtisoslashtirilgan korxonalarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar berayotgan beqiyos samaralardan bir shingil, xolos. Zero, puxta o‘ylangan va aniq maqsadli sa’y-harakatlar nafaqat oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, balki mamlakatimiz eksport salohiyatini to‘laqonli ro‘yobga chiqarishga mustahkam zamin yaratmoqda.
Said Rahmonov,
“Xalq so‘zi” muxbiri.
Izoh (0)