Avstraliyaning Monash universiteti olimlari yangi tadqiqot o‘tkazdi, deb yozadi National Geographic. Ilmiy ish doirasida eksperiment olib borildi: ko‘ngillilardan ular chanqoqni his qilayotgan-qilmayotganidan qat’i nazar, suv ichishni so‘rashdi.
Aniqlanishicha, odamlar o‘zini suv ichishga majbur qilib qo‘llayotgan kuch ehtimoliy foydani nolga tenglashtiradi. Birinchi navbatda olimlar yutish vaqtidagi markaziy asab tizimining tormozlanishi hodisasi haqida eslatdi.
Markaziy asab tizimi faoliyati qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlariga asoslangan. Ularning ikkalasi ham bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, bir xil neyronlarda yuzaga keladi va bir-birining o‘rnini bosishi mumkin. Tormozlanish faol jarayon bo‘lib, organizmning qaysidir funksiyasi qiynab qo‘yilganda yoki to‘liq to‘xtatilganda yuzaga kelishi mumkin. Xususan, uzunchoq miyadagi yutish markazi qo‘zg‘alganda nafas olish markazi tormozlanadi, va yutish harakati chog‘ida nafas olish to‘xtaydi.
Ba’zan bu fojialarni keltirib chiqarishi mumkin: marafon poygachilari o‘sha vaqtda ularga kerak bo‘lganidan ko‘ra ko‘proq suv ichib, voqea joyida vafot etgani bilan bog‘liq hodisalar fanga ma’lum: bunda organizm jismoniy faollik tufayli haddan ortiq yukni allaqachon ko‘tarib turgan va nafas olish markazining tormozlanishini eplay olmay qolgan. Bundan tashqari, ko‘p suv zaharlanishga olib kelishi, qondagi natriy miqdorini kamaytirishi mumkin, bu esa tomir tortishi, holsizlanish yoki bosh aylanishini keltirib chiqarishi mumkin.
Organizmdagi suyuqlik zaxiralarini to‘ldirish zaruriyatini rad etmagan holda, olimlar buni joriy ehtiyojlarga moslashtirishga chaqirmoqda. “Sutkasiga ikki litr suv” qoidasiga rioya qiluvchilarga ham, ushbu raqamga sho‘rva, choy va kun davomida iste’mol qilinadigan boshqa suyuqliklarni ham kiritish kerakligini uqdirmoqda.
Izoh (0)