• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12531.78
    • RUB159.82
    • EUR14538.12
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    “Yo Ramazon” qo‘shig‘ining kelib chiqishi qanday?

    “Fikr.uz” Ramazon qo‘shiqlarining kelib chiqishi, aytilish uslublari haqida folklorshunos olim, professor Mamatqul Jo‘rayevga tayanib ma’lumot berdi.

    Foto: “Dono.uz”

    Foto: “Dono.uz”

    “An’anaga ko‘ra, ro‘za oyi Ramazonning uchinchi kunidan e’tiboran o‘g‘il bolalar iftorlikdan keyin uyma-uy yurib, “Yo ramazon” qo‘shiqlarini aytgan. Har bir hovli oldiga borganda o‘sha uy sohiblarining yaxshi sifatlarini ulug‘lovchi misralarga boy an’anaviy “Yo ramazon” kuylangan”, — deyiladi maqolada.

    Ta’kidlanishicha, o‘zbek marosim folklorining qadimiy janrlaridan biri hisoblangan “Yo ramazon” qo‘shiqlari O‘zbekistonning barcha viloyatlarida keng tarqalgan bo‘lib, xalq orasida yo ramazon, rabiman, rabigon, rayvon, ramazon, ravan, rabibon, o‘rebezon kabi nomlar bilan ataladi. Ro‘za kunlari ana shunday qo‘shiqlarni kuylovchilar ramazonchilar yoki rayvanchilar deb yuritilgan.

    “Ramazon oyida ijro etiladigan xalq qo‘shiqlari haqidagi ilk qaydlardan biri N.P.Ostroumov qalamiga mansubdir. U o‘zining 1898-yilda chop etilgan bir kichik risolasida Toshkent va Turkistonning boshqa shaharlarida ro‘za boshlanishi bilanoq bolalar qo‘shnilari, tanish-bilishlar hamda qarindosh-urug‘larining hovlisiga kirib, Ramazon oyi sharafiga qo‘shiqlar aytishini, bu odat o‘sha davrda darveshlar orasida ham mashhur bo‘lganligini qayd qilgan. Bu risolada ro‘za oyida bolalar tomonidan o‘qilgan muxammas hamda ramazoni sharif xususidagi qo‘shiq matni mavjud”, — deyiladi maqolada.

    Ma’lum bo‘lishicha, 1910-yilda “Turkiston viloyatining gazeti”da jizzaxlik Mirzo Rajab Abduljabbor o‘g‘li tomonidan yozib olingan “Yo ramazon” qo‘shig‘i e’lon qilingan. Xuddi shu yili “Srednyaya Aziya” jurnalida o‘zbek folklori namunalarini chop ettirgan N. Budzinskiy ham toshkentlik bolalardan yozib olingan “Yo ramazon” qo‘shig‘ini ommalashtirgan.

    “O‘zbek xalqining udumiga ko‘ra, ‘Yo ramazon’ aytuvchilarga qand-qurs, pul, belbog‘, qo‘y-qo‘zi, turli pishiriqlar, xullas, ko‘ngildan chiqarib biror narsa hadya etilgan. Ana shu sovg‘a-salomlarga qarab xonadon sohiblarining himmati, oliyjanobligi. saxiyligi yoki baxilligi ma’lum bo‘lgan. Aslida uy egalaridan hadya olish rayvanchilarning asosiy maqsadi emas, ular ota-bobolarning udumiga rioya qilib savob olish, asriy an’analarga umrboqiylik baxsh etish niyatida ‘Yo ramazon’ aytadi”, — deya ta’kidlanadi maqolada.

    Ro‘zani uch kun tutib keldik sizga,Ro‘zaning zakotini bering bizga.Ramazon aytgan bilan to‘yamizmi,Burungining qa’dasini qo‘yamizmi?

    Maqolada aytilishicha, “Yo ramazon” qo‘shiqlarini aytuvchilar uy egalarining oliyjanobligi, mehmondo‘stligi va serhimmatliligini ta’rif-tavsif qilib, ularga sihat-salomatlik, uzoq umr, bitmas-tuganmas boylik tilaydi. Bu qo‘shiqlarning hayotbaxshligini ko‘rsatuvchi eng muhim belgilaridan biri shundaki, ular oilaga farzand tilash, ya’ni “qo‘sh kokilli o‘g‘il” yoki “ko‘ngil guli — qiz” farzand ato etilishiga, har bir xonadondan alla sadolari yangrab turishiga bo‘lgan ezgu umid mujassamlashgan:

    Yo ramazon aytib keldik eshigingizga,Qo‘chqorday o‘g‘il bersin beshigingizga,Qo‘chqorday o‘g‘il bersa beshigingizga,Kim kelib, kim ketmaydi eshigingizga.

    Ta’kidlanganidek, “Yo ramazon” qo‘shiqlarida ajdodlar an’analariga sodiq bo‘lish, ya’ni “burungilarning qa’dasini qo‘ymaslik”, yuksak odamiylik, ota-onani qadrlash, ularning muborak xoki-poyini ko‘zga to‘tiyo qilish har bir komil farzandning burchi ekanligi kuylanadi:

    Dunyoga kelib ketgan payg‘ambarmi,Otasi, onasi to‘ygan bormi?Otangiz, onangiz aziz tuting,Har bosgan izlarini ko‘zga surting.

    Xonadon egasi ko‘nglidan chiqargan narsasini hadya etgach, bolalar uy sohiblarini alqab, an’anaviy Ramazon olqishini ijro etgan:

    So‘m-so‘m tillo, so‘m tillo,Suvga solsa botmasin.Xudo bergan keng davlat,Tepkilasa ketmasin.

    Eslatib o‘tamiz, avvalroq “Islom.uz” sayti ma’muriyati mushtariylardan birining savoliga javob sifatida bolalarni Ramazon qo‘shiqlarini aytishdan qaytarishni tavsiya etgan edi.

    28.06.2016, 10:51   Izoh (0)   30341
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Toshkentdagi Mega Planet savdo-ko‘ngilochar markazida yong‘in chiqdi (foto va video)

    28.06.2016, 10:45

    Sifati saqlangan “O‘ZIMIZNIKI” nomli sutni har kuni iste’mol qilish uchun 10 ta sabab

    28.06.2016, 10:16

    O‘zbekistonda Rossiya rublining so‘mga nisbatan rasmiy kursi bir haftada 1 tiyinga oshdi

    28.06.2016, 01:59

    Toshkentda 29-iyun kuni havo harorati +37 darajagacha ko‘tariladi

    28.06.2016, 01:32

    Putindan uzr so‘ragan Erdo‘g‘on, doping sabab Olimpiada yo‘llanmasidan mahrum bo‘lgan o‘zbekistonlik atlet, Messining ko‘z yoshlari va kunning boshqa muhim yangili...

    27.06.2016, 20:15

    “Toshkent” markaziy seysmostansiyasi: Qirg‘izistondagi 26-iyungi zilzilaning 150 tagacha aftershoklari qayd etildi

    27.06.2016, 17:18
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi

     

    Tavsiya etamiz

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    Kino | 25 iyun, 23:50

    “XVJ O‘zbekiston iqtisodiyotiga soliq yukini oshirishni taklif qilmoqda. Izohga hojat yo‘q” — Yuliy Yusupov

    O‘zbekiston | 25 iyun, 23:38

    Eʼtiborsiz qoldirmaslik kerak bo‘lgan D vitamini tanqisligining 9 ta belgisi

    Maslahatlar | 25 iyun, 23:10

    Sochingizga zarar yetkazadigan tungi odatlar

    Go‘zallik | 25 iyun, 22:50

    “Daryo” dayjesti: 25-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 25 iyun, 22:30

    Oddiy va kamtar: boyligini ko‘z-ko‘z qilmaydigan turk aktyor va aktrisalari

    Kino | 25 iyun, 22:03
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.