Og‘ir atletika bo‘yicha O‘zbekiston ayollar terma jamoasiga Rio–2016 Olimpiadasi uchun berilgan yagona yo‘llanma 2013-yilda o‘zbekistonlik ayol sportchilar antidoping qoidalarini buzganligi aniqlanganligi uchun Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasi tomonidan olib qo‘yildi. Bu haqda O‘zbekiston og‘ir atletika federatsiyasi raisining birinchi o‘rinbosari Shahrillo Mahmudov ushbu federatsiya matbuot xizmatiga bergan intervyusida ma’lum qildi.
Joriy yilning 21–30-aprel kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tgan Osiyo chempionati yakunlariga ko‘ra, O‘zbekiston ayollar terma jamoasi Rio–2016 Olimpiadasiga 1 ta yo‘llanma olgandi. Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasining rasmiy saytida antidoping qoidalarini buzish bo‘yicha berilgan axborotda O‘zbekiston ikki bor tilga olingandi. Shu kunlarda Gruziya poytaxti Tbilisi shahrida bo‘lib o‘tayotgan yoshlar o‘rtasidagi jahon chempionati doirasida o‘tkazilgan Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasi Ijroiya qo‘mitasining yig‘ilishida bir qator masalalar bilan birga doping muammosi ham ko‘tarildi.
“Tan olish kerak, mazkur voqealar o‘zbek og‘ir atletikasiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatmay qolmadi. Ammo qat’iy aytaman, vahima qilishga, shov-shuv ko‘tarishga mutlaqo asos yo‘q. Ma’lumki, bundan birmuncha vaqt oldin barcha Olimpiya turlari qatori, og‘ir atletikada ham so‘nggi ikki Olimpiada – Pekin (2008-yil) va London (2012-yil) o‘yinlarida qatnashgan sportchilardan olingan doping probalarni qayta tekshiruvdan o‘tkazish kampaniyasi boshlandi. Albatta, bu tekshiruv og‘ir atletikachilarni ham chetlab o‘tmadi. Shundan keyin Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasi Ijroiya qo‘mitasining Gruziyada, jahon chempionatidan oldin bo‘lib o‘tadigan navbatdagi yig‘ilishi kun tartibiga asosiy masalalardan biri sifatida ‘Dopingga qarshi kurash muammosi’ qo‘yildi.
Tan olaman, o‘tgan 8 yil davomida bizning sportchilarda ham ehtiyotsizlik oqibatida man etilgan tiklantiruvchi vositalardan foydalanilgan holatlar ro‘y bergan. Buning uchun federatsiya o‘z zimmasidagi mas’uliyatni his qiladi va bundan buyon dopingga qarshi murosasiz kurashga tayyor. Xullas, o‘tgan davr ichida yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar uchun, xususan, 2013-yil davomida bir necha yosh sportchilarimizdan olingan tahlillar natijasiga ko‘ra, bir necha davlatlar qatorida O‘zbekistondan ham ayollar uchun berilgan yagona kvotani olib qo‘yish haqida qaror chiqardi.
Ma’lumki, og‘ir atletikada Olimpiya yo‘llanmalari muayyan bir sportchiga berilmaydi, jamoaga beriladi. Demak, litsenziyalardan mahrum qilinish chorasi ham biron-bir atletga emas, balki, jamoaning o‘ziga nisbatan qo‘llaniladi. Bizning Olimpiadaga borishi mumkin bo‘lgan hech bir sportchimiz dopingga tushgani yo‘q. Ularning hech biri xalqaro musobaqalardan diskvalifikatsiya qilinmaydi. Yetakchi sportchilarimiz bemalol nufuzli xalqaro musobaqalarda ishtirok etaveradi. Faqat ayollar jamoamizning Olimpiada yo‘llanmasi olib qo‘yildi, xolos. O‘ylaymanki, bu jazo biz uchun u qadar kuchli ruhiy zarba bo‘la olmaydi. Erkaklar jamoamizning 5 ta yo‘llanmasi o‘z joyida turibdi. Olimpiadada esa biz asosan yigitlarimizdan yuqori natijalar kutib turibmiz.
Ozarbayjon, KXDR, Moldova, Ruminiya kabi davlatlar ham jazolanganlar ro‘yxatida bor. Hozirgacha qo‘llanilgan jazo choralaridan og‘ir atletika rivojlangan hech bir davlat bebahra qolgani yo‘q. Shuning uchun ham O‘zbekiston terma jamoasidan bitta qizlar yo‘llanmasi olinishi adolatli va og‘ir oqibatlarga olib kelmaydigan qaror.
Qisqacha xulosa qiladigan bo‘lsam, Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasi tomonidan qo‘llanilgan jazo choralaridan ko‘zlangan asosiy maqsadlar ikkita. Birinchisi – Xalqaro og‘ir atletika federatsiyasining Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasi va Butunjahon dopingga qarshi kurash agentligi (WADA) tomonidan olib borilayotgan aksildoping siyosatini yoqlash va bu jarayonda faol ishtirok etish. Shu orqali og‘ir atletikaning Olimpiya o‘yinlari dasturidagi, Olimpiya oilasidagi o‘rnini saqlab qolish va mustahkamlab borish. Ikkinchisi – og‘ir atletika rivojlangan davlatlardan olib qo‘yilgan kvotalar (litsenziyalar)ni endi rivojlanib kelayotgan mamlakatlar o‘rtasida taqsimlash va shu orqali og‘ir atletikaning barcha qit’alar, butun yer yuzi bo‘ylab ommaviylashib borishiga erishish. Masalan, jazolangan jamoalardan olingan litsenziyalar – 24 ta kvota Osiyoning Iroq, Shri-Lanka kabi, shuningdek, Afrikaning bir qator davlatlariga bo‘lib berildi”, – dedi Shahrillo Mahmudov.
Izoh (0)