• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12699.14
    • RUB162.16
    • EUR14847.83
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Texnologiyalar

    Kamtarlikning to‘lovi: o‘z ixtirosi uchun bor-yo‘g‘i 15 dollar olgan bankomat yaratuvchisining tarixi

    The Guardian nashri Jeyms Gudfellou ismli ixtirochi haqida hikoya qildi, u 50 yil avval bank mijozlariga naqd mablag‘ni avtomatik tarzda chiqarib beradigan qurilma uchun patent olgan edi, deb yozadi “Vc.ru”. Hozirgi paytda dunyoda 3 milliondan ortiq bankomatdan foydalanilsa-da, Gudfellou o‘z g‘oyasi evaziga atigi 15 dollar ishlab topdi, xolos.

    Foto: “Vc.ru”

    Foto: “Vc.ru”

    U o‘zining hayoti ixtirochilar va muhandislar uchun namuna bo‘lmasligi kerak, deb hisoblaydi: Forbes milliarderlar reytingiga kiritilgan Facebook asoschisi Mark Sukerberg Nyu-York, Kaliforniya va Gavayida ko‘chmas mulklar sotib olayotgan bir paytda, bankomat yaratuvchisi Shotlandiyaning Peysli shahrida to‘rt xonali uyida yashaydi.

    Biroq Gudfellou puldan ko‘ra, ko‘proq e’tirof uchun kurashdi — ko‘p yillar davomida u bankomatlar yaratuvchisi sifatida ko‘rilmadi. 2005-yilda Jon Sheperd-Berrou ismli kishi “pul chiqarib beradigan avtomatik qurilmani ixtiro qilgani” uchun Britaniya imperiyasi ordenini qo‘lga kiritdi. 2006-yilda Gudfellouning o‘zi ham orden oldi, ammo pin-kod uchun patent muallifi sifatida.

    Biroq endi Britaniya hukumati bankomat yaratuvchisi maqomi aynan unga tegishli bo‘lishi kerakligiga ishonchi komil.

    60-yillar o‘rtalarida Gudfellou Smith Industries’ning bo‘linmasi — Kelvin Hughes kompaniyasida ishlagan. Unga banklarda ish kuni tugaganidan so‘ng odamlarga pul tarqatish usulini o‘ylab topish vazifasi berilgan.

    “Men yo‘l-yo‘lakay avtorizatsiya uchun pin-kodlar va shifrlangan tokenlar tizimini o‘ylab topgan holda, pul chiqarib beruvchi avtomatni yaratdim”, — dedi Gudfellou. Token teshiklarga ega plastik kartochka ko‘rinishida edi. Mijoz mablag‘ olmoqchi bo‘lganida kartani kardriderga solib, avtorizatsiya uchun o‘n belgili pin-kod terishi kerak edi. Teshikli karta borligini hisobga olmaganda, ushbu tizim hozirda mavjud bankomatlarga o‘xshaydi.

    Gudfellouning prototipi bo‘yicha yaratilgan birinchi avtomat 1967-yilda Westminster Bank bo‘linmasiga o‘rnatildi. Biroq taxminan xuddi shu vaqtda banknotlar ishlab chiqaruvchi De La Rue kompaniyasida ishlaydigan Sheperd-Berrou unikiga o‘xshash bo‘lgan qurilmani yaratdi, unda identifikatsiya uchun radioaktiv moddali cheklardan foydalanilgan. Gudfellou bankomat prototipi uchun patentni 1966-yilda ro‘yxatdan o‘tkazgan, Sheperd-Berrou esa o‘z qurilmasini patentlamay qo‘ya qolgan.

    “Men afsuslanadigan yagona narsa — o‘zim haqimda hech qachon gapirmaganim. Sheperd-Berrou 2005-yilda, go‘yoki, hozirgi bankomatlar uchun asosni u yaratgani uchun mukofot olguniga qadar churq etmadim”, — deya afsus bildirdi Gudfellou.

    Ixtirochi bankomat konseptini u o‘ylab topmaganligini tan oladi, ammo o‘zini ishlaydigan prototip muallifi deb biladi.

    Ayni paytda Buyuk Britaniya hukumati Gudfellouni naqd pul tarqatadigan avtomat yaratuvchisi sifatida rasman e’tirof etgan.

    Gudfellou o‘z ixitirosi uchun olgan 15 dollar patentni ro‘yxatdan o‘tkazgani uchun kompaniya tomonidan berilgan mukofot puli edi. Ixtirochi uni 15 ta mamlakat uchun patentladi, mukofot puli har bitta hujjat uchun 1 dollarni tashkil qildi.

    25.05.2016, 12:45   Izoh (0)   9243
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Google top-menejeri iPhone 6s’dan foydalanishi ma’lum bo‘ldi

    25.05.2016, 12:11

    Huawei kompaniyasi Samsung’ni patent huquqini buzgani uchun sudga berdi

    25.05.2016, 11:26

    Sportchi-qiz LG CordZero™ changyutgichi quvvati yordamida 140 metr balandlikdagi binoga ko‘tarildi

    25.05.2016, 11:18

    Tim Kuk iPhone’larning narxi ortiqcha oshirilganligini tan oldi

    25.05.2016, 11:07

    BAAda dunyoda birinchi marta 3D-printer yordamida ofis binosini yaratishdi (foto)

    25.05.2016, 08:35

    Twitter 140 belgili cheklovdan media-ilova va akkauntlar nomlarini chiqarib tashlaydi

    25.05.2016, 08:13
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Sun’iy intellekt bo‘yicha ikki diplomli ta’lim — UMFT & FAR EAST University hamkorligida


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Ipoteka Bank OTP Group: “Quyosh” — parkentliklar uchun yangi mahalla markazi ishga tushirildi


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar

     

    Tavsiya etamiz

    Matriarxat davri qaytadimi: nima uchun qiz farzand tarbiyalash trendga aylanmoqda?

    14 iyul, 13:07

    Oilasini qashshoqlik va ochlikdan qutqargan jangchi yigit: Arda Gyulerning kurashga to‘la hayot maktubi

    13 iyul, 22:15

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tesla kompaniyasi avtopilot tizimi bilan bog‘liq o‘lim bo‘yicha sudlanadi

    Dunyo | 15 iyul, 03:39

    Xitoy okeanlarni o‘rganish uchun o‘zining birinchi “aqlli” kemasini yaratdi

    Dunyo | 14 iyul, 23:55

    “Putin ko‘pchilikni aldagan, lekin meni aldolmaydi” — Tramp

    Dunyo | 14 iyul, 23:40

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 50 kun davom etgan gullar festivali yakuniga yetdi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 23:27

    Yer evaziga 600 ming dollar: O‘zbekistonda hokim o‘rinbosari va qator mansabdorlar pora bilan ushlandi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 22:40

    Obama Trampning tarif urushlarini tanqid qildi

    Dunyo | 14 iyul, 22:30

    “Ukrainani qurollantirish uchun AQSH Xitoydan qarz olishga majbur” — amerikalik senator

    Dunyo | 14 iyul, 22:10

    Yevroittifoq Isroilni jazolashning 10 ta usulini taklif etdi

    Dunyo | 14 iyul, 21:50

    Hayot mohiyatini ochib beruvchi 10 falsafiy multfilm

    Kino | 14 iyul, 21:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.