O‘zbekiston xalq artisti, taniqli aktrisa Yayra Abdullayeva Ikkinchi jahon urushi dahshatlarini o‘z ko‘zi bilan ko‘rgan san’atkorlardan. 86 yoshli aktrisaning xotiralari 9-may — Xotira va qadrlash kuni munosabati bilan “Darakchi” gazetasida e’lon qilindi.
“O‘shanda 14 yoshda edim. Frontga jo‘natish uchun Filarmoniyada 19 ta brigada tuzilgan edi. Ular orasida Tamaraxonim va Gavhar Rahimova rahbarligidagi xotin-qizlar ansambli ham bor edi. Onam Luiza ansamblda ham baletmeystr, ham raqqosa edi. Buvimning qaramog‘ida edim, lekin u kishi shifoxonaga tushib qolgan. Natijada bitta o‘zim qolib ketganman. Shunda xolalarim Tamaraxonim, Gavhar Rahimova: ‘Bir o‘zini qoldirmaylik’, deb meni ham frontga olib ketishgan”, — deydi Yayra Abdullayeva.
“Urush yillarini eslasam, yuragim orqaga tortib ketadi. Maktabga borish qayoqda deysiz. O‘sha vaqtdagi yoshlarning fikrlashi o‘zgacha edi, yoshiga nisbatan ancha tez ulg‘ayardi. Buning bariga urush dahshatlari sabab. Bolaga bolaligini bolaligida bergin, deb bejizga aytishmaydi. Biz bolalikning shirin damlarini ‘Yurtimiz tinch bo‘lsin, halovatda yashagim kelyapti’, degan o‘y, orzu bilan o‘tkazganmiz”, — deydi taniqli aktrisa.
“Konsertlarda yarador askarlarni ko‘rish... U manzarani eslashning o‘zi dahshat. Ular: ‘Onajonlar, opa-singillarim, sizlarni yuzingizga boqib, O‘zbekistonni ko‘rgandek bo‘lyapmiz’, deb quvonishardi. Gospitallarda nafaqat konsertlar berganmiz, balki maxsus liboslar kiyib, sog‘liq va tozalikni saqlash ishlarida ham ishtirok etardik. Gospitaldagi bitta vagonda kir yuvish xonasi bo‘lardi. Qonga belangan bintlarni yuvardim, yarador askarlarning tirnoqlarini olardim. Urush nimaligini gospitalga kirganda bilarkan kishi. Ishimizni tugatgach, yana milliy liboslarimizni kiyib, vagonma-vagon yurib, turli tillarda qo‘shiq kuylab, konsert qo‘yardik”, — dedi O‘zbekiston xalq artisti.
“Shu tobda bir voqea yodimga tushib ketdi. Polshaga borganimizda bir otxonada sahna o‘rnida supacha qurilgan edi. Atrofda chamasi 400 tacha odam sig‘adigan joy bor. Otxona bo‘lgani uchun askarlar yerga somon to‘shab, konsert tomosha qilgan edi. 17 soat tinmay tik oyoqda 3 ming askarga bitta dasturni qayta-qayta qo‘yaverardik, ular galma-gal kelib ketaverishardi. O‘zbekiston xalq artisti Kommuna Ismoilovaning oyog‘i shishib ketgani hamon ko‘z o‘ngimda turadi. Askarlar ketishidan avval: ‘Singillarim, biz g‘alaba bilan qaytamiz’, deyishardi”, — dedi Yayra Abdullayeva.
“G‘alaba... O‘sha quvonchni til ta’rif etolmaydi. 37-o‘qchi harbiy qismda edik. Dansigga yetganimizda, ‘Sizlar endi boshqa harbiy qism qaramog‘ida bo‘lasizlar’, deb bizni ortga qaytarishgan. Shunda g‘alaba qozonganimizni tushunganmiz. Yodimda, o‘shanda 27 aprel edi. Shu kunga ham 71 yil to‘libdi”, — dedi aktrisa.
“Televizorda dunyoda bo‘layotgan voqealarni ko‘rib, ilohim osmonimiz musaffo bo‘lsin, deb duo qilaman. Tinchligimizga ko‘z tegmasin! Notinchliklarning bari bilimsizlik, ongsizlikdan, deb bilaman. Shuning uchun imkon, fursat borida ilm olish, til o‘rganish kerak”, — deya qo‘shimcha qildi O‘zbekiston xalq artisti Yayra Abdullayeva.
Ma’lumot uchun, Yayra Abdullayeva 1930-yili Toshkentda tug‘ilgan. 1950-yildan hozirgi O‘zbek Milliy akademik drama teatrida ish boshlagan. 1964-yili O‘zbekiston xalq artisti unvoni bilan taqdirlangan. 1998-yili “Do‘stlik” ordeni bilan mukofotlangan.
Izoh (0)