“Одамларнинг ўзи шуни сўрайди”. Ҳофиз Ўлмас Оллоберганов воҳа тўйларидаги ҳолатлар ва билимсиз хонандалар ҳақида гапирди (видео)

Бухорода таваллуд топган, асли Хоразмлик бўлган ҳофиз Ўлмас Оллоберганов “Дарё” учун интервью берди. Суҳбат давомида у тренддаги баъзи хонандаларнинг ўзи ҳам санъат аслида нималигини билмаслиги ва халқнинг ўзи ҳам енгил, рақсбоп қўшиқлар сўрашини танқид қилди.

“Пулим бўлмагани учун ‘илиниб’ қолишга уринардим”

— Мусиқадан хабари йўқ одам билан уни тушуниб завқ ололадиган одамнинг фарқи бор. Мусиқа инсонни тарбиялайди, ундай одам ёмонлик ҳам қилолмайди. Бизнинг талабалик йилларимизда бадиий кенгашлар бўларди. Шоирлар, бастакор-у ҳофизлар хонандаларни эшитишарди, қўшиқни бузиб айтиш ҳолатлари бўлса, тергаб турарди. Яхши қўшиқ айтиб, ўзини кўрсата олганларга ҳар чоршанба куни овоз ёзиш студияси текинга бериларди. Биз шунга қизиқардик, талабамиз-да, пулимиз йўқ. Шунга илиниб қолайлик деб, 2-3та қўшиқни яхшилаб айтиб келардик. Шулар ҳозир олтин мерос фондида сақланиб турибди.

“Одамларнинг ўзи шундай қўшиқлар сўрайди”

— Ҳозир эса эркинлик, ҳаммаси осон, бемалол бўлиб кетди. Шундай даврга тўғри келиб қолдик. Сув ё лойқаланиб яна ўзига келади, ё шу ҳолича қолиб, бундан-да баттар бўлиб кетади — бу фожиа. Тўйларда халқ орасида оммалашган қўшиқларни сўрашади. Нима дейсиз, тўй-да, энди. Айниқса, Бухоро, Навоий, Самарқанд тарафларда фақат доирага ўйнашади. Шу доирани “тинғиллатиб” чалиб турсангиз, одамлар ликиллаб ўйнайверади. Замон талаби шу бўлиб қолдими, билмадим. Нега бундай қиляпсан, нега бунга ўйнаяпсан деёлмайсиз-да. Майли, нимани танқид қилсак, яхшиланиб кетади, деб умид қиламиз.

“Ҳозирги баъзи хонандалар санъат нималигини билмайди, аслида”

— Ҳозир чўққига чиққан баъзи хонандалар ҳам ўзбек санъати қандайлигини билмайди, аслида. Санъатдан роҳатланмайди ҳам, тушунмайди ҳам. Улар ҳам 30-40 ёшдан тушунишни бошлайди. Авваллари халқ юқори пардада ашула айтадиган ҳофизларни тан олган. Бухорода ҳам, Хоразмда ҳам шундай бўлган. Агар сал пастроқ айтиб қўйса, буни овози паст экан, деб ҳақиқатни айта олишган. Аммо жуда баланд пардада ашула айтса ҳам соғлиқ кетиб қолади. Комилжон Отаниёзов, Жўрахон Султоновлар ҳам шундан кетган деб ўйлайман. Улар 60га ҳам бормаган ҳофизлар эди. Маъмуржон Узоқовга қўшиқ айтиш мумкин бўлмаган, инсульт эди. У киши Марғилонда Шукур Бурхоновнинг тиззасига бош қўйиб жон берган дейишади. Ашула айтиб вафот этган ўша ҳофизлар, дейди Ўлмас Оллоберганов.

Суҳбатни тўлиқ ҳолатда қуйидаги ҳавола орқали томоша қилинг.