Агар АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп Гренландияни куч билан қўшиб олишга қарор қилса, Дания мухториятни ҳимоя қила олмайди, деб ёзади Politico нашри.
Маълумотларга кўра, 2024 йилда Қўшма Штатларнинг ҳарбий бюджети 948 миллиард долларни, Даниянинг ҳарбий бюджети эса 9,9 миллиард долларни ташкил этган. АҚШ қуролли кучлари сони 1,3 миллион кишига, Дания қуролли кучлари эса 17 минг кишига етади.
Politico нашрига интервью берган Дания халқаро тадқиқотлар институти катта илмий ходими Улрик Прам Гаднинг фикрича, АҚШ ва Дания ўртасидаги назарий қуролли тўқнашув жуда тез тугаб, Дания учун мағлубият билан якунланади.
“Бу дунёдаги энг қисқа уруш бўлади, Гренландиянинг мудофаа салоҳияти йўқ. Америкаликлар бошқарувни қўлга олган бўларди”, деди мутахассис.
Унинг қўшимча қилишича, Даниянинг айрим қирғоқ қўриқлаш кемалари Гренландиянинг жануби-шарқига тез-тез кириб туради. Бироқ Дания матбуотининг ёзишича, нишонга олиш учун зарур бўлган дастурий таъминот харид қилинмаган ва кемаларга ўрнатилмаган. Бундан ташқари, Дания ўзининг ҳарбий техникасининг аксариятини Украинага топширган. Мақола муаллифлари, шунингдек, АҚШ ҳарбий контингентининг бир қисми Гренландияда жойлашганлигини таъкидлашган.
Трамп Гренландия устидан назоратни “миллий хавфсизлик учун мутлақ зарурат” деб ҳисоблашини айтган. Агар у Қўшма Штатларга қўшилишга қарор қилса, уни “яна буюк” қилишга ваъда берган.
Трамп Гренландияни ўзлаштирмоқчи
Трамп бир неча бор Гренландия АҚШ таркибига кириши кераклигини айтди. Унинг сўзларига кўра, орол миллий хавфсизлик ва ҳимоя учун, жумладан, Хитой ва Россиядан ҳимояланишда стратегик аҳамиятга эга.
Гренландия бош вазири Муке Эгеде орол “ҳеч қачон сотилмайди” деб жавоб берди. Шу билан бирга, у орол Даниядан мустақилликка эришмоқчи эканини тан олди. Гренландия 1953 йилгача Дания мустамлакаси бўлган ва ҳозиргача қиролликнинг бир қисми бўлиб қолмоқда. 2009 йилда орол ўзини ўзи бошқариш ва ички сиёсатда мустақил танлов қилиш имконияти билан автономияга эга бўлди.
Bloomberg манбаларига кўра, Трамп жамоаси Гренландия билан қизиқишган, чунки оролда электрон қурилмаларда ишлатиладиган олтин, олмос, уран ва нодир металларнинг катта захиралари мавжуд. АҚШнинг Гренландия минерал-хом ашё секторига киритган сармояси дунёнинг нодир металлар бозорида Хитойнинг ҳукмронлигига қарши курашда ҳал қилувчи рол ўйнаши мумкин.
Трампнинг таҳдидлари фонида Дания Гренландия мудофаасини кучайтириб, гербини ўзгартирди. Қирол Фредерик Х Норвегия ва Швеция билан иттифоққа ишора қилган ва 500 йилдан ортиқ вақт давомида гербда бўлган учта тожни олиб ташлашни буюрди.
Гренландия ва Фарер ороллари рамзлари — оқ айиқ ва қўчқор икки қисмга бўлиниб, иккинчи ва учинчи майдонларга кўчирилди, яъни катталаштирилди. Дания ва Жанубий Ютландия рамзлари эса биринчи ва тўртинчи майдонларга ўтказилди.
CNN маълумотларига кўра, президент маслаҳатчилари Дания амалдорларини АҚШнинг сайланган президенти Гренландияга нисбатан жиддий ниятда экани ҳақида огоҳлантирган.
Изоҳ (0)