Ўзбекистонда болага нисбатан оилавий зўравонлик қилганлар жиноий жавобгарликка тортилади

Сенатнинг 20 сентябрдаги ялпи мажлисида оилавий (маиший) зўравонликдан ҳимоя қилиш чоралари кучайтириш кўзда тутилган қонун маъқулланди.

Қонун билан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 592-моддаси ва Жиноят кодексининг 1261-моддаси болага нисбатан оилавий (маиший) зўравонлик қилганлик учун жавобгарлик белгилаш нормаси билан тўлдирилмоқда.

Амалдаги нормада эр-хотин ёки оилада бирга яшовчи бошқа шахсларга нисбатан оилавий (маиший) зўравонлик қилганлик учун жиноий жавобгарлик назарда тутилган бўлса-да, бу ҳаракатларни болага нисбатан содир этганлик учун жавобгарлик назарда тутилмаган эди.

Шунингдек, оилавий (маиший) зўравонлик билан боғлиқ ишлар юзасидан ярашув тўғрисидаги аризани суриштирув ва дастлабки тергов босқичларида эмас, суд муҳокамаси пайтида бериш тартиби жорий қилинмоқда.

Яъни оилавий (маиший) зўравонлик бўйича ишлар юзасидан ярашув тўғрисидаги ариза фақат ишни судда кўриш жараёнида, суд муҳокамасининг исталган босқичида, аммо суд маслаҳатхонага киришидан олдин берилиши мумкинлиги белгиланмоқда.

Сенаторларнинг қайд этишича, мазкур қонуннинг қабул қилиниши оилавий (маиший) зўравонлик билан боғлиқ жиноят ишлари ҳар томонлама, тўлиқ ва холисона кўриб чиқилишига, тазйиқ ва зўравонлик содир этган шахснинг хулқига кўрсатиладиган ижобий таъсирнинг кучи яна-да ортишига, болалар ва хотин-қизларнинг тазйиқ ва зўравонликка учрашининг олдини олиш чораларининг самарадорлигини ошириш ҳамда оилалардаги маънавий-ахлоқий муҳитни, шунингдек, хотин-қизлар ҳуқуқларига оид халқаро индексларда мамлакатимизнинг ўрнини яхшилашга хизмат қилади.

Сўнгги пайтларда боланинг оилада зўравонликка учраши ҳолатлари кўп кузатилмоқда. Июль ойида Бухоро вилоятининг Жондор туманида аёл уйида икки вояга етмаган қизини шафқатсизларча калтаклаганди. Бухоро вилоятининг Шофиркон туманида эса фарзандини муттасил калтаклаб, қийнаб келган аёл 3 йилга озодликдан маҳрум қилинди. Самарқанд вилоятининг Тойлоқ туманида эркак 6 ёшли ўгай ўғлини калтаклагани ҳам кенг жамоатчилик муҳокамасига сабаб бўлганди.

Сенат эълон қилган маълумотларига кўра, охирги 3 йилда 2 мингдан ортиқ фуқаро судлар томонидан ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилинган, шундан 86 фоизи ота-оналик мажбуриятларини бажаришдан бош тортгани учун жавобгарликка тортилган.