Брюсселда 29—30 январь кунлари Инвесторлар форуми бўлиб ўтади. Унда Марказий Осиё мамлакатлари, Европа Иттифоқига аъзо давлатлар, транскаспий транспорт йўлаги бўйидаги ҳамкор давлатлар, Европа Иттифоқи институтлари, халқаро ва икки томонлама молия институтларининг юқори даражали вакиллари, шунингдек, хусусий сектор ва фуқаролик жамияти вакиллари иштирок этмоқда. Бу ҳақда Брюсселдан “Дарё” мухбири хабар берди.
Инвесторлар форумининг мақсади ЕИ Global Gateway дастурининг инвестиция стратегиясига мувофиқ 15 кун ёки ундан кам муддатда транскаспий транспорт йўлагини Европани Марказий Осиё билан боғловчи мултимодал, замонавий, рақобатбардош, барқарор, “ақлли” ва юқори тезликдаги йўналиш сифатида ривожлантириш мақсадида инвестицияларни амалга ошириш ва мувофиқлаштириш жараёнини бошлашдан иборат. Шу сабаб ҳамкор давлатлар билан қатор эълонлар берилади ва бу минтақа билан алоқаларни мустаҳкамлашга қаратилган.
Биринчи ялпи мажлисда Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича олий вакили Жозеп Боррел нутқ сўзлади. У мураккаб геосиёсий шароитда ўтказилаётган тадбир муҳимлигини таъкидлаб, Марказий Осиёдан ҳамкорлар фаол иштирок этаётганидан мамнунлигини билдириб, минтақа жаҳон аренасида асосий ўйинчига айланиб бораётганини таъкидлади.
Боррел пандемия ва Афғонистондаги воқеалар каби глобал муаммоларга эътибор қаратди ҳамда ўсиб бораётган муаммоларни ҳал қилиш учун яқин ҳамкорлик ва шериклик зарурлигига ишонч билдирди.
Маълумки, биз нотинч даврда яшаяпмиз. Мен иқтисодий жиҳатларга тўхталмоқчи эмасман, лекин биз яшаётган геосиёсий лаҳза ҳақида гапирмоқчиман. Ҳеч бўлмаганда шуни айтишим мумкинки, Европа Иттифоқи ва Марказий Осиё нотинч ҳолатда бўлган ва шундай бўлиб қолмоқда. Биз коронавирус пандемиясининг глобал муаммосидан омон қолдик. Кўринишидан, бу анча олдин бўлганга ўхшайди, лекин ундай эмас. COVID-19 пандемияси ва у келтириб чиқарган иқтисодий таназзулдан қутулганимиздан сўнг, биз бир томондан, географик, иккинчи томондан, туман ва вилоятларимизда эски ва янги инқирозларга дуч келдик. Биринчидан, биз 2021 йилда Афғонистонда кескин эскалациянинг гувоҳи бўлдик. Дарҳақиқат, самарали натижа учун ҳамкорларимизнинг ҳар томонлама ҳамкорлиги зарур. Биз Марказий Осиё давлатлари ва Россия билан савдони яқиндан кузатиб борамиз. Қайси механизмлардан қочиш мумкинлигини таҳлил қилишга ҳаракат қиламиз.
Глобал муаммоларни ҳал қилиш учун яқинроқ ҳамкорлик зарур. Глобал чақириқлар эса Глобал дарвозанинг (Global Gateway) муҳим мақсадидир. Ҳақиқатан ҳам, робототехника соҳасида инфратузилмани қуриш ва коммуникацияларни яхшилаш зарурати бор. Лекин буларнинг барчаси сиёсий мақсадга хизмат қилади: иқтисодий алоқаларни мустаҳкамлаш ва умумий қадриятларни сақлаш орқали ҳамкорлик муносабатларини мустаҳкамлаш ва яхши келажакни таъминлаш.
Мана шундай мураккаб геосиёсий вазиятда Марказий Осиё биз учун муҳим ҳамкордир. Тўрт йил олдин Брюсселга келганимда, Марказий Осиё бир оз четда эди. Марказий Осиё Европа ва Осиё ўртасидаги асосий бўғиндир. Европа ва Осиё ўртасида муҳим бўлган ҳамма нарса Марказий Осиё орқали ўтади. Шунинг учун сиз билан ҳамкорлигимиз биз учун жуда муҳим. У бой тарих ва маданиятга эга. Юзлаб йиллар олдин Европадан илк саёҳатчилар янги нарсаларни кашф қилиш учун бу ерга келишгани ва сизнинг гўзаллигингиз ҳамда таъсирчан архитектура меросингиздан ҳайратда қайтиб келганини эслаймиз. Иқтисодиёт ва хавфсизлик бу — икки сўз иқтисодиёт ҳақида гапирганда янада яқинроқ бўлади”, — деди Боррел.
Шунингдек, мулозим юқорида тилга олинган масалаларда хавфсизликнинг муҳим ўрин тутишини таъкидлади.
Инвесторлар форуми қуйидаги соҳаларга бағишланган:
- Ердаги алоқа;
- Денгиз алоқаси (Каспий ва Қора денгиз);
- Озаро боғлиқликни таъминлашнинг “юмшоқ” компоненти;
- Транспорт алоқалари учун инвестиция имкониятлари;
- Марказий Осиё ва Европа ўртасида қўшни давлатлар орқали транспорт алоқаларини таъминлаш.
Изоҳ (0)