Қозоғистоннинг амалдаги конституциясига кўра, президент бир марта етти йиллик муддатга сайланиши мумкин, шундан сўнг унинг ваколатлари тугайди, деди республика президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев Egemen Qazaqstan нашрига берган интервьюсида, эҳтимолий қайта сайланиш ҳақидаги саволга жавоб қайтариб.
Тўқаев конституцияга ўзгартиришлар киритиш бўйича референдум ўтказиш режаси ҳақидаги миш-мишларни рад этди ва президент фақат бир марта сайланиши мумкин бўлган қоида “энди ҳеч қачон ўзгармаслигини” таъкидлади.
“Мен бунга қаттиқ ишонаман. Конституциявий ислоҳот ҳозирги кўринишдаги конституцияга қўшимча ўзгартиришлар киритишни назарда тутмаган”, — деди давлат раҳбари.
Тўқаевнинг сўзларига кўра, у 15 йил олдин ёпиқ муҳокамаларда битта етти йиллик муддат ғояси ҳақида гапирган, аммо ўшанда бу таклиф “қўллаб-қувватланмаган”.
“2019 йилда президент этиб сайланганимдан кейин мамлакатимиз сиёсий тизимни демократлаштириш, жамият ҳаёти эркинлигини таъминлаш ва иқтисодиётни монополиядан озод қилиш йўлида ҳаракат қилди”, — деди Тўқаев.
Шу билан бирга, давлат раҳбари “янги йўналишимиз баъзи нуфузли шахсларга умуман ёқмади”, деди.
“Улар бу ўзгаришни мамлакатдаги чуқур илдиз отган тизим ва куч тузилмасидаги ўзларининг ъмахсус мақомиъга таҳдид сифатида қабул қилди. Бундай одамлар яширинча, баъзан эса очиқчасига мамлакатдаги ўзгаришларни рад этишни бошлади. Охир-оқибат, улар ўзларига қулай бўлган эски ҳолатга қайтиш учун ислоҳотни бекор қилишга ва ҳамма нарсани йўққа чиқаришга уринди”, — деди президент 2022 йил январидаги қуролли тартибсизликларни назарда тутиб.
Унинг сўзларига кўра, кўп йиллик ҳал этилмаган ижтимоий-иқтисодий муаммолар ҳамда давлат ва жамият деградациясига ўтган умумий турғунлик Қозоғистонда оммавий тартибсизликлар ва давлат тўнтаришига уринишларга олиб келди.
Тўқаев 1991 йилдан буён Қозоғистон президенти бўлган ва бу лавозимни 25 йилдан ортиқ эгаллаб турган Нурсултон Назарбоевнинг вориси ҳисобланади. 2019 йил март ойида Назарбоев истеъфога чиқди. Ўша пайтда Сенат раиси бўлган Тўқаев давлат раҳбари вазифасини бажарувчига айланди. 2019 йил ёзида у Қозоғистонда бўлиб ўтган навбатдан ташқари президентлик сайловларида ғалаба қозонди.
2022 йил сентябрь ойида у конституцияга ўзгартиришлар қабул қилингандан сўнг муддатидан олдин овоз бериш тўғрисидаги фармонни имзолади. Асосий қонуннинг янги таҳририга мувофиқ ваколат муддати беш йилдан етти йилгача оширилди, қайта сайланиш тақиқланди. 2022 йилнинг ноябрида Тўқаев яна қайта сайланди.
Тўқаев 31 декабрь кунги мурожаатида янги, 2024 йилда “қонун ва тартиб диктатураси”ни ўрнатиш бўйича кенг қамровли чора-тадбирлар кўришга ваъда берди.
Изоҳ (0)