Баданида қонталашлар бор, “дом”дан ташлаб юбориш билан қўрқитилган: Қаршида олти ёшга ҳам тўлмаган бола қийноққа солинаётгани айтилмоқда

“Дарё”га келиб тушган навбатдаги мурожаатда Қашқадарё вилоятининг Қарши шаҳрида яшовчи, ҳали олти ёшга ҳам етмаган Акбаршоҳ исмли бола қийноқлар ва руҳий босим остида яшаётгани, “дом”дан пастга ташлаб юбориш билан қўрқитилгани хабар берилди. Бу ҳақда журналистга гапириб берган бола ва унинг отаси Улуғбек Азизовга кўра, болани қийноққа солаётган, унга руҳий босим ўтказаётган ўзининг онаси ва ўгай отаси экан. 

Фарзандим Акбаршоҳнинг айни кундаги аҳволи мени ташвишлантирмоқда. Сабаби болам собиқ аёлим ва унинг айни кундаги турмуш ўртоғи Жасур томонидан доимий равишда калтакланаётганлиги, руҳий ва жисмоний босимлар олаётгани ота сифатида мени ташвишлантирмоқда. Шу сабаб “Дарё” нашрига мурожаат қилишга мажбур бўлдим, — дейди мурожаатчи ота Улуғбек Азизов. 

Фарзанди тақдиридан ташвишланаётганини айтган отанинг билдиришича, у бу муаммо юзасидан кўплаб ташкилотларга мурожаат қилган, ўнлаб раҳбарлар эшигини қоққан. Бироқ, ҳеч қандай натижага эришмаган. 

Мен фарзандим соғ-саломат улғайишини, адолат таъминланишини хоҳлайман, холос. Мен раҳбарлардан дунё сўрамаяпман. Ёки бирор бир жиноят содир этиб, уни ёпишларини илтимос қилмаяпман. Фарзандим руҳий азоб чекиб, қийналаётгани сабаб уни ҳимоя қилишга ҳаракат қилаётган отаман, — дейди у. 

“Дарё”га тақдим қилинган видеоматериалларда боланинг танасида қонталашлар борлигини, кўкаришлар юзага келганини кўриш мумкин. Шунингдек, болага Ички ишлар ходимлари экани айтилган суҳбатдошларнинг савол бергани, Лайло исмли аёлга бориши кераклигини айтгани эшитилган. Бунга жавоб берган бола эса Лайло ва Жасур исмли фуқаролар уни урганини айтиб, онасига бормаслигини гапиргани эшитилган. 

Акбаршоҳ ўғлим, собиқ аёлим ва унинг ҳозирги ундаги турмуш ўртоғи томонидан доимий калтакланади. Қийноққа солинади. Ҳар шанба ва якшанба кунлари ўғлимни олишга бораман ва доим аҳволи хароб эканини кўраман. Бу ҳолатни кўриш, ўғлимнинг қалбини ҳис қилиш жудаям азобли. Лекин қўлимдан ҳеч нарса келмайди. Қонун устуворлигини кўрмаяпман. Мурожаатларим асоссиз бўлиб қолаётгандек, — дейди боланинг отаси. 

Суҳбатдошга кўра, собиқ аёли боласига овқат бермай, қоронғи хонага қамаб қийнайди, хўрлайди. 

Собиқ оилам кўп босим ўтказмоқда. Қаерга борсанг бор, орқамда мана бу, мана бу инсонлар туради деганининг исботини кўряпман. 102 га мурожаат қилганимда кўп нарса собиқ аёлим айтганидек бўлганини кўрдим. Кўп ташкилотларга босим бўлаётганини кўряпман. Мен адолат тантана қилишини сўрайман. Нима учун фарзандим қийноқлар билан яшаши керак? Онасига боришни хоҳламаяпти. Муттасил қийналяпти. Ҳатто овқат бермай, қоронғи хоналарга қамаб қийнар, хўрлар экан. Оч ҳолатда қийнашар экан. Жасур урганини онасига айтса, яна онаси томонидан калтакланар экан. Болам шунчалар руҳий изтиробда қолганки, кечалари ухлолмай чиқади. Қийналади. “Дада Лайло келяпти, дада Жасур келяпти, уради мени”, деб, чўчиб уйғонади. Уйга қўйилган камераларимни келишмаяптими деб, монитордан кузатиб туради. Ҳадики бор. Ҳатто кўчага чиқишга қийналади. Хавотири бор. Қўлимдан ушлаб олади. “Дада қўйиб юборманг, мени ўғирлаб кетади”, дейди. Бир бола шунчалик қийналиб яшаши мумкинми?, — дейди Улуғбек Азизов. 

“Дарё” журналистининг бу ҳақидаги саволларига жавоб берган боланинг онаси — Лайло Жовлиева фарзандига бу гаплар ўргатилганини, она сифатида боласига нисбатан бундайин жирканч ишлар қилолмаслигини айтмоқда. 

Экспертиза хулосаларига эътибор қаратадиган бўлсак, тўғри, боламнинг танасида қонталашлар аниқланган. Аммо бу қонталаш деярли кўзга ташланмайди. Кўрик пайтида боламнинг аҳволи яхши эканини суратларидан кўриш мумкин. Экспертиза боламнинг танасидаги қонталашлар ким томонидан орттирилганига аниқлик киритмаган. Онаси, отаси ёки бошқа бир шахс томонидан зарар етказилди, деган асос йўқ. Улар томонидан тақдим қилинаётган фикрларга кўра, боламга доимий равишда босим ўтказилган. Қийноққа солинган. Руҳий босим бўлган. Аммо боламнинг ҳолати экспертиза қилинган ҳужжатда бунинг акси кўрсатилган, — дейди боласини калтаклаб, доимий хўрлаб келгани айтилган она.

Лайло Жовлиеванинг айтишича, у фарзандининг отаси, собиқ турмуш ўртоғи унга қўяётган айбловларини асослаш учун ҳужжатлар ҳам тайёрлаган. 

Боламнинг оёқларини кир қилиб, тирноқларини ўстириб, расмга олишган. Ҳолбуки, мен фарзандимни икки ойдан бери кўрмадим. Болам уларнинг хонадонида юрибди. Улар болани онадан айириб, Маъмурий кодекс талабларини ҳам бузмоқда. Ўзларининг фикрларига реал тус бериш учун боламни кир аҳволда расмга ҳам олишган. Беш ёшдан ошган боламга қизил сўрғич бериб, қўлига қизил бўёқ суртиб, сохта расмлар қилиб, буни онаси қиляпти деган важларни айтиб келишмоқда, — дейди боласини доимий урушини рад этган она. 

Боласи тақдиридан хавотирга тушаётганини айтган Улуғбек Азизовга кўра, ҳолатга Болалар омбудсмани ҳам эътиборсиз бўлмоқда.

Болалар омбудсманига адвокатим билан бирга ҳужжатларни тайёрлаб, юборганмиз. Лекин анча вақтгача ўрганилмади. Кейинчалик телефон қилиб, воқеа тафсилотларини сўрашди. Ва бу ҳолатни Ички ишларга юборишларини айтишди. Нега омбудсманнинг ўзи ўрганмайди, — деди Улуғбек Азизов. 

Улуғбек Азизовнинг адвокати Ўткир Сафаровнинг маълумот беришича, Қарши шаҳар Ички ишлар бошқармаси психологи Достон Амирқулов бола онаси билан яшай олмайди, деган хулоса берган. 

Ички ишлар психологи бола онаси билан яшамаслиги керак деган якдил хулоса берган. Аммо бола ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи шўба бу ҳолатга жим қараб турибди, — дейди адвокат. 

Қарши шаҳар ИИБ инспектор психологи, лейтенант Достон Амирқулов вояга етмаган Акбаршоҳ Қаноатов билан олиб борилган суҳбат давомида боланинг онаси Лайло Жовлиева фарзандига нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ўтказиб, шафқатсизларча муносабатда бўлиб келганини аниқлаган. 

Акбаршоҳ Қаноатовга нисбатан келгусида нохуш ҳолатларнинг олдини олиш, жиноят ва ҳуқуқбузарликлар содир этилишидан сақлаш, унинг тарбиясига салбий таъсир кўрсатувчи ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида фуқаро Жовлиева Лайло билан бирга яшашлиги бола психологиясига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Шу сабаб ҳолат юзасидан қонуний тўхтамга келиш керак, — дейилади лейтенант Амирқуловнинг Қарши шаҳар ИИО ФМБ бошлиғи ўринбосари Фаррух Ибрагимовга ёзган маълумотномасида. 

Лейтенант Достон Амирқулов “Дарё” журналисти билан телефон орқали суҳбати давомида унинг бу хулосаси масъулларга тақдим этилганини, аммо хулосанинг кейинги тақдиридан хабардор эмаслигини маълум қилди. Журналистнинг бу хусусида интервью бериш таклифига жавобан эса, раҳбариятидан рухсат олиши кераклигини, сўнг бирор хулосага келишини айтди. Бироқ, ваъда қилинган пайтда унинг телефони ўчирилган эди. Инспектор психологнинг мазкур хулосасини тан олмаслигини айтган она — Лайло Жовлиева бу ерда манфаатлар тўқнашуви бўлганини билдирди.

Инспектор психолог Амирқулов Достон собиқ қайнакам Азизов Ойбек билан 2019—2021 йиллар мобайнида Қарши давлат университети қошидаги академик лицейда бирга ишлаб келгани тўғрисидаги маълумотнома мавжуд. Шу сабаб бу ерда манфаатлар тўқнашуви бор. Ходим бу ҳақида ўз вақтида раҳбариятига маълумот бериши керак эди, — дейди она. 

Мурожаатчи отанинг тушунтиришича, калтакланган фарзанди бу ҳақда отасига айтса, ўлдириш билан қўрқитилган. 

Боламни 2023 йилнинг 25 октябрь куни олганимда унинг аҳволи жуда ёмон эди. Йўлда қайт қиламан деб тўхтатди. Нима бўлди деб сўраганимда, “айтиб берсам мени ўлдиришади”, деди. Қайта-қайта сўраганимдан кейин “дада ўлдираман деб айтганди, гапиролмайман, мени қийнади”, дея йиғлади. Ўғлим мендан қўрқма, ҳаммасини айт дедим. Шунда ўғлим “дада мени қутқаринг, булар мени қийнаяпти, овқат бермай қийнаяпти”, деб йиғлай бошлади. Собиқ аёлимга SMS ёзиб, “Жасур (собиқ аёлининг турмуш ўртоғи) нега боламни уради? Нима ҳаққи бор”, деб сўрадим. “Туҳмат қилма”, деди. Шу куни 102 га қўнғироқ қилиб, хабар бердим. Ўша куни соат 23:00 атрофида уйимиз дарвозаси тақиллаб, собиқ аёлим ва унинг турмуш ўртоғи уйимга бостириб кирди. Жасур ўша куни калит биланми биқинимга урди. Ички ишлар ходимлари кейин бизни олиб кетишди, — дейди мурожаатчи. 

Таҳририятга тақдим қилинган видеолардан англашилишича, Ички ишлар ходимлари ўша куни бола билан суҳбат қурган. Ва ундан ким билан кетишини сўраган. Бола суҳбат давомида онаси Лайло ва Жасур исмли фуқаролар урганини, шу сабаб уларга бормай, дадаси Улуғбек Азизов билан кетмоқчилигини айтади. Акбаршоҳ дадаси билан кетишини айтгач, Ички ишлар ходимлари болани Улуғбек Азизовга бериб юборган. Боланинг онаси Лайло Жовлиева эса бундан норози бўлган.

Ўша куни Ички ишлар ходимлари ўз ваколатига кирмайдиган ишни қилиб, болани отасига бериб юборди. Шу сабаб бу ҳолат юзасидан бир неча бор вилоят прокуратурасига, шаҳар прокуратураси ва вилоят Ички ишлар бошқармасига мурожаат қилганман. Аризаларимиз ўрганиш жараёнида, — дейди Лайло Жовлиева. 

Камера қаршисида ота-онаси ҳақида гапирган Акбаршоҳ онаси Лайло Жовлиева ҳамда Жасур исмли шахслар томонидан калтакланганини айтди. 

Буёғимга, буёғимга, бошимга Лайло урган. Аҳмоқлиги учун. Лайло аҳмоқ ва ёмон. Мен ёмон иш қилмадим. Мени қамоқхонага қўйиб қўяди. Қўрқаман. Аям ёмон, ая демайман ҳеч қачон, — дейди доимий равишда калтакланиб келгани айтилган Акбаршоҳ. 

Лайло Жовлиева бунга жавобан фарзанди у билан яшаётган пайтда хурсанд бўлганини, буни суратларга муҳрлаганини айтиб, фотосуратлар тақдим қилди. Онанинг айтишича, у фарзандини яхши боғчада тарбиялайди. 

Болам болалигини яшаяпти. Лекин айни кунда фарзандим уларнинг таъсирида. Икки ой уч кундан бери боламни кўрганим йўқ. Болам менга шунчалик меҳрибон эдики, менинг алламсиз ухламасди. Боламга шунақа ўргатишмоқда, айтмаса қўйишмайди. Боламга психологик таъсир ўтказилмоқда. Болам билан мени ярим соат кўриштиришса, ундаги меҳр кўринади. Қолаверса, одатда 10 ёшдан бошлаб боланинг фикри инобатга олиниши керак. Болам мен билан суҳбатлашганда ҳам “ая мени бобом ўлдираман деди, дадам урди”, дейди. Бу беш яшар боланинг гапи, мен буни яхши биламан. Менинг тарбиямдаги бола фақат севги билан катта бўлади. Уларнинг қўлидаги бола эса нафрат билан катта бўляпти, — дейди фарзандининг расмлари ва видеоларини кўрсатган она. 

Мунтазам калтакланганини айтаётган Акбаршоҳ Жасур исмли шахс ҳам уни урганини, ундан қўрқишини айтади. 

Жасур пастга ташлаб юбораман, томдан ташлаб юбораман деди. Жасур “ужас” кино кўради. Менга овқат бермайди. Лайлога овқат беради. У бегона одам, у ахмоқ. Кўпроқ дадам ва момом яхши. Дадам билан яшашни хоҳлайман, — дейди бола. 

Улуғбек Азизов боласининг калтакланиш ҳолатини ўрганган Қарши шаҳридаги “Қарлиқхона” МФЙ профилактика инспектори фаолиятидан норози бўлганини, унга босим ўтказилганини ҳам айтмоқда. Мурожаатчининг айтишича, профилактика инспектори боланинг калтакланиши ва собиқ аёли билан бўлган ҳолат ҳақида ҳеч қаерга мурожаат қилмаслиги кераклигини билдирган. Ҳар қандай мурожаат айланиб, айланиб унга келишини, уни ёпиб юборишини айтган. 

Мурожаатчи отанинг қўшимча қилишича, у вилоят ИИБ бошлиғи қабулига киришга уринган. Аммо бунга кўп тўсқинликлар бўлгач, унга бошқарма ахборот хизмати раҳбари Ирода Расулова ёрдам берган. 

Бошқарма бошлиғи қабулига кирдим. Бошлиқнинг ўзи мени кутиб олди. Бор гапни айтиб бердим. Хизмат текшируви тайинланишини сўрадим. Қайта тергов бўлиши айтилди. Қўлимдаги расмлар ва видеолар ҳақиқатдан ҳам фотошоп эмаслигини исботлаш учун суд экспертизаси тайинланиши айтилди. Бироқ, амалда бу ишлар ҳалигача қилинмаяпти, — дейди мурожаатчи. 

Болалар омбудсмани ахборот хизмати масъули Рушана Алиакбарованинг воқеа базасидан “Дарё”га билдиришича, масъуллар ҳолатдан хабардор. Уларда бу ҳақда маълумотлар бор. Вазият ўрганилгач, тез орада таҳририятга бу ҳақда қўшимча маълумот берилади. 

“Дарё” воқеалар ривожини кузатишда давом этади.