Сенатнинг қирқ биринчи ялпи мажлисида Telekomмуникациялар соҳасида айрим фаолият турларини амалга оширганлик учун давлат божи миқдорлари мақбуллаштирилиши муносабати билан “Давлат божи тўғрисида”ги қонунига ўзгартириш ва қўшимчалар киритишга оид қонун кўриб чиқилди. Бу ҳақда парламент юқори палатаси матбуот хизмати хабар берди.

Қонун билан уяли алоқа виртуал операторлари (провайдерлар) фаолиятини кенгайтириш мақсадида улар томонидан радиотелефон (уяли) алоқа тармоқлари хизматларини кўрсатиши натижасида ундириладиган давлат божи миқдорлари камайтирилмоқда.

Ушбу соҳада фаолият юритиб келаётган тадбиркорлик субъектлари томонидан базавий ҳисоблаш миқдорининг 25 минг баравари миқдорида давлат божи ундирилиши белгилаб қўйилмоқда. Шу билан бирга, агар уяли алоқа виртуал оператори томонидан навбатдаги йиллик давлат божини тўлаш давридан олдинги молия йилида кўрсатилган кўчма радиотелефон (уяли) алоқа тармоқлари хизматларининг қиймати базавий ҳисоблаш миқдорининг 1,5 миллион бараваридан ошган тақдирда, ушбу уяли алоқа виртуал оператори даромадининг 1 фоизи миқдорида қўшимча давлат божи тўланиши белгиланмоқда.

Сенаторларнинг таъкидлашича, қонуннинг қабул қилиниши натижасида уяли алоқа виртуал операторлари фаолиятини кенгайтиришга ва уларнинг фаолият кўрсатиши учун адолатли рақобат муҳити яратишга эришилади.

Сенат раисининг сўзларига кўра, ушбу қонунни ҳам соҳадаги тадбиркорликни янада ривожлантириш, мавжуд муаммоларни ечишга қаратилган навбатдаги қадам деб кўриш мумкин. Жумладан, ўзини мустақил алоқа тармоғига эга бўлмаган уяли алоқа виртуал операторларга (провайдер) лицензия берганлик учун давлат божи миқдорини юқорилиги мазкур соҳада тадбиркорлик фаолияти бозор қоидалари асосида ривожланишини чеклаб қўймоқда.

Давлат божини сезиларли камайтирилиши соҳадаги тадбиркорлар ихтиёрида қўшимча маблағлар қолиши билан бирга, тақдим этилаётган имтиёзлар виртуал мобил алоқа бозорининг инвестициявий жозибадорлигини оширишга ва мамлакатда янгидан-янги хорижий инвестициялар киритиш орқали телекоммуникация тармоқларини модернизация қилиш учун имкон беради.

Мазкур рағбатлантириш чоралари орқали тадбиркорлик субъектларига енгиллик берилиб, хусусий телерадиоканаллар ташкил этилишига ва теледастурларни сифатли контентлар билан тўлдиришга эришилади.

Таҳлилларга кўра, ҳудудлардаги хусусий телеканал ва радиоканаллар ўз телерадиодастурларини эфирга узатиш ҳамда  моддий-техник базаларини замонавий ускуналар билан жиҳозлашда айрим молиявий қийинчиликларга дуч келмоқда.

Шу боис қонун билан телерадиоэшиттиришларни тарқатиш (намойиш қилиш) тармоқларини лойиҳалаштирганлик, қурганлик, улардан фойдаланганлик ва уларнинг хизматларини кўрсатганлик учун тўланадиган давлат божи миқдорлари 50 фоизга камайтирилмоқда. Бунда теле ва радиоканалларнинг молиявий имкониятларини яхшилашга, яъни 4,1 миллиард сўмга яқин пул маблағларини хусусий телерадиоэшиттириш субъектлари фаолиятини ривожлантиришга эришилади.

Қонун билан давлат божини ундиришда яна бир қўшимча имтиёз берилиб, унга кўра, йиллик ундириладиган давлат божининг миқдори тенг равишда йилнинг ҳар чорагида бўлинган ҳолда тўлаш механизми яратилмоқда. Қизғин муҳокамадан сўнг қонун сенаторлар томонидан маъқулланган.

Маълумот учун, бугунги кунда Ўзбекистонда ўз телекоммуникация тармоғига эга 5 та мобил алоқа базавий оператори хизмат кўрсатиб келмоқда. Радиочастота ресурсига эга бўлмаган 1 та виртуал мобил алоқа оператори  мавжуд.