“Украинадаги уруш айбдори фақат Путин эмас” — Генри Киссинжер
Бу Россиянинг Украинага бостириб киришини оқламаса-да, урушга сабаб бўлган воқеалар кетма-кетлиги НАТО аъзолари ўртасида Украинани альянсга қабул қилиш имконияти ҳақидаги биринчи мунозарадан сўнг бошланган, деди АҚШ собиқ давлат котиби Генри Киссинжер Дие Зеит нашрига берган интервьюсида.
“Мен ҳамма айб Путинда деб ўйламайман. Урушнинг ўзи жуда шафқатсиз, ҳужум қайтарилиши керак ва мен Украина ва Ғарбдан кўрсатилаётган қаршиликларни қўллаб-қувватлайман. Аммо 2014 йилдаги мақоламда Украинани НАТОга таклиф қилиш режасига жиддий шубҳа билдиргандим. Ўшандан урушга олиб келган воқеалар бошланди. Бу урушни оқламайди, лекин мен ўшанда ҳам, ҳозиргача ҳам шундай ўйлайман: Шарқий блок собиқ давлатларининг НАТОга киришини Украинани ҳам НАТОга аъзо қилиш таклифи билан бирлаштириш оқилона бўлмас эди”, — деди Kиссинжер ва ўшанда Украинани “икки томон ўртасидаги кўприк” қилиб, нейтрал мақомда қолдиришни таклиф қилганини эслади.
Эндиликда собиқ давлат котиби Украина уруш тугаганидан кейин НАТОга қабул қилиниши керак, деган қатъий фикрда. “Энди НАТО ва Россия ўртасида нейтрал зоналар қолмагани сабабли, Ғарб Украинани НАТОга қабул қилгани маъқул. Бу уруш тугагандан сўнг ёки тинчлик битими натижасида яна пайдо бўлиши мумкин бўлган низоларнинг олдини олишни таъминлайди”, — деб тушунтирди Kиссинжер.
2008 йилда альянс саммитида Украинанинг НАТОга қўшилиш имконияти муҳокама қилинган эди.
2008 йил апрель ойи бошида бўлиб ўтган НАТО саммитида альянс аъзолари Украинанинг НАТОга қўшилиши истиқболини кўриб чиққан, аммо кейин Россия манфаатларини важ қилиб, бу ғоядан воз кечган. Германия ва Франциянинг ўша пайтдаги етакчилари Ангела Меркель ва Николя Саркози НАТО иттифоқчиларининг альянсга тезлаштирилган муддатда аъзо бўлишини тўсиб қўйган. 2022 йил апрель ойида Меркель ушбу саммит билан боғлиқ қарорларига содиқ қолишини айтди.
“2008 йилда Украина ва Грузиянинг НАТОга аъзо бўлиш истиқболи ҳақида жуда узоқ ўйлагандим, бу ҳақда Америка президенти билан ўн мартача гаплашдим, Николя Саркози билан тўғридан тўғри муҳокама ўтказдим. Мен қандайдир хатога йўл қўйганман деб айта олмайман. Ортга назар ташлайдиган бўлсак, мен бу аргументни тушунарли ва тўғри деб ҳисоблайман”, — деди Меркель 2023 йилнинг май ойида берган бошқа интервьюсида.
