Борди-ю, гўдак иссиқ дазмол, пичоқ яқинида турган бўлса, фарзандингиз конкида, скейтбордда ёки велосипедда хавфли трюкни бажарса сиз унга: “борма куйиб қоласан, эҳтиёт бўл қўлингни кесиб оласан, кўзингга қара, йиқилиб тушасан!”, дея баланд овоз билан бақирманг. Бунда ўзингиз билмаган ҳолда бахтсиз ҳодиса келтириб чиқарасиз.
Ташқи огоҳлантиришлар мия ўнг ярим шари томонидан назорат қилинади ва у манфий зарраларни яъни “йўқ”ни, умуман, инкорни қабул қилмайди. Миянинг бу қисми нотўғри тузилган эҳтиёткорлик чақириғини ўзига зарар етказиш буйруғи сифатида қабул қилади (мутахассислар бу ҳодисани нейро-лингвистик дастурлаш деб аташади). Бахтсизлик келтириб чиқармаслик учун болага ҳеч нарса деманг ёки огоҳлантириш ва тақиқларингизда “йўқ” буйруғи, инкорий сўз бўлмаслигига ҳаракат қилинг. Бепарво болага: “Қоч у ердан, бўлмаса куйиб қоласан!”, деб айтинг. Яхшиси, ўзингиз олдига бориб, уни хавфли нуқтадан олиб чиқинг.
Бармоқни кесиб олиш, қўлга тикан кириб кетиши
Болакай бармоғини кесиб олди, қўлини кактус тиканига санчиб олди ва ҳоказо. Хўш, унга қандай ёрдам бериш керак? Бу энг аввало, нима содир бўлганига боғлиқ.
- Биринчи ҳолат. Китоб варақлаётиб саҳифанинг четида бармоғини кесиб олди. Қўлни антибактериал совун билан ювинг, тоза сочиқ билан артинг ва кесилган жойга тиббий елим тасмаси (дорихоналарда мавжуд) ёпиштиринг. Бу нерв тугунларига ҳаво киришини тўсиб, оғриқни енгиллаштиради ва яра қирраларининг ёйилишига йўл қўймайди. Жараённи кун давомида бир неча марта такрорланг ва оғриқли жойни намламанг;
- Иккинчи ҳолат. Шиша ёки тош қиррасидан тирналган бармоқ, кактус ёки атиргул тиканидан қолган жароҳат... Ярани 3 фоизли водород перикс эритмаси билан артиш орқали кирни олиб ташланг. Бу ҳолатда сув ва антибактериал совун унчалик самара бермайди. Жароҳат атрофидаги терига ёд, “зелёнка” ёки спирт суртинг. Фақат ярага тегманг — бу оғриқли ва зарарли ҳамдир: тўқималар янада шикастланади. Бир неча кун давомида бактерицид бинт билан боғлаб қўйинг ва тўлиқ тузалмагунча уни алмаштиришингиз шарт эмас.
Диққат, бола куйиб қолди
Оғриқни камайтириш, куйиш чуқурлиги ва майдонини чеклаш учун оғриқли жойни иложи борича тезроқ совутиш керак. Ҳужайралар чуқурроқ нобуд бўлган ҳолатда юқори ҳарорат 6 соатгача давом этади. Бу вақт давомида (ёки оғриқ ва ёниш ҳисси бутунлай ўтгунча) таъсирланган жойни крандан оқаётган совуқ сув остида совутиш керак. Кейин совуқ сув билан намланган тоза дока қўллашингиз ва уларни вақти-вақти билан ўзгартиришингиз мумкин.
Ёғ асосидаги маҳсулотлар, сабзавот ва сариёғни ишлатманг. Ёғ қатлами остида ҳарорат секинроқ пасаяди ва “иситгич эффекти” кучаяди! Таъсирланган жойга куйишга қарши спрей ёки сувда эрийдиган малҳамни қўллашингиз мумкин (бунинг бандажсиз ҳам иложи бор). Улар антисептик ва куйишга қарши таъсирга эга бўлиб, даволанишни тезлаштиради.
Бошдаги жароҳатлар
Бошдаги жароҳат болаларда энг кўп учрайдиган жароҳатлардан биридир. Гўдакни йиқилиб тушишдан қанча асраманг, баъзида шундай бўлиб туради. Болалар ниҳоятда серҳаракат бўлиб, тоғларда муаммо янада кескинлашади. Ҳа, ўсмирлар турли ҳолатларда йиқилиб, зарбалар оладилар. Енгил жароҳатлардан пайдо бўладиган шишлар бир неча кунда ўтиб кетади.
Бош жароҳатланганда энг муҳими, боланинг аҳволини тўғри баҳолашдир. Боланинг ранги оқариб кетиши, соч тўкилиши, бош оғриғи, юрганда беқарорлик, қулоқда шовқин, кўнгил айниши ва ҳоказо шубҳали ҳолатларда болани невропатолог кўригидан ўтказиш зарур. Тез ёрдам чақиринг ёки уни кўп тармоқли болалар шифохонасининг биринчи бўлимига олиб боринг!
Изоҳ (0)