Москвадаги Қизил майдондаги параддан кейин Беларусь президенти Александр Лукашенконинг соғлиғи ёмонлашгани кенг муҳокама қилинди. Ижтимоий тармоқларда тарқалган видеода беларуслик сиёсатчи номаълум аскар қабрига гул қўйиш учун 300 метр ҳам юра олмагани кўрсатилди.
Бундан ташқари, у Москвага келган давлат раҳбарлари билан бўлган тушликда қатнашмади ва дарҳол Минскка қайтиб кетди.
Фокус нашри Беларуснинг ўтиш давридаги Вазирлар маҳкамаси раҳбари ўринбосари ва собиқ маданият вазири Павел Латушка, сиёсий таҳлилчи Игор Тишкевич билан воқеалар ривожининг мумкин бўлган сценарийлари ҳақида суҳбатлашди.
Лукашенконинг вориси: Кочанова, Вольфович ёки Головченко?
Павел Латушканинг таъкидлашича, Лукашенко ўз ихтиёри билан лавозимидан кетишини кутишнинг ҳожати йўқ, у ҳатто соғлиғи туфайли ҳам бундай қарор қабул қилмайди.
“Лукашенко ҳаётининг сўнгги кунигача энг қимматли нарса — ҳокимиятни ушлаб турадиган шахс. У ҳеч қачон тахтдан воз кечмайди. Шунинг учун биз фақат унинг ўлими тақдиридаги сценарийни кўриб чиқишимиз мумкин”, — дейди Беларусь демократик кучлари вакили.
Беларусь Конституциясига кўра, президентнинг соғлиғи туфайли ҳокимиятдан четлатилиши ҳақиқатан ҳам мумкин, аммо Лукашенко бунга йўл қўймайди.
“Россия Украинага қарши тажовузни давом эттираётгани ва Украина қуролли кучларининг қарши ҳужуми ҳали бошланмагани ҳақида гапирадиган бўлсак, Москва Беларусни ҳозиргидай назорат остида ушлаб туриш учун барча имкониятларни ишга солади”, — деб тушунтирди Латушка.
Ўтиш даври Вазирлар маҳкамаси вакили Лукашенко атрофида тўпланган гуруҳ сиёсий элита ҳам, яхши ташкил этилган тузилма ҳам эмаслигини айтди.
Бироқ бу одамлар, албатта, ҳокимиятни ўз қўлларида ушлаб туришни хоҳлайди, акс ҳолда улар ўз халқи ва Украина халқига қарши содир этилган жиноятлар учун жавоб бериши кераклигини тушунади.
Лукашенко вафот этган тақдирда унинг ўрнига икки киши — Беларусь Республикаси Миллий мажлиси кенгаши раиси Наталя Кочанова ва Беларусь Республикаси Хавфсизлик кенгаши давлат котиби Александр Вольфович даъвогарлик қилмоқда.
“Нима учун мен айнан бу икки киши ҳақида гапиряпман? Чунки улар Хавфсизлик кенгаши таркибига киради. Кенгаш Беларусда жиддий вазият юз берган тақдирда, яъни Лукашенко вафот этганидан кейин бошқарув органига айланади”, — деб тушунтиради Латушка.
Тишкевич Лукашенко вафот этган тақдирда Наталя Кочанова ёки Беларусь бош вазири Роман Головченко кейинги сайловга қадар унинг вазифаларини бажариши мумкинлигини қайд этади.
“Бу ерда гап фамилияда эмас, балки кучлар конфигурациясида – бу қарор қабул қилинган вақтда қайси таъсир гуруҳи кучлироқ бўлиши ҳақида”, — дея изоҳ беради у.
Наталя Кочанова
2016 йилдан 2019 йилгача Беларусь президенти администрациясини бошқарган. 2019 йилдан бери Беларусь Республикаси Миллий ассамблеяси кенгаши раиси, бу лавозимдаги биринчи аёл.
“У россияпараст қарашдаги одам, у Россия федерал нажлиси федерация кенгаши раиси Валентина Матвиенконинг ҳомийлигида”, — дея тушунтиради Латушка.
У Кочанова Москвага расмий ташрифлар билан боргани, Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров билан учрашгани ва Матвиенко унга беларус арбобининг ўзи тасвирланган портрет совға қилганини эслатди.
Александр Вольфович
Беларусь генерал-лейтенанти, 2021 йил 26 январдан бери Беларусь Хавфсизлик кенгашининг давлат котиби.
Вольфович Москва олий қўшма қўмондонлик билим юртини ва Россия Бош штабининг ҳарбий академиясини тамомлаган.
"Александр Вольфович Кремль таъсирининг агенти, биринчи навбатда, Беларусдаги куч блокини бошқаришга қодир. Кескин вазиятда Беларусь хавфсизлик кучлари ҳарбий одамга ишонишга тайёр бўлади”, — дейди демократик кучлар вакили.
Латушканинг ишончи комилки, Вольфович фигураси Лукашенконинг вориси сифатида Кремлни қониқтира олади. Гарчи Москва илтимосига кўра, беларуслик генерал ўтиш даврида мамлакатни бошқарадиган Кочановани қўллаб-қувватлаши мумкин. Шу билан бирга, Вольфович де-факто Беларусдаги вазиятни назорат қилади.
Роман Головченко
2020 йил июнь ойида Беларусь бош вазири этиб тайинланган. Бунгача у Беларуснинг Бирлашган Араб Амирликларидаги элчиси бўлган.
Ўтган йилнинг кузида Меdia IQ онлайн лойиҳаси Головченкони Беларусь телевидениесида чиқишлар сони бўйича етакчи деб тан олди. Масалан, октябрь ойида унга 512 сюжет дан 22 тасида сўз берилди. Худди шу ойда у Россия, Арманистон ва Қозоғистонга ташриф буюришга муваффақ бўлди.
Николай Лукашенко Беларусь раҳбари лавозимида: шундай бўлиши мумкинми?
2020 йилда Украина оммавий ахборот воситалари Александр Лукашенконинг ўша пайтда 16 ёшга тўлмаган кенжа ўғли Николайга бағишланган бир қатор материаллар ва видеоларни нашр этди. Журналистлар беларуслик сиёсатчи уни ўзининг вориси сифатида тайёрлаётганини тахмин қилди.
Лукашенконинг касаллиги муносабати билан ижтимоий тармоқларда яна унинг ўғлини Кремль қўғирчоғига айлантирмоқчими ёки йўқми, деган гаплар бошланди. Бироқ мутахассислар бу масалани жиддий муҳокама қилмаяпти.
“Бундай тахминларни айтадиган ҳар бир кишига Лукашенко томонидан қабул қилинган Конституцияни ўқиб чиқишни таклиф қиламан. Коля Беларусь президентлигига номзод бўлиши учун унинг ўзи 90 йил яшаши керак. Бу сценарий шунчаки аҳамиятли эмас”, — деди Латушка.
Путин Лукашенкони заҳарлаган бўлиши мумкинми?
Ҳарбий-ҳуқуқий тадқиқотлар маркази раҳбари Александр Мусиенко ўз рукнида Россия махсус хизматлари Лукашенкони заҳарлаган бўлиши мумкинлигини ёзади.
Павел Латушка бир кун келиб бундай сценарий ҳақиқатга айланиши, аммо ҳозир эмаслигини айтди. У ҳозир Кремль бутунлай Москва назоратида бўлган Лукашенконинг ўлимидан манфаатдор эмаслигини илгари сурди.
Бундан ташқари, беларуслик сиёсатчи ўз овқатининг сифати устидан тўлиқ назоратни ташкил этган. Ҳар куни камида битта эпидемиолог хавфсизлик назорати остида озиқ-овқат етказиб беришни кузатади. Бундан ташқари, у пишириш ва татиб кўришда ҳам иштирок этади.
Лукашенко нима билан касалланган?
Бугунги кунда Лукашенко билан ҳақиқатда содир бўлаётган воқеаларнинг турли хил версиялари илгари сурилмоқда. Бошқа нарсалар қаторида, мутахассислар грипп билан бирга COVID-19 ни келтириб ўтади. Бироқ бу ҳолатда ўз соғлиғидан жуда қўрққан Путин беларуслик ҳамкасбини ўзига яқинлаштирмасди.
Агар Москвадаги Қизил майдонда Россия президентининг ўзи эмас, балки Путиннинг қиёфадоши бўлганини тахмин қилсак, шамоллаш ёки грипп вариантини кўриб чиқиш мумкин. Ёки Кремль раҳбари унинг олдига постсовет республикалари раҳбарлари келганини кўрсатиш учун таваккал қилишга қарор қилган.
Қандай бўлмасин, Лукашенко параддан бир неча кун олдин ўзини ёмон ҳис қилди. ОАВ унинг ёмон кўриниши ҳақида 5 май куни ёзган. Минскда махсус хизматларни тақдирлаш чоғида у хириллаган овозда гапирган ва оғир-оғир нафас олган, деди журналистлар.
Бундан ташқари, Лукашенко узоқ вақтдан бери оёқлари ва умуртқа поғонасида муаммоларга дуч келган.
“Бизнинг маълумотларимизга кўра, бу жарроҳлик аралашувини талаб қилади. Аммо Беларусда бундай операцияларни амалга ошириш қийин, шунчаки малакали мутахассислар қолмаган. Ғарбда ёки Хитойда бирон бир жойда операция қилиш керак, аммо бу умумий наркозни англатади. Лукашенко қўрқади, чунки ундан уйғонмаслик мумкин”, — дея изоҳ беради Латушка.
Изоҳ (0)