АҚШ Ельциннинг Украина ҳақидаги баёнотини махфийликдан чиқарди
АҚШ Россиянинг биринчи президенти Борис Ельциннинг Украина ҳақидаги баёнотини махфийликдан чиқарди. Бу ҳақда АҚШ Миллий хавфсизлик архиви маълум қилди.
АҚШ Миллий хавфсизлик архиви Ельциннинг 1992 йилда АҚШ президенти Жорж Буш билан биринчи икки учрашуви стенограммаси, собиқ Давлат котиби Жеймс Бейкернинг жўнатмалари, Американинг Москвадаги элчихонасидан келган телеграммалар ва Россия либерал ислоҳотчиси, сиёсий арбоб Егор Гайдар билан суҳбатни очиқлаган.
Maxфийликдан чиқарилган ҳужжатлардан маълум бўлишича, 1990 йиллар бошида Ельцин Украинани мамлакатни “асосий беқарорлаштирувчи омил” деб атаган. У низоларни “тинчлик йўли билан” ҳал этиш тарафдори бўлган. Бироқ Ельцин “парламентдаги миллатчи гуруҳлар” хавфи ҳақида гапирган. Россия собиқ раҳбари Украинанинг биринчи президенти Леонид Кравчукни қўллаб-қувватлаган, буни Кравчук Олий Радада Украинапараст кучлар томонидан дуч келган “ички босимни тушунган”и билан изоҳлаган.
Суҳбатлардан бирида Ельцин Украина “бизнинг асосий беқарорлаштирувчи омилимиз” деб атаган. У Россия ва Украина ўртасидаги муносабатларда воқеаларнинг Югославия версияси бўлмаслигини қайд этган.
Худди шу мавзуда гапирган Гайдар икки томонлама келишмовчиликларни бартараф этиш узоқ вақт талаб қилишини тахмин қилган, аммо Бушни “Россия-Украина муносабатларида Югославия типидаги сценарий амалга ошмайди”, деб ишонтирган.
Маълумот ўрнида, 1992 йил 1 февраль куни АҚШ ва Россия президентлари Жорж Буш ва Борис Ельцин Совуқ урушни якунлашга оид декларацияни имзолаган эди. Улар икки мамлакат эндиликда бир-бирини душман сифатида кўрмаслиги, дўстлик ҳамда ҳамкорликни йўлга қўйиши қайд этилган ҳужжатга имзо қўйган.
