2022 йилда дунёда кўмир қазиб олиш рекорд даражага етиши кутилмоқда

Дунё бўйлаб кўмир қазиб олиш жорий йилда 8,3 миллиард тоннага етиши мумкин, бу статистика тарихидаги энг юқори кўрсаткич бўлади. Бу ҳақда «Дарё»га Халқаро энергетика агентлиги (IEA) ҳисоботидан маълум бўлди.

IEA’нинг сектор бўйича сўнгги йиллик бозор ҳисоботига кўра, 2022 йилда глобал кўмирдан фойдаланиш 1,2 фоизга ўсиб, биринчи марта йилига 8 миллиард тоннадан ошади ва 2013 йилда ўрнатилган аввалги рекордни ортда қолдиради.

Мавжуд бозор тенденцияларидан келиб чиққан ҳолда, кўмир истеъмоли 2025 йилгача шу даражада сақланиб қолади, чунки етук бозорлардаги пасайиш ривожланаётган Осиё иқтисодиётларида давом этаётган кучли талаб билан қопланади.

Бу шуни англатадики, кўмир глобал энергия тизимининг энг катта ягона карбонат ангидрид чиқиндилари манбаи бўлиб қолади.

Глобал энергетика инқирози шароитида табиий газ нархининг ошиши энергия ишлаб чиқариш учун кўмирга бўлган ишончни оширишга олиб келди.

Аммо иқтисодий ўсишнинг секинлашиши бир вақтнинг ўзида электр энергиясига бўлган талабни ва саноат ишлаб чиқаришини камайтирди — қайта тикланадиган энергия манбаларида ишлаб чиқариш янги рекорд даражага кўтарилди.

Дунёнинг энг йирик кўмир истеъмолчиси бўлган Хитойда иссиқлик тўлқини ва қурғоқчилик ёзда кўмир энергияси ишлаб чиқаришни кўпайтирди.

Ҳисоботга кўра, дунёнинг учта йирик кўмир ишлаб чиқарувчиси — Хитой, Ҳиндистон ва Индонезия — 2022 йилда ишлаб чиқариш бўйича рекорд ўрнатади.

Бироқ, ҳисоботда қайд этилишича, юқори нархлар ва кўмир ишлаб чиқарувчилар учун қулай маржага қарамай, экспортга асосланган кўмир лойиҳаларига сармоя киритилишидан дарак йўқ.

Бу кўмирнинг ўрта ва узоқ муддатли истиқболлари ҳақида инвесторлар ва тоғ-кон компаниялари ўртасида эҳтиёткорликни акс эттиради.

Келгуси йилларда ривожланган мамлакатларда кўмирга бўлган талаб камаяди, чунки қайта тикланадиган манбалар электр энергияси ишлаб чиқариш учун кўмир билан ўрин алмашади.

Бироқ Осиёнинг ривожланаётган иқтисодлари қайта тикланадиган энергия манбаларини қўшганда ҳам, иқтисодий ўсишини таъминлаш учун кўмирдан фойдаланишни кўпайтиришга тайёр.

Дунёнинг энг йирик кўмир истеъмолчиси бўлган Хитойдаги ўзгаришлар келгуси йилларда глобал кўмир талабига энг катта таъсир кўрсатади, шунингдек, Ҳиндистон ҳам муҳим аҳамиятга эга бўлади.

Аввалроқ Ўзбекистон ишлаб чиқарилаётган табиий газ ва кўмир бўйича маълумот берилганди.