Мамлакатларда ёпиқ циклли иқтисодиётни ривожлантириш афзалликлари таҳлил қилинди

Ёпиқ циклли (циркуляр) иқтисодиётни ривожлантиришнинг афзалликлари ва дунё мамлакатларининг бу борадаги тажрибаси таҳлил қилинди. Бу ҳақда Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти хабар бермоқда.

Ёпиқ циклли иқтисодиёт — бу қиймат яратишнинг янги усули. Чизиқли моделдан фарқли ўлароқ, ёпиқ циклли иқтисодиётда маҳсулотлар узоқ муддат фойдаланиш, такроран фойдаланиш ва қайта ишлаш учун мўлжалланади.

Бутун дунёда чиқиндиларнинг ҳосил бўлиш суръати йил сайин ошиб бормоқда. 2020 йилда дунёда жами 2,24 миллиард тонна қаттиқ чиқинди ҳосил бўлган. Унинг атиги 17 фоизи қайта ишланган.

2050 йилга борганда аҳолининг тез суръатлар билан ўсиши ва урбанизация туфайли йиллик чиқиндиларнинг вужудга келиши 2020 йилдагига қараганда 73 фоизга ошиб, 3,88 миллиард тоннага етиши кутилмоқда.

Шу боис дунёдаги қатор мамлакатлар қаттиқ маиший чиқиндиларнинг ҳосил бўлишини камайтириш ва маҳсулотлардан такроран фойдаланиш ёки уларни қайта ишлаш учун зарур чора-тадбирларни кўрмоқда.

Масалан, Нидерландия 2030 йилга бориб, ресурслардан фойдаланишни 50 фоизга камайтириш ва 2050 йилга бориб, чиқиндиларсиз ёпиқ циклли иқтисодиётга тўлиқ ўтишни мақсад қилган.

Францияда эса 100 фоиз ёпиқ циклли иқтисодиётга ўтишга оид 50 та чора-тадбирни ўз ичига олган Ёпиқ циклли иқтисодиётнинг йўл харитаси ишлаб чиқилган.

Ўзбекистон ҳам мамлакатда ёпиқ циклли иқтисодиётни татбиқ этиш ва ривожлантиришга ҳаракат қиляпти.

2019 йилда қаттиқ маиший чиқиндиларни қайта ишлашнинг самарали ва замонавий тизимини яратишни назарда тутувчи «2019-2028 йиллар даврида Ўзбекистон Республикасида қаттиқ маиший чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш стратегияси» тасдиқланган.

Стратегияда ҳосил бўладиган қаттиқ маиший чиқиндиларнинг камида 60 фоизини қайта ишлашни таъминлаш, ўзига хос хусусиятга эга қаттиқ маиший чиқиндиларни қайта ишлаш ҳажмини 25 фоизгача ошириш ва чиқинди полигонларида кўмиб юбориладиган қаттиқ маиший чиқиндилар ҳажмини 60 фоизгача камайтириш каби мақсадли кўрсаткичларга эришиш кўзда тутилган.

Аввалроқ Ўзбекистоннинг дунё фриланс бозорига кириш имкониятлари баҳолангани ҳақида хабар берилганди.