Саломатлик учун зарарли: 35 ёшдан кейин истеъмол қилиш тавсия этилмайдиган маҳсулотлар 

Инсон организми мураккаб тузилма. Шунинг учун ҳам одамлар баъзида ўзи учун зарарли бўлган ҳолатларни билмайди. Бунинг ортидан ортиқча вазн, қандли диабет, атеросклероз, гипертония, инсульт ва инфаркт каби жиддий асоратларга олиб келадиган касалликлар келиб чиқади, деб ёзади Wday.

Афсуски, бу замонавий ҳаётнинг ҳақиқати. Шунинг учун ҳозирги вақтда соғлом турмуш тарзини олиб бориш долзарб бўлиб бормоқда, унинг асосий элементи ёшга боғлиқ хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда тўғри овқатланишдир. Бу инсон таъсир қилиши мумкин бўлган омил.

Гормонал ўзгаришлар билан намоён бўладиган биринчи аломатлар 35 ёшда бошланади. Организм тизимли равишда қайта тикланади.

Метаболизм тезлиги, жинсий гормонлар ишлаб чиқариш ҳар йили ўртача 1 фоизга камаяди. Бу ёшдаги энг нозик муаммолардан бири бу ортиқча вазн. Шунинг учун 35 ёшдан кейин овқатланишга алоҳида эътибор бериш ва унга тузатишлар киритиш керак.

Рациондан чиқарилиши ёки минималлаштирилиши керак бўлган маҳсулотлар мавжуд. Биринчи ўринда буларга тез углеводлар киради.

ЖССТ маълумотларига кўра, уларнинг нормаси кунлик калория таркибининг 4 фоиздан ошмаслиги керак. Бунга қуйидаги маҳсулотлар киради:

• оқ нон, оқ ундан тайёрланган ун маҳсулотлари: торт, хамир овқатлар, печенье, булочка;
• юмшоқ буғдойдан тайёрланган макарон;
• қовурилган ёки картошка фри;
• колбаса, айниқса дудланган;
• фастфуд;
• тозаланган шакар, музқаймоқ, консервалар, мураббо;
• ширинликлар, газланган ичимликлар;
• консерваланган мевалар;
• спиртли ичимликлар.

Бу маҳсулотлар, шубҳасиз, мазали, аммо улар жуда паст озуқавий қийматга эга. Организмга киргандан сўнг тез углеводлар бир зумда сўрилади ва қон оқимига кириб, глюкоза даражасининг кескин ошишига олиб келади. Бунга жавобан организмда кўп миқдорда инсулин ишлаб чиқарилади. Инсулин глюкозани ҳужайра ичига олиб боради, у ерда энергия ишлаб чиқарилади ва ортиқча глюкоза жигарда заҳира (гликоген) сифатида тўпланади ва баъзилари ёғ тўқималарига ўтади, у ерда глюкозадан ёғ ҳосил бўлади. Қондаги глюкоза даражаси пасайгандан сўнг инсулин қонда фаол айланишда давом этади, 30-40 дақиқадан сўнг яна ўткир очлик ҳисси пайдо бўлади.

Тез углеводлар куннинг иккинчи қисмидан кейин вазнга катта хавф туғдиради. Бу вақтда организм уларни иложи борича ёғга айлантиради.

Фастфуд, қайта ишланган гўшт маҳсулотлари: колбаса, сосиска, айниқса дудланганлари нафақат кўп миқдорда тез углеводларни, балки туз ва транс ёғларни ҳам ўз ичига олади.

Туз организмда сувни ушлаб туради, бу эса буйрак ва юрак фаолиятини мураккаблаштиради. Ҳаддан ташқари кўп туз шиш пайдо бўлишига, қон босимининг ошишига олиб келади.

Транс ёғларидан фойдаланиш семиришга олиб келади, уларни организмдан чиқариш қийин, баъзи маълумотларга кўра, бу даврда соғлом овқатланиш шарти билан камида 2 йил керак бўлади.

Ишни нимадан бошлаш керак?

Рационда мураккаб углеводларга устунлик беришни бошлаш керак. Уларни ўз ичига олган маҳсулотлар қонда инсулиннинг кескин ўсишига олиб келмайди.

Мураккаб углеводлар қуйидагилардан иборат:

• сабзавот ва кўкатларда — помидор, пиёз, қовоқ, селдер, карам, исмалоқ, салат барги;
• резавор ва мевалар — киви, олма, анжир, гилос;
• дон маҳсулотлари — гречка, буғдой, жигарранг ва оқ гуруч, жўхори;
• дуккакли маҳсулотлар — қаттиқ макарон, нўхат, ловия, ясмиқ.

1. Сунъий транс ёғлар (пазандалик ёғи, маргарин) билан тайёрланган овқатлардан сақланиш лозим.
2. Табиий маҳсулотларда мавжуд бўлган тозаланмаган ёғларга ўтиш лозим. Рационда ёғнинг балиқ, гўшт, пишлоқ, тухум ва ўсимлик мойлари каби манбаи бўлиши керак.
3. Озиқ-овқат фақат табиий бўлиши ва барча керакли макро ва микроэлемент, витаминларни ўз ичига олиши муҳим.
4. Тўғри овқатланиш инсонга бутун умри давомида жисмоний, ақлий, ахлоқий саломатликни сақлашга имкон беради, шу билан бирга организм гўзаллигини максимал даражада сақлайди.