Қирғизистонда Кампиробод сув омборини ҳимоя қилиш бўйича қўмита Шавкат Мирзиёевга мурожаат қилди

Қирғизистонда Кампиробод сув омборини ҳимоя қилиш бўйича қўмита Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёевга очиқ хат билан мурожаат қилди. У мамлакатлар ўртасидаги битимга алоқадор, деб хабар бермоқда Kaktus.media.

«Биз, Кампиробод/Андижон сув омбори яқинидаги қишлоқлар фуқаролари ва фуқаролик жамияти манфаатларига вакиллик қилувчи, Қирғизистоннинг таниқли ва тан олинган жамоатчилик-сиёсий арбоблари гуруҳи, Сизга президент Садир Жапаров билан битимни имзолашни халқларимиз учун стратегик, ҳаёти муҳим бўлган ушбу сув манбаи атрофидаги муаммоли ва баҳсли масалаларга ойдинлик киритилмагунига қадар кечиктириб туришни сўраб мурожаат қиляпмиз», — деб ёзади қўмита аъзолари.

«Икки давлат ўртасида чегараларни делимитация ва демаркация қилиш бўйича баҳсли жиҳатлар борлигини биз тушунамиз… аммо шуни ҳам сизга бирлдирмоқчимизки, давлатларимиз ўртасида расмийлаштирилаётган битимнинг бир қисми бўлган баъзи ҳужжатлар Қирғизистон конституциявий меъёрлари, белгиланган қонунлари, сиёсий асослари ва демократик ютуқларига зид келмоқда», — дея огоҳлантиради қўмита аъзолари.

Уларнинг эслатишича, Кампиробод/Андижон сув омбори бўйича муҳокама ўтказиш ва қарор қабул қилиш учун бор-йўғи иккита мажлис ташкил қилинган. Муҳокама эса жамоатчилик учун ёпиқ режимда ўтказилган, депутатларга ҳужжатлар ва маълумотлар тўлиқ берилмаган.

«Фуқаролар, ўз ерининг эгалари сифатида, икки президент томонидан имзоланаётган ҳужжатлар эълон қилинишини талаб қилишга тўла ҳақли, чунки гап икки мамлакатнинг узоқ муддатли манфаатлари ҳақида бормоқда», — дейилади мурожаатда.

Қўмита аъзолари яқинда шу масала юзасидан Қирғизистонда намойишлар бўлиб ўтгани ва фуқаролик жамияти вакиллари, сиёсатчилар, фаоллар, ҳуқуқ ҳимоячилари орасида оммавий ҳибсга олишлар юз берганини эслатди. Улар ҳукуматнинг репрессив хатти-ҳаракатларига норозилик билдиради ва чегаралар масаласи келажакда янги зиддиятларга йўл қўймаслик учун жамоатчилик билан муҳокама қилиниши ва келишилиши керак деб ҳисоблайди.

Мурожаатчилар Шавкат Мирзиёев ва Садир Жапаровни Кампиробод/Андижон сув омборини биргаликда бошқариш масаласи ва унинг оқибатларини ҳал қилишга диққатлироқ ёндашишга чақирди, токи у ўзаро яқин икки халқ ўртасидаги баҳслар эмас, балки роҳат-фароғат манбаига айлансин, дейилади мурожаатда.

22 октябрь куни Кампиробод сув омборини қўллаб-қувватловчи қўмита тузилганди, унга фаоллар, сиёсатчилар ва парламент депутатлари кирган. Ўша куниёқ президент Садир Жапаров «Кабар» агентлигига берган интервьюсида Кампиробод бўйича митинглар ортида кимлар тургани ҳақида ҳукумат маълумотга эга эканини айтганди.

23 октябрь куни оммавий ҳибсга олишлар бошланди. Оммавий тартибсизликлар уюштиришга уринишда гумонланиб, 20 дан ортиқ сиёсатчилар, фаоллар ва блогерлар қўлга олинди. Уларнинг уйларида тинтувлар ўтказилган. 24 октябрь куни Бишкек суди уларнинг кўпчилигини 2 ойга ҳибсга олди.

25 октябрь куни Бишкекда Кампиробод сув омборининг бериб юборилишига қарши тинч намойишлар бўлиб ўтди. Марш иштирокчилари Ала-Тоо майдонигача юриб бориб, у ерда сув омборининг берилишига қарши петицияни имзолади.

Масала тарихи

Икки давлат ўртасида 2021 йил март ойида эришилган келишувларга мувофиқ, бир қатор чегараолди участкалари, хусусан, Унгар-Тоо тоғи Қирғизистонга ўтади. Ушбу ҳудудлар эвазига Ўзбекистон Кампиробод сув омборидан фойдаланиш ҳуқуқини қўлга киритган. Шаҳрихонсой канали жойлашган 50 гектарлик майдон ҳам Ўзбекистонга ўтган. Қирғизистон бунинг эвазига Ўзган туманининг чегараолди қисмидан 50 гектар ер олган.

Ўзбекистон нашрлари бу ҳақда Қирғизистон оммавий ахборот воситалари ва қўшни мамлакатнинг Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси раиси Қамчибек Ташиевга таяниб хабар берган. Ўзбекистон томони Қирғизистон билан эришилган келишувлар ҳақида батафсил маълумот бермаган.

Қирғизистоннинг Қорасув тумани Савай қишлоғи аҳолиси 2021 йил 14 апрель куни Кампиробод сув омборининг 50 гектари Ўзбекистонга берилишига қарши муддатсиз норозилик акциясини бошлади. Оқсоқоллар ҳукуматнинг хатти-ҳаракатларидан, ер алмашиш бўйича батафсил ахборот йўқлигидан ва бунда маҳаллий аҳоли фикри инобатга олинмаганидан норозилигини билдирган. Аҳолининг фикрича, бу алмашинув Қирғизистон манфаатларига зарар келтирадиган кўринишда амалга оширилган.