Олимлар спортнинг инсон саломатлигига фойдаси ҳақидаги қизиқарли узвийликни аниқлади. Mayo Clinic Proceedings журналида чоп этилган янги тадқиқот натижаси шуни кўрсатдики, жамоавий спорт билан шуғулланиш инсон умрини бир неча йилларга узайтириши мумкин. Marie Claire нашри инсон умрини узайтиришга ёрдам берадиган спорт турлари ҳақида маълумот берди.
Тадқиқот муаллифларидан бири шифокор Жеймс O’Киф: «Биз ақлий, жисмоний фаровонлик ва узоқ умр кўриш ижтимоий алоқалар — узоқ, соғлом ва бахтли ҳаётнинг энг муҳим мезон эканини тушунамиз», — деди. Тадқиқотда юрак хасталиги ёки саратони касаллигига чалинмаган 8500 га яқин ёши катта инсонларнинг маълумотлари таҳлил қилинди. Синовдан ўтган инсонлар анкеталарни тўлдирди, унга кўра шифокорлар жисмоний фаоллик нуқтаи назаридан уларнинг одатларининг тури ва частотасини аниқлади.
Тадқиқотчилар иштирокчиларни 25 йил давомида кузатиб борган, шу вақт ичида 4,5 мингга яқин синов иштирокчилари вафот этган. Олинган маълумотлар ижтимоий-иқтисодий ҳолатдан тортиб спиртли ичимликларни истеъмол қилишгача бўлган турли омилларгача мослаштирилган. Иштирокчилар томонидан бажариладиган машқларнинг асосий турлари ўрганилиб чиқиб, тадқиқотчилар узоқ умр кўриш ва спорт ўртасидаги боғлиқликни аниқлаган.
Тадқиқотга кўра, инсонларнинг ҳамроҳи билан ёки гуруҳда билан машқ қилиши ёлғиз шуғулланишдан кўра узоқ умр кўриш учун фойдалироқ. Яъни, умрни узайтирувчи спорт турларига қизиқсангиз, велосипед, югуришдан кўра теннис, бадминтон ва футбол билан шуғулланган маъқул. Иштирокчиларнинг бир қисми ҳар ҳафта турли хил жисмоний машқлар билан шуғулланган.
Умрни узайтириш учун қандай машқлар билан шуғулланган маъқул? Тадқиқот натижаларига кўра, теннис биринчи ўринга чиқиб, тажриба иштирокчиларининг умр кўриш давомийлигини ўртача 9,7 йилга оширган. Ўртача 6,2 йил қўшган бадминтон иккинчи ўринни эгаллаган. Футбол эса 4,7 йил натижа билан узоқ умр кўриш бўйича энг яхши спорт турлари рейтингида учинчи ўриндан жой олган.
Ёлғиз шуғулланадиган спорт турлари умрни узайтириш нуқтаи назаридан унчалик самарали бўлмаса-да, улар умрни бир неча йилга узайтириши мумкин. Тадқиқот муаллифлари югуриш умрни 3,2 йилга узайтириши мумкин, деган хулосага келди. Бадиий гимнастика ўртача умр кўришни 3,1 йилга, соғломлаштириш клубидаги оддий машғулотлар умрни 1,5 йилга узайтириши мумкин.
Мунтазам жисмоний машқларни давом эттириш мумкин, бироқ машқлар давомийлиги катта рол ўйнамайди. Тадқиқот иштирокчиларнинг спорт машғулотлари билан шуғулланиш вақти турли хил бўлган. Бу уларнинг ишлашида сезиларли фарқ қилмаган. Теннис ўйнаганлар ҳафтасига тахминан 520 дақиқа жисмоний фаол бўлган ва соғломлаштириш клуби аъзолари ҳафтасига деярли 600 дақиқа машқ қилган, бироқ теннис билан шуғулланган инсонлар самарали натижани қайд этган.
Бироқ ёлғиз бажариладиган спорт билан шуғулланмаслик керак, деган хулосага келиш хато. Бу спорт турлари умрни узайтириши ва соғлиқ учун фойдали бўлиши мумкин. Бироқ, ижтимоий ўзаро таъсир ва ўз-ўзи билан шуғулланишнинг саломатликка яхши таъсирини исботловчи кўплаб тадқиқотлар мавжуд. Буюк Британияда ўтказилган тадқиқот натижасига кўра, жамоавий спорт турлари билан шуғулланган ўқувчилар, якка тартибда спорт билан шуғулланган ўқувчиларга нисбатан руҳий муаммолардан камроқ азият чекади. Бироқ, ёши билан, фаолликни сақлаб қолиш муҳимроқ бўлиб қолади ва ҳатто энг оддий жисмоний машқлар билан ҳам мунтазам шуғулланиш керак.
Мавзуга доир:
- Пиёда юриш, ёга билан шуғулланиш — эрта қаришнинг олдини оладиган одатлар.
- «Спорт вазн йўқотишга ёрдам беради»: Кўпчилик ҳанузгача ишонадиган саломатлик ҳақидаги янглиш фикрлар.
- Спорт залига бормасдан сарвиқомат бўлишнинг 7 та осон усули.
- 18:00 дан кейин овқатланмаслик, кўп сув ичиш, спорт: озиш бўйича энг кенг тарқалган фикрлар чиндан ҳам асослими?