Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари Ўзбекистондан экспорт қилинадиган маҳсулот гуруҳлари учун янги истиқболли бозорларни аниқлади.
Таҳлил қилиш учун го4WorldBusiness халқаро бозори маълумотларидан фойдаланилди, улар 2022 йил апрель—июль ойлари учун 3000 дан ортиқ халқаро юк ташишлар ҳақидаги маълумотларни қамраб олди.
Истиқболли бозорларни аниқлаш методологияси 3 босқичдан иборат:
- маълумотлар базасидаги барча мамлакатлар орасидан сўнгги 5 йил ичида маҳсулот импорти пасайган давлатлар чиқариб ташланди;
- Ўзбекистон ушбу маҳсулотларни экспорт қилаётган давлатлар бундан мустасно;
- ушбу тоифадаги товарлар импорти ўртача ҳажмининг Ўзбекистондан импорт қилувчи мамлакатгача бўлган географик масофага нисбати ҳисобланиб, индексда энг юқори ўринда турган, истиқболли бозорга эга мамлакатлар танлаб олинди.
Таҳлил шуни кўрсатдики, қуйидаги мамлакатлар истиқболли бозорлар бўлиб хизмат қилиши мумкин:
- дон маҳсулотлари — Япония, Бангладеш;
- ўсимлик ёғлари — Ҳиндистон, Хитой, Бангладеш;
- металлар — Бангладеш;
- мева ва сабзавотлар — Бангладеш, Сингапур, Ўмон;
- зираворлар — Ҳиндистон, Буюк Британия, Бангладеш;
- тўқимачилик маҳсулотлари — Ҳиндистон, Бангладеш, Сингапур.
Аниқланган истиқболли бозорларда энг кўп талаб қилинадиган товарлар қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ҳисобланади.
Шу муносабат билан маълумотларнинг қўшимча таҳлили ўтказилиб, бунда мавсумий омил мавжудлигини аниқланди яъни халқаро юк ташувларнинг катта қисми ёз ойларида амалга оширилган ва умумий юк ташувлар сонининг ярмидан кўпини ташкил этган.
Қуйидаги тавсиялар ишлаб чиқилди:
- ташқи иқтисодий фаолиятни шакллантиришда Ўзбекистонда ишлаб чиқарилаётган айрим турдаги маҳсулотларга юқоридаги давлатларда катта талаб мавжудлиги учун уларнинг бозорига алоҳида эътибор қаратиш лозим;
- ушбу давлатлар билан потенциал савдо йўллари, тариф ва нотариф барьерлар ҳолатини ўрганиш ва потенциал экспортёрларга етказиш;
- экспорт қилиш имконияти мавжудлиги кўрсатилган давлатлар билан ишлаб чиқаришни оширишда қўшма корхоналар, савдо уйлари ва онлайн-маркетплейсларни ташкил этиш.
Изоҳ (0)