• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12654.13
    • RUB161.18
    • EUR14817.99
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +26°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    Мевали дарахтларга жиддий хавф — жазирама кунлари қишлоқ хўжалигида нималарга эътибор бериш керак?

    Жорий йилнинг 17—22 июль кунлари Ўзбекистон ҳудудига Туркманистон орқали Эрон ҳудудларидан иссиқ ҳаво оқими кириб келиши туфайли Ўзгидромет шошилинч хабар эълон қилди. 

    Унда кундуз кунлари ҳаво ҳароратининг кескин кўтарилиши, айрим жойларда шамолнинг чанг тўзонлар билан кучайиши айтилган. 

    Қишлоқ хўжалиги вазирлиги бундай об-ҳаво шароитининг қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштиришга таъсири ҳақида маълумот ва тегишли тавсиялар берди.

    Фото: «Дарё»

    Фото: «Дарё»

    Ғўза агротехникасига жиддий ёндашиш керак

    Юқори ҳаво ҳарорати ғўза парваришига салбий таъсир кўрсатиб, уни стресс ҳолатига тушишига олиб келади. 

    Бундай пайтларда кластерлар, фермер хўжалиги раҳбарлари, механизатор ва ишчилар, соҳа мутахассислари, олимлар ғўзани жазирама иссиқ ва гармселдан зарар кўрмаслигига ҳамда яратилган ҳосилни сақлаб қолишга ўта омилкорлик билан ёндашишлари талаб этилади.

    Салбий оқибатларнинг олдини олиш учун бир нечта тавсиялар мавжуд.

    Биринчидан, бу давр ичида вилоят ва туманларнинг барча секторлари ўзларининг ҳудудларида соҳа мутахассислари, тажрибали деҳқонлар ва масъул ташкилотлар ходимларидан иборат «штаблар» ташкил этади.

    Ушбу штабларда туну-кун навбатчилик йўлга қуйилади ва фермер хўжаликлари раҳбарлари, механизаторлар, ишчи ва сувчилар тўлиқ далага кўчиб чиқиши лозим.

    Иккинчидан, ҳар бир суғоришдан кейин тупроқ етилиши билан култиваторларни «балиқ сирти» қилиб ўраган ҳолда эрталаб ва кечки соатларда кесак ҳосил қилмасдан майин култивация қилиш йўлга қўйилади.

    Акс ҳолда тупроқ юзаси ёрилиб, ўсимлик илдизлари зарарланади, вилт касаллигига чалиниши эҳтимоли ошади, ўсиши ва ривожланишига салбий таъсир кўрсатиб, ҳосил элементлари тўкилиб кетади.

    Бунда механизаторларга далада барча шароитларни яратиш, уларни кечки соатларда ва куннинг иссиқ вақтида дам олишларини ташкил этиш лозим.

    Учинчидан, мавжуд барча пуркагичларни (ОВХ-600, ВП-1, штангали Апполон) кечки соат 19:00 дан кейин эрталаб 7:00 гача отряд усулида ишлаши тизимли ташкил этилади. 

    Бунда ғўзага фақат стимуляторлар ва микроўғитли препаратлар билан ишлов бериш тавсия қилинади.

    Тўртинчидан, вилоят ва туманларда барча техникалар тизимли равишда маҳаллий ўғит жамғариш ва фекал чиқаришга сафарбар қилинади. 

    Ҳудудлардаги чорвачилик, паррандачилик ва қўйчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида тўпланган маҳаллий ўғитлар суғорилаётган дала майдонларига олиб чиқилади.

    Бешинчидан, жойларда сувни тўғри тақсимлаш ва мониторинг қилиш «штаблари» ташкил этилади ва мавжуд сувдан самарали фойдаланиш тизими йўлга қўйилади. 

    Сув олдиндан режалаштирилган ва тасдиқланган графиклар асосида ғўза, такрорий экин ва томорқаларга ўз вақтида етказилишига сув штаблари шахсан жавобгар ҳисобланади.

    Олтинчидан, ғўзани суғоришда сувчилар сонини камида 2-3 мартага ошириш, уларга далада барча шароитларни яратиш ва тунги суғоришга алоҳида эътибор берилади. 

    Суғорилаётган ҳар бир майдон, албатта, шарбат усулида суғорилиши, суғоришни қисқа ўқ ариқлардан фойдаланган ҳолда ҳамда мавжуд эгилувчан қувурлар орқали амалга ошириш шарт. 

    Хусусан, кам сув билан, тез-тез сувни кўллатмасдан, имкон қадар тактил усул билан жилдиратиб суғориш керак.

    Бундай пайтларда пахта майдонларида эгат оралатиб енгил суғориш усулидан фойдаланиб, қисқа муддатларда пешма-пеш барча пайкалларни намлаб олиш яхши самара беради. 

    Шунингдек, далада сувни узоқ оқизиб ва зовурга ташлаб қўйишга асло йўл қўйилмайди.

    Тунги суғориш ишларини ташкил қилиш ва назоратини йўлга қўйиш учун ҳар бир секторда раҳбар бошчилигида тунги суғоришни назорат қилиш гуруҳлари ташкил этилиши ва ҳар куни суғоришни таҳлил қилиб бориш тизими жорий этилади.

    Ер ости ёки зовурлар сувидан фойдаланишни ташкил этиш мақсадида қўшимча равишда сув насосларини ўрнатиш ва уларни электр энергияси билан узлуксиз таъминлаш йўлга қўйилади.

    Фото: Қишлоқ хўжалиги вазирлиги

    Фото: Қишлоқ хўжалиги вазирлиги

    Сабзавот экинлари парваришига таъсири

    Маълумки, бугунги кунда дала майдонларда турли сабзавотлар етиштирилмоқда, шунингдек, такрорий экин сифатида яқиндагина ерга экилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари бор. 

    Кескин кўтарилган об-ҳаво ҳарорати сабзавот экинлари парваришига салбий таъсир кўрсатиб, уларнинг стресс ҳолатига тушишига олиб келади.

    Помидор, ширин қалампир, бақлажон ўсимликлари экилгандан то гуллашни бошлаган вақтга қадар суғоришлар тўхтатилганда 40-45 кунгача сувсизликка чидайди. 

    Сувсизлик даврида уларнинг гуллари тўкилади, барглари тўқ-яшил тусга киради, кун иссиқ пайтларда сўлиганга ўхшаб туриб барглари ҳам кичраяди, ер устки қисмлари ривожланиши секинлашади.

    Ушбу сабзавотларнинг мева тугиш вақтида суғоришлар тўхтатилса, ўсимликлар 30-35 кун чидайди. Бу вақтда туганаклар тўкилади, бор мевалари ҳам майдалашади, барглари букилиб қолади. Ҳосилдорлик 40-50 фоизгача камаяди.

    Помидор, ширин қалампир, бақлажон ўсимликларида мева пиша бошлаган даврида суғоришлар тўхтатилганда ўсимлик 15-20 кун сувсизликка чидайди ҳамда пишган ва пишмаган мевалар учки қисмидан сарғайиб чириш бошланади.

    Бундай шароитда сабзавот экинлари парваришида қуйидаги энг муҳим агротехник тадбирларни ўз вақтида ва сифатли амалга ошириш талаб этилади:

    • суғориш ишларини тунги вақтларда амалга ошириш, ҳар бир далада сувчилар назоратини ташкил этиш;
    • суғоришни маҳаллий ўғитлар билан, шарбат усулида ўтказиш;
    • сувдан кейин қатор ораларига култиваторлар билан ишлов бериш.

    Мева-узум боғларини юқори ҳаво ҳароратидан ҳимоя қилиш

    Ҳаво ҳароратининг бирданига кўтарилиб кетиши мевали дарахтлар ҳамда узумларга жиддий зарар келтиради. 

    Фото: Қишлоқ хўжалиги вазирлиги

    Фото: Қишлоқ хўжалиги вазирлиги

    Бунинг оқибатида мева ва узумларнинг сифати паст бўлиб, узоқ сақлаш ҳамда ташишга яроқсиз бўлиб қолади, шу билан бирга товарбоплик хусусиятлари тушиб кетади.

    Мевали дарахтларни ҳавонинг жазирама иссиғида ҳимоя қилишда қуйидаги тавсияларга амал қилиш таклиф этилади:

    1. Дарахтларни суғориш, бу агротехник тадбирларни куннинг салқин вақтида ўтказиш.
    2. Мевали дарахтларнинг шох-шаббаси ички ва ташқи қисмига мунтазам сув пуркаб туриш.
    3. Каолин моддаси (оқ қум) билан меваларга ишлов бериш.

    Токзорларда ҳавонинг жазирама иссиғида ўтказиладиган тадбирлар:

    1. Токзорлар суғорилиб, туп атрофлари юмшатилиш керак.
    2. Хомток қилинмаган токзорларда хомток ўтказилмаслиги, агар биринчи хомток амалга оширилган бўлса, иккинчисини ўтказишни тўхтатиб туриш.
    3. Ҳар бир шингилни тўғри қуёш нурларидан ҳимоя қилиш учун шингил атрофини барглар билан ўраб қўйишга эришиш.
    4. Шингиллар юзасининг юқори ҳарорат натижасида қизишини олди олиш учун уларга мунтазам сув пуркаб туриш.
    16.07.2022, 22:56   Изоҳ (0)   44236
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Бутун дунёда иқтисодий инқироз авж олмоқда — Жаҳон банки

    16.07.2022, 20:54

    Халқаро валюта жамғармаси, Жаҳон банки ва Жаҳон савдо ташкилоти глобал озиқ-овқат инқирози ҳақида огоҳлантирди

    16.07.2022, 19:38

    Саудия Арабистони жаҳон нефть бозорида мувозанатни сақлашга ваъда берди

    16.07.2022, 16:14

    Хитой 2022 йилда газ импортини 10 фоизга қисқартирди

    16.07.2022, 13:11

    «Умид чироғи»: Нега Украина донининг блокадаси дунёдаги очарчиликнинг асосий омили эмас?

    16.07.2022, 07:26

    Инвесторлар стагфляцияга тайёрланиши керак — Financial Times

    15.07.2022, 23:43
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    Тошкентда Стинг бренди ҳомийлигида "Формула-1" фильмининг премераси бўлиб ўтди


    Қашқадарё ва Бухорода амалга оширилган қуёш энергияси лойиҳаларига 1 йил тўлиши муносабати билан расмий тадбир бўлиб ўтди


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    Қашқадарёнинг Чимёни – Мираки ҳақида сиз билмаган фактлар


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    Ёз осмоннинг ўзидаёқ бошланади: Silk Avia Тошкентдан Иссиқкўлга кунлик авиақатновларни йўлга қўймоқда


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Рамзан Қодировнинг вояга етмаган ўғли уйланди

    Дунё | 29 июн, 23:40

    Клублар ўртасидаги ЖЧ. “ПСЖ” Месси бошчилигидаги “Интер Майами” дарвозасига жавобсиз 4 та гол урди

    Спорт | 29 июн, 23:09

    “Уй олди-сотдисини нақдсиз шаклга ўтказмоқчимиз” — Мубин Мирзаев

    Ўзбекистон | 29 июн, 23:05

    Озарбайжон Россия бош вазири ўринбосари ташрифини бекор қилди

    Дунё | 29 июн, 23:00

    “Насия бозорини давлат томонидан тартибга солиш режалаштирилган” — Тимур Ишметов

    Иқтисодиёт | 29 июн, 22:30

    Суперлига. “Бухоро” “Шўртан”ни ишончли ҳисобда мағлуб этди

    Спорт | 29 июн, 22:15

    Эрон МАГАТЭ раҳбари учун ядровий объектларга киришни ёпди

    Дунё | 29 июн, 22:00
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.