Россия—Украина музокаралари иштирокчиларининг заҳарланиши. ОАВ маълумотларига кўра Роман Абрамович ва яна икки кишига зарар етган

Россия ҳамда Украина ўртасидаги тинчлик музокаралари иштирокчиларининг уч нафарида кимёвий қуролдан заҳарланишга ўхшаш аломатлар кузатилган. Бу ҳақда 28 март куни Bellingcat суриштирув лойиҳаси маълумот тарқатди. Унга кўра «Челси» футбол клубининг эгаси, миллиардер Роман Абрамович ҳам заҳарланган бўлиши мумкин. Meduza мазкур заҳарланиш иши юзасидан асосий маълумотларни тақдим этган.

Bellingcat Абрамович, исми ошкор этилмаган яна бир россиялик бизнесмен билан биргаликда Киевда Украина олий радаси депутати, Россия билан музокараларда иштирок этаётган Рустем Умеров билан учрашганини аниқлаган. Bellingcat маълумотлари бўйича учрашув 3 мартда кундуз куни ўтган ва соат 22:00 гача давом этган. Учрашув якунида унинг иштирокчиларининг кўзларида кучли оғриқ, ёшланиш ва тери қатламининг яллиғланиши каби жисмоний зўриқишлар кузатилган. Ушбу аломатлар 4 март тонгигача иштирокчиларни тарк этмаган.

Bellingcat экспертлари музокаралар иштирокчилари кимёвий қуролдан заҳарланган бўлиши мумкин деган хулосага келган, аммо мазкур модданинг нима эканлиги борасида аниқ маълумотларни келтирмаган. Яна бир эҳтимолга кўра, уларга микротўлқинли нурланиш шундай таъсир қилган. Bellingcat Абрамович ва бошқаларда бундай белгилар кузатилишидан аввал улар сув ва шоколаддан бошқа нарса истеъмол қилмагани ҳақида ёзган.

Киевдаги учрашув иштирокчиларининг соғлиғига зарар етказмоқчи бўлишмаган, аксинча уларни шундай йўл билан қўрқитишга уринишган, дея ёзган экспертлар хулосасига таяниб Bellingcat. Тахмин қилинаётган заҳарли модданинг тури ва дозаси шундай тахминга асос бўлган. Иштирокчилардаги белгилар порфирин, органофосфат ёки битциклик бирикмалардан заҳарланиш ҳолатларига мос келган. Модданинг қайси турга мансублигини исботлаш имконсиз, чунки жабрланувчилар махсус лаборатор ускуналарда текширилмаган.

Роман Абрамович кўриш қобилиятини тўлиқ йўқотган, дея хабар берган BBC’нинг рус хизмати. Нашрнинг маълумот беришича, бизнесменнинг териси кўчган, юқорида қайд этилган белгилар эса учрашувдан бир неча кун ўтганидан кейин йўқолган. BBC’га кўра Абрамович ва Умеровдаги аломатлар улар Киевдан Истанбулга келганида пайдо бўлган. Bellingcat хабарларида эса бу Киевда учрашувдан кейин бошлангани айтилади.

«Бу Украина томонининг ҳам Россия томонининг ҳам иши бўлиши мумкин, деб ўйладик», — дея ахборот берган BBC рус хизматига Абрамовичга яқин манба.

Жабрланувчилар бу ишни ким қилгани борасида бир тўхтамга келмаган. Манба заҳарли модда учрашув ўтказилган хона ҳавосига сепилгани ҳақида тахмин борлигини билдирган. Аммо кейинчалик BBC рус хизмати Абрамовичнинг расмий вакили бу борада расмий изоҳ бермаганини қайд этиб, аввалги ахборотнинг нотўғри эканлигини тан олган.

Буюк Британия BBC нашрининг манбаси эса бизнесмен заҳарланишга ўхшаш белгиларга дуч келганини тасдиқлаган. Ҳозир Абрамович ўзини яхши ҳис этмоқда ва Украинадаги урушга чек қўйиш мақсадида ўтказилаётган музокараларда қатнашмоқда, деган BBC манбаси.

The Wall Street Journal ҳам Абрамович ва бошқа иштирокчиларнинг заҳарлангани ҳақида ёзган. WSJ Абрамовичнинг Киевда Украина президенти Владимир Зеленский билан учрашганини қайд этган. Бироқ Зеленскийда заҳарланиш белгилари кузатилмаган. Газета маълумотларига кўра, Абрамович ва яна икки нафар иштирокчининг заҳарланиши Кремлдаги айрим кучларнинг Россия ҳамда Украина ўртасидаги музокараларни тўхтатиш учун қилаётган ҳаракати бўлиши мумкин.

Украина президентининг офиси музокаралар иштирокчиларининг заҳарлангани ҳақидаги маълумотни тасдиқламаган. «Музокаралар гуруҳининг барча аъзолари одатий иш тартибида фаолият олиб бормоқда. Ахборот маконида уйдирмалар, турли конспирологик тахминлар, яна бошқа ахборот ўйинлари жуда кўп. Шу сабабли яна бир бора музокаралар гуруҳлари тегишли тартибда иш олиб бораётганини такрорлаб ўтаман», — дея қайд этган Украина президенти офиси раҳбарининг маслаҳатчиси Михаил Подоляк.

АҚШ разведкаси ҳам заҳарланиш аслида содир бўлмаган деб ҳисобламоқда. Бу ҳақда исмини ошкор этмаган америкалик манбага таяниб Reuters хабар қилган. Музокаралар иштирокчиларида кузатилган белгилар заҳарланишга эмас, балки экологик факторга боғлиқ бўлиши мумкин, деган у. Бироқ АҚШ вакили гап қайси экологик омил ҳақида кетаётганига аниқлик киритмаган.

Заҳарланиш ҳақида биринчи бўлиб «Агенцтво» журналистлари хабар қилган, лекин улар фақат Рустем Умеровнинг заҳарланганини билдирган. Журналистлар ахбороти бўйича ҳодиса Киевда юз берган. «Агенцтво» Умеровнинг ҳолати қониқарли эканлиги ҳақида ёзган. Умеровнинг ўзи эса заҳарланиш ҳақидаги хабарларни инкор этиб, текширилмаган ахборотларга ишонмасликка чақирган. «Менда ҳеч қандай муаммо йўқ. «Тушликкача Совет газеталарини ўқиманг!», — дея Facebook’да кинояли пост қолдирган Умеров.