Хитойда журналист аёл Ухандан репортажлар тайёрлагани учун 4 йилга қамалди. У пандемия мавзусида ёлғон хабар тарқатганликда айбланди

28 декабрь куни Шанхай суди COVID-19 пандемияси бошида Хитойнинг Ухань шаҳридаги воқеаларни ёритган 37 ёшли журналист ва собиқ ҳуқуқшунос Чжан Чжанни тўрт йилга озодликдан маҳрум қилди, деб ёзади Meduza. Суд ҳукмни бир кун ичида чиқарди. Адвокатлар бу қарор устидан шикоят аризаси бермоқчи.

Журналист аёл «адоват уруғини сочганликда ва муаммоларни сунъий равишда келтириб чиқарганликда» айбланмоқда, деди унинг адвокати. Бундай айбловлар кўпинча бошқача фикрлашларни тийиш учун муртадлар, фаоллар ва журналистларга қарши қўлланилади, дея қайд этди The Guardian ва South China Morning Post. Ноябрда Чжан Чжан ёлғон хабар тарқатганликда айбланганди. Давлат айбловчиси уни беш йилга озодликдан маҳрум этишни сўради.

2020 йил 1 февралда Чжан Чжан Шанхайдан Уханга келганди, бу пайтда шаҳар коронавирус тарқалиши туфайли карантинга ёпилганига тахминан бир ҳафта бўлган эди. Ҳукумат версиясига кўра, журналист Уханда туриб, WeChat, Twitter ва YouTube кабилардан фойдаланиб ёлғон хабар тарқатган, шунингдек, Free Radio Asia ва Epoch Times каби хорижий нашрлар билан мулоқот қилган ҳамда «Уханда COVID-19 эпидемияси мавзусидан ёмон мақсадларда фойдаланган».

AFP қайд этишича, Чжан Чжан Хитой ҳукумати хатти-ҳаракатларини танқид қилган. Репортажларидан бирида у ҳукумат «одамларга етарлича ахборот бермаган, сўнг шаҳарда шартта локдаун жорий қилиб қўйган»ини айтганди. У буни инсон ҳуқуқларининг бузилиши деб атади. Ўз YouTube-каналида журналист маҳаллий аҳолидан олинган интервьюлардан иборат қисқа видеороликларни, шунингдек, Ухань вирусология институти, крематорий, вокзал ва касалхоналар яқинида олинган лавҳаларни эълон қилган.

Май ўрталарида журналист аёл қўлга олинган. У айбдор эмаслигини қатъий туриб даъво қилган, июнь охирида эса ўзига қарши жиноий ишга норозилик белгиси сифатида очлик эълон қилган. Унинг адвокатлари судда маълум қилишича, ҳибсда полициячилар Чжан Чжанни боғлаб қўйиб, уни трубка орқали мажбуран овқатлантирган. У 15-20 килограммга озиб кетган. Декабрга келиб аёлда бош оғриғи, бош айланиши, қорин оғриқлари пайдо бўлган, унга мажбуран озиқлантириш оқибатида томоқ инфекцияси ташхиси қўйилган, шунингдек, қон босими тушиши аниқланган. Адвокатлардан бири AFP’га маълум қилишича, Чжан Чжан ҳатто ҳожатга чиқишда ҳам кимнингдир ёрдамига муҳтож. «У ўзини руҳан чарчаган деб ҳис қилмоқда, худди ҳар бир кун у учун бир азобдек», — дея қўшиб қўйди адвокат. Оиласининг панд-насиҳатларига қарамай, журналист очликни тўхтатишни хоҳламаяпти. Ўтган суд мажлисига у ногиронлар аравачасида келди.

Бир қанча дипломатлар ва чет эллик журналистлар Чжан Чжаннинг иши кўриладиган суд мажлисида қатнашишга уринган, аммо уларни бинога киритишмаган.

Ухандан тайёрланган репортажлар туфайли Чжан Чжандан ташқари, яна уч нафар журналист қўлга олинган, улар кейинчалик алоқага чиқмай қўйган. Булар: Чен Сюйси, Фан Бин ва Ли Сзехуа. Reuters маълумотларига кўра, апрелда Ли YouTube’га чиқиб, уни мажбуран карантинга жойлаштиришганини айтган, Чен озодликда, аммо кузатув остида, учинчисининг тақдири эса номаълум.