Ўзбекистонда импорт қилинган шакар яна 20 фоизли акциз солиғига тортилиши мумкин
«2021 йил учун солиқ сиёсатининг асосий йўналишлари қабул қилиниши муносабати билан Ўзбекистоннинг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасига кўра, шакар импортига яна 20 фоиз акциз жорий этилиши мумкин.
Гап TB VED 170199 коди остидаги товар белгиси ҳақида кетмоқда: хушбўйлантирувчи ёки ранг берувчи қўшимчаларсиз оқ шакар. Қонун лойиҳасини ишлаб чиққан Молия вазирлигининг таъкидлашича, бунда Ўзбекистон ҳудудига шакар хом ашёсини олиб киришга акциз солиғи солинмайди.
Ўзбекистонда шакар импорти шартлари ҳар йили, баъзида йилига икки маротаба ўзгариб туради. Масалан, 2017 йилда сўмнинг девальвациясидан сўнг, иккала шакар заводи ҳам фаолиятини тўхтатган. Ўшанда хориж шакари учун чегаралар очилган, бироқ 2019 йилнинг бошида заводлар фаолиятини тиклагач, улар яна ёпилди.
2020 йилдан оқ шакар импорти яна 20 фоиз миқдорида акциз солиғига тортилди, бироқ апрелда пандемия сабаб йил охирига қадар нол ставкага қайтарилди.
Шу йилнинг ёз ўрталарида маҳаллий шакар ишлаб чиқарувчилар импорт қилувчилар билан рақобат сабабли қийинчиликларга дуч келаётгани тўғрисида хабар берилганди. Чунки апрель бошидан 20 турдаги товарлар, жумладан, шакар учун ҳам бож тўловлари ва акциз солиғи бекор қилинган.
Бундан ташқари, маҳаллий корхоналар томонидан ишлаб чиқарилган шакар ички бозорда 1 январдан бошлаб фақат биржа савдоси орқали сотилиб, барча тоифадаги харидорлар учун биржа савдосига тенг кириш имкониятини таъминлаган, Россиядан келтирилган шакар эса тўғридан-тўғри сотилмоқда.
Халқаро шакар ташкилот маълумотларига кўра, Ўзбекистон ростан ҳам Россия шакари импортини оширган. 2020 йилнинг биринчи ярим йиллигида Россиядан Ўзбекистонга 213 минг тонна шакар етказиб берилган. Таққослаш учун, ундан олдинги ҳисобот даврида ушбу кўрсаткич нолга тенг бўлган.
Россия шакарининг импорти мамлакатдаги ҳосилдорлик яхши бўлгани натижасида унинг нархи тушиб кетгани сабаб ортган.
2019 йили Россияда қанд лавлаги ўтган йилгига нисбатан 29 фоизга — 54,3 миллион тоннага ошган. Нархнинг арзонлиги ва Россия заводларининг транспорт орқали етказиб беришдаги қулайлиги россиялик шакар экспортчиларига ушбу мавсумда Ўзбекистонга экспортни кўпайтириш имконини берган.
