Жаҳон иқтисодиётининг ўсиши ҳақидаги прогноз вирус сабаб қулаш бўлиши тахминига алмаштирилди

Жаҳон иқтисодиёти SARS-CoV-2 коронавируси сабаб 2020 йил якунида ўсиш суръатини намойиш қилмайди, аксинча -2,4 фоизга қараб ҳаракатланади. S&P Global Ratings агентлигининг экспертлари шундай хулосага келди, улар аввал ўсиш бўлиши ҳақида берган прогнозини энди тушиш бўлиши ҳақидаги тахминга алмаштирган.

«COVID-2019’нинг иқтисодиётга таъсири узоқ давом этмоқда ва аввал кутилгандан анча кучли, оқибатда макропрогнозларимизни яна ҳам ёмонлаштирдик. Энди 2020 йилда дунёда ЯИМ кўрсаткичи 2,4 фоизга камайиши мумкин», — дейилади агентликнинг коронавирусга бағишланган махсус хабарномасида.

31 март куни S&P COVID-19 пандемияси шароитида жорий қилинган чекловлар дунёда ЯИМ ўсиш суръатини аввал кутилаётган 3,3 фоиздан 0,4 фоизгача тушиши мумкинлигини тахмин қилганди. S&P вакилларининг қайд этишича, 2021 йилда дунё давлатларида ЯИМнинг умумий кўрсаткичи 5,9 фоизга ўсади.

«Евроиттифоқ ҳудудининг иқтисодиётини бутун дунёдагига нисбатан сезиларли даражадаги пастлаш кутиб турибди, йил охирида Европа қитъаси иқтисодиётида 7,3 фоизлик пастлаш кузатилади. АҚШ иқтисодиётига берилаётган прогноз бошқаларникига нисбатан бир оз яхшироқ ЯИМ -5,3 фоизга тенг. Май ойида АҚШда ишсизлик даражаси 19 фоизга етади», — дейилади экспертлар хулосасида.

17 март куни агентлик 2020 йил якуни бўйича жаҳон иқтисодиёти рецессияга учрашини прогноз қилганди.

«Биз глобал миқёсда рецессия бўлишини тахмин қилаяпмиз, яъни ЯИМнинг умумий ўсиши атиги 1–1,5 фоизни ташкил қилади. Вазият прогнозларнинг яна ҳам ёмонлашиши, кўрсаткичларнинг янада пасайиши тахмин қилинишидан дарак бермоқда», — дейилади S&P агентлигининг «Глобал рецессия ҳозир ва шу ерда» деб номланган баёнотида.

Халқаро валюта жамғармаси 14 апрель куни иқтисодий прогнозини эълон қилган ва унда жаҳон иқтисодиётида ЯИМнинг йил охирига бориб 3 фоизга тушиши мумкинлигини билдирганди. Бу 2009 йилдан бери кузатилган биринчи рецессия бўлади, 11 йил аввал глобал иқтисодиёт 0,08 фоизга қисқарганди.ХВЖ иқтисодиётларнинг пастлаши дунёдаги 194 та давлатнинг 157 тасида кузатилишини тахмин қилган. АҚШ иқтисодиёти 5,9 фоизга, Евроҳудуд 7,5 фоизга пастлайди, Хитойдаги ўсиш суръати эса 1,2 фоизни ташкил қилиб, кутилганидан секинлашади. 2020 йилда иқтисодиёти оғир зарбалар қабул қилиб оладиган давлатлар — Венесуэла (-15 фоиз), Ливан (-12 фоиз), Греция (-10 фоиз), Хорватия ва Черногория (-9 фоиз) бўлиши мумкин.

Россия иқтисодиёти ХВЖ прогнозига кўра 2020 йилда 5,5 фоизга қисқаради, 2021 йилда эса 3,5 фоизга тикланади.

«2020 йилда дунё иқтисодиёти Буюк тушкунлик давридан (1929—1933 йиллар) буён кузатилмаган чуқур рецессияни бошидан ўтказишининг эҳтимоли баланд», — дея таъкидлаган ХВЖнинг бош иқтисодчиси Гита Гопинат.

Экспертнинг фикр билдиришича, 2020 йилдаги инқирозни «Буюк ўз-ўзини изоляция қилиш» ёхуд «Буюк карантин» даври деб атаса ҳам бўлади.