• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +23°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Қонун бўйича 20 ёшдан кичикларга сигарет сотилмаслиги керак. Сотувчиларга қонунга амал қилмоқдами?

    «Зарафшон» газетасида журналист Хуршида Эрназарованинг ёш болаларга тамаки маҳсулотларини сотаётган сотувчилар ҳақидаги мақоласи чоп этилди. Қуйида мақола тўлиқлигича эътиборингизга ҳавола этилади.

    Фото: «Zarnews»

    Фото: «Zarnews»

    Ўғлимни дўконга чиқаргандим. Сотувчи қайтимига бир дона сигарет берибди.

    -Менга сигарет керак эмас, чекмайман, - дебди у.

    У келиб воқеани айтиб берди. Мен ўғлимдан:

    - Дўкон эгаси сендан ёшингни, паспортингни сўрадими? - дедим.

    - Йўқ, сўрамади, - деди у.

    - Сен ҳали ўн олти ёшда бўлсанг, қандай қилиб сенга сигарет сотиши мумкин?

    У елкасини қисиб, хонасига кириб кетди. Сотувчи билмаган қонун-қоидани ўғлим қаердан ҳам билсин, дея беихтиёр ўйга толдим. Наҳотки, мамлакатимизда тамаки маҳсулотларини сотишнинг қонун-қоидаси бўлмаса! Мақола ёзишимга ушбу воқеа сабаб бўлди.

    Кашандаликка қарши курашяпмизми?

    Шундан сўнг дўконларда тамаки маҳсулотларининг савдосига эътибор бера бошладим. Ажабо, яқинда хориждан келганим учун юртимиздаги тамаки маҳсулотларининг савдо расталарида очиқ-ойдин сотилаётгани менга ғалати туюлди. Сабаби, сигаретни бекатлардаги майда дўконлардан тортиб, катта супермаркетларгача топиш мумкин экан. Янаям ачинарлиси, тамаки маҳсулотлари одам гавжум жойларда, бозорлар атрофида очиқ-ойдин кўчада сотилаяпти. Кичикроқ стол устида турли сигарет қутилари очиб қўйилган. Истасангиз доналаб, истасангиз қутиси билан олаверинг.

    Бутун дунё аҳли кашандалик билан курашаётган бир пайтда биздаги тамаки маҳсулотларининг эркин савдоси кишини ўйга толдиради, албатта. Демак, мамлакатимизда кашандаликка қарши курашилмаётган экан-да, деган табиий савол туғилади.

    Шу ўринда тамаки маҳсулотларининг савдосини Россия Федерацияси мисолида келтириб ўтай. Ушбу давлатда сигарет фақат супермаркетларда ва тамаки маҳсулотлари сотиш ҳуқуқига эга бўлган магазинларда ёпиқ ҳолда сотилади. Сабаби, тамаки маҳсулотларига вояга етмаган болаларнинг кўзи тушмаслиги лозим. Кичик дўконларда, бекатларда, одамлар гавжум жойларда очиқ-ойдин сотиш мумкин эмас. Тамаки маҳсулотларини 18 ёшга тўлган фуқароларгина сотиб олиш ҳуқуқига эга. Сотувчи харидордан ёшини тасдиқловчи паспортини сўраши мумкин. Агар сотувчи 18 ёшга тўлмаган фуқарога сигарет соца, катта жаримага тортилади. Бундай тартиб-интизом бошқа давлатларда ҳам мавжуд экан. Ҳатто баъзи давлатларда тамаки маҳсулотлари савдосини қисқартириш муҳокама этилмоқда.

    20 ёшдан кичикларга сигарет сотилмаслиги керак. Амалда-чи?

    Хўш, биздаги тартиб қандай? Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 10 июндаги 199-сон қарори билан «Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидаларини ҳамда Ўзбекистон Республикасида умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларни) ишлаб чиқариш ва сотиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида»ги қарорга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилган. Унга кўра, алкоголли маҳсулотларни ва тамаки маҳсулотларини сотаётган сотувчи кўриниши 20 ёшдан кичик кўринган харидордан унинг ёшини тасдиқловчи ҳужжатни кўрсатишни талаб қилиши, ҳужжат мавжуд бўлмаган тақдирда эса сотишни рад этиши шартлиги ҳақидаги мажбурият киритилган. Бироқ бу қонун-қоидага ҳамма ҳам амал қилмаяпти. Тамаки маҳсулотларини сотаётган сотувчилар харидорнинг ёшини сўрамасдан сигарет сотаётган ҳолатлар кузатилмоқда. Янаям ачинарлиси, ўқув даргоҳларининг шундоқ олдида тамаки маҳсулотларининг савдоси кенг йўлга қўйилгани ҳеч кимни ташвишга солмаяпти. Масалан, Самарқанд давлат университети физика факультетининг шундоқ ёнида сотилаётган сигарет маҳсулотлари расмдаги кўринишда.

    Университетнинг математика факультети биноси олдида сотилаётган тамаки маҳсулотлари савдога қўйилган ўқув қуроллари ичига жойлаштирилган. Расмга эътибор берсангиз, дафтар, қоғоз, ручкаларнинг ёнида сигарет қутилари очиб қўйилган.

    Талабаларга билим, маърифат, маънавият ва одоб-аҳлоқдан дарс бериладиган олийгоҳнинг рус филологияси факультети олдида ҳам турли русумдаги сигаретларни сотиб олиш мумкин. 

    Фото: «Zarnews»

    Фото: «Zarnews»

    «Сотувчиларнинг ҳеч бири ёшимни сўрагани йўқ»

    Биз юқоридаги ҳолатларни фақат Университет хиёбони мисолида келтирдик, холос. Лекин шаҳримиздаги бошқа олий таълим муассасалари бинолари олдида ҳам тамаки маҳсулотларининг савдоси кенг йўлга қўйилган. Хусусан, Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти ёнидаги бекатдаги савдо дўконида ҳам ўқув-қуроллари билан бирга ҳар хил маркадаги сигаретлар сотилаётганига гувоҳ бўлдик. Олий таълим муассаларининг биринчи ва иккинчи курс талабалари 18 ёшдан 19 ёшгача бўлган ёшларни ташкил этишини ҳисобга олсак, уларга сигарет сотиш умуман мумкин эмас.

    Ўзини танитишни истамаган талабалардан бири «Мен ҳар куни шу ердан сигарет сотиб оламан. Ёшим ўн тўққизда, сотувчи мендан ёшимни тасдиқловчи паспортимни сўрагани йўқ», деди.

    Иккинчи талаба «Мен истаган жойимдан сигарет сотиб олиб кетавераман. Ҳали ҳеч ким паспортимни сўрагани йўқ. Ёшим ўн саккизда», деб жавоб берди.

    Самарқанд шаҳри бўйлаб тамаки маҳсулотларининг савдосини кузатар эканман, айримлар кўча томондаги уйининг деразасига сигаретларни қатор териб қўйиб сотаётган ҳолатларга ҳам дуч келдим. Бундай ҳолат тамаки маҳсулотлари сотиш қоидаларига тўғри келадими? Ҳеч ким улардан лицензия сўрамайдими? Умуман, мамлакатимизда тамаки маҳсулотлари сотишнинг қонун-қоидаси борми?

    Ота кашанда бўлса, бола ҳам чекадими?

    Шуни афсус билан қайд этиш керакки, бугун дунёда чекувчиларнинг тобора «ёшариб» бораётгани кузатилмоқда. Масалан, ривожланган давлатларда одамлар 18 ёшдан, ривожланаётган мамлакатларда 15, қолоқ давлатларда эса ҳатто 13 ёшдан бошлаб чекишга ружу қўйишаяпти. Кашандалар сафига ҳар йили 80—100 минг нафар вояга етмаганлар кириб келаётир. Уларнинг ҳар ўнтадан саккизтаси келгусида бу иллатдан қутулолмаётгани эътиборга олинса, мазкур хавфнинг тобора глобал аҳамият касб этаётганини фаҳмлаш қийин эмас.

    Эътибор берганмисиз, оилада ота чекишга ружу қўйса, болалар ҳам улғайгач, отасига тақлид қилади. Яъни, отанинг «одати»ни вақти келиб бола давом эттиради. Фарзандининг саломатлигини ўйлайдиган ота-она оилада, аввало, мана шу ҳолга эътибор бериши керак. Шунингдек, ота-она фарзанди улғайгач, энди катта бўлди, дея назоратсиз қолдирмаслиги ва керагидан ортиқча пул бермаслиги лозим.

    Тамаки маҳсулотларининг савдо расталари ва дўконларда махсус ёпиқ ҳолдаги шкафларсиз болалар кўзидан яширилмаган ҳолда очиқ-ойдин сотилаётгани, шунингдек, ўқув даргоҳлари яқинида ушбу савдонинг йўлга қўйилгани ва йигирма ёшга тўлмаган ўспиринларнинг бемалол сигарет маҳсулотларини сотиб олаётгани ҳали бу борада анча ишлар қилиниши кераклигидан далолатдир.

     

    01.03.2019, 13:33   Изоҳ (0)   28514
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистонда мулк солиғи пасайишда давом этади

    01.03.2019, 12:51

    Светлана Ортиқова: «Қамоқхоналарда қийноқларга ҳамон йўл қўйилаётгани Ўзбекистон обрўсига путур етказмоқда»

    01.03.2019, 12:25

    Фарғонада МИБ ходимига 2000 доллар пора таклиф қилган газ таъминоти корхонаси ходими қўлга олинди

    01.03.2019, 12:10

    Сирдарёда 7 миллион сўмни ўзлаштирган талончи қўлга олинди

    01.03.2019, 11:43

    Қашқадарёда фуқародан 100 доллар пора олган ИИБ ходими 2,5 йилга қамалди

    01.03.2019, 11:22

    Шавкат Мирзиёев: Баҳорнинг биринчи кунини Наманганда кутиб олганимиз бежиз эмас — бу уйғонишимиз кераклигидан далолат

    01.03.2019, 11:02
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Бектемир Residence — оилавий турмуш учун мўлжалланган уй-жой мажмуаси


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 

     

    Тавсия этамиз

    Севги ёхуд КГБ махсус операцияси — грек миллиардерига уйланган совет хизматчиси

    7 июн, 16:20

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкентнинг айрим кўчалари веломарафон сабаб вақтинча ёпилади

    Ўзбекистон | 7 июн, 22:52

    Марк-Андре тер Штеген “Барселона”дан кетиши мумкин

    Спорт | 7 июн, 22:50

    Шавкат Мирзиёев ва Покистон бош вазири Шаҳбоз Шариф бир-бирини Қурбон ҳайити билан табриклади

    Ўзбекистон | 7 июн, 21:19

    Италия А Сериясида 2025/26 йилги мавсум учун тақвим эълон қилинди

    Спорт | 7 июн, 21:17

    Тошкентдан Фарғонага гиёҳвандлик воситасини олиб кетаётган шахслар ушланди

    Ўзбекистон | 7 июн, 21:10

    Ўзбекистонликлар тўрт ойда туристик мақсадларда энг кўп қайси давлатларга чиқаётгани очиқланди

    Ўзбекистон | 7 июн, 20:00

    Қамчиқ довонида йўлнинг бир қисми вақтинча ёпилган

    Ўзбекистон | 7 июн, 19:11

    Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Қаҳрамони Азим Латипов вафоти муносабати билан ҳамдардлик йўллади

    Ўзбекистон | 7 июн, 18:25
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.