• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +32°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Бухоролик Амир Султон – Йилдирим Боязиднинг куёви

    ЎзА филология фанлари номзоди Абдумурод Тилавовнинг бухоролик Амир Султон ҳақидаги мақоласини чоп этди. Қуйида мақола эътиборингизга ҳавола этилади.

    Фото: Getty Images

    Фото: Getty Images

    Амир Султон Усмонлилар даврида яшаган, тафсир, ҳадис, калом олими ва мутасаввуфдир. Исми Муҳаммад бин Али ал-Ҳусайний ал-Бухорий бўлиб, лақаби Шамсиддиндир. Ҳижрий 770-(милодий 1368) йилда Бухорода туғилди. Ҳижрий 833-(милодий 1430) йилда Бурсада вафот этди. Қабри Бурсадаги унинг номи билан аталувчи жоме масжиди ёнидадир. Саййид (яъни пайғамбаримиз авлодидан) бўлиб, насл-насаби Ҳазрати Ҳусайнга бориб тақалади.

    Бухорода вояга етган Амир Султон илм талабида Макка ва Мадинага боради. Ҳаж вазифасини адо этганидан сўнг нияти Мадинага жойлашиш эди. Бироқ у ерда кўрган бир туш сабабли фикрини ўзгартиради ва Туркиянинг Бурса шаҳрига йўл олади.

    Бухорода туғилгани учун унга «Муҳаммад Бухорий», Саййид (яъни Пайғамбаримиз авлодидан) бўлгани учун «Амир Бухорий», Йилдирим Боязидхонга куёв бўлганидан кейин эса унга «Амир Султон» насаблари берилган.

    Бурсада Шамсиддин Фанорий деган улуғ зотдан дарс олди. Шамсиддин Фанорий унга табаррук дасхати билан васиқа – шаҳодатнома ёзиб берди.

    Энг аввало, Султон Боязидхон ва бурсаликларнинг ҳурмат-эҳтиромига сазовор бўлди, меҳрини қозонди. Амир Султонни жуда севган ва ҳурмат қилган Султон Боязидхон бу севгисининг аломати ўлароқ унга қизини никоҳлаб берди. Султон Боязид хонга Аббосий халифаси томонидан «Султони иқлими Рум» унвони берилганида Амир Султон хонга бу шарафли унвоннинг рамзи бўлган қилични тантанали равишда топширганди. Ўз даврининг улуғ валийларидан саналган Амир Султон «Кароматлар Султони» дея ҳам эсга олинади.

    Замонасининг Усмонли султонлари бу зотга ҳурмат кўрсатишар, сафарга чиқишларидан олдин ҳузурига келиб дуоларини олишарди. Амир Султон ўз фаолияти давомида дин, миллат, Ватан равнақи йўлида улкан хизматлар қилди. Вафотидан кейин ҳам маънавий ёрдамлари, кашф-у кароматларига сарҳадлардаги ғозийлар гувоҳ бўлгани бот-бот айтилади.

    Амир Султон ҳазратлари қанчалик уринмасин, Темур – Йилдирим тўқнашувини тўхтатолмади. Икки мусулмон турк қўшинининг ўзаро жанг қилишини ҳеч хоҳламаган Амир Султон оқибат нима бўлишини жуда яхши билар эди. Анқара жанги бошланишига жуда оз вақт қолганида аҳли аёли Ҳинди Хотуннинг илтимоси; Аллоҳ таолонинг изн-иродаси билан бир зумда сарҳадга борди. У ерда Султон Боязидхон билан кўришиб, гаплашишига қарамай, подшоҳни жанг қилиш ниятидан воз кечтира олмади. Амир Султон огоҳлантиргани каби, жанг Йилдирим Боязиднинг зарарига якун топди.

    Амир Султон Бурсага келганида Йилдирим Боязидхон Можар (Венгрия) қўшинига қарши жанг қиларди. Душман қўшини Усмонли лашкарларига кучли зарба ва талофат етказарди. Бу аснода бир ёш йигит ярадорларнинг ярасини боғлар, баъзан эса қўлларини очиб, дуо қиларди. Билагидан яраланган Боязидхоннинг бу йигитга нисбатан қалбида бир яқинлик, илиқлик пайдо бўлди. Ёнига бориб «Менинг ҳам билагимда яра бор», дейиши билан бу йигит чўнтагидан бир дастрўмол олиб: «Султон ҳазратлари, ижозатингиз билан ярангизни бу дастрўмол билан боғлайин», дейди.

    Тонг отгач, Амир Султон боғлаган барча яралар битгани, аскарлар соғайиб оёққа турганларини Йилдирим Боязидхонга хабар беришди. Йилдирим Боязид ҳам қизиқиб ўз ярасини очар экан, билагидаги дастрўмол аёли фотиҳаланган пайти унга ҳадя этган дастрўмол эканини кўрди.

    Кеча оқшом аскарларнинг яраларини боғлаган йигитни ҳузурига олиб келишларини буюрди. Бироқ у фидокорни тополмади. (У Бухородан келган Амир Султон эди).

    Шу аснода Йилдирим Боязиднинг қизи тушида Жаноби Пайғамбаримизни кўради. Расули акрам алайҳиссалом унга: «Фарзандим Муҳаммад Бухорийга турмушга чиқ, зинҳор сўзимни рад этма», дея марҳамат қилади. Покиза руҳли, одоб ва ҳаё соҳибаси бўлган Ҳинди Фотима Султон бу тушни ҳеч кимга айтолмади. Иттифоқо эртаси куни Расули акрам алайҳиссаломни яна тушида кўради. Сарвари олам унга: «Агар охиратда сенга шафоатчи бўлишимни истасанг, Муҳаммад Бухорийга турмушга чиқ», дейдилар. Ҳолбуки, ўша кунлари Ҳинди Фотима Султон билан Румели Беклар беги Сулаймон Подшонинг турмуш қураётгани гапирилаётган эди.

    Ҳинди Султон бу чорасизликдан қийналиб, дуолар қилди. «Қизиқ, Амир Бухорий бу ҳодисалардан хабардормикан?..» дер эди. Ким орқали ва қандай хабар юборишни ўйлади. Ниҳоят, ўзи каби боадаб ва боҳаё хизматкорига тушини айтиб берди ва бу ҳақда бориб Амир Султонга гапиришини айтди. Хизматкор келиб, бу борада Амир Султонга хабар етказганида у: «Бу ҳол бизга ҳам маълумдир. Бу никоҳ Аллоҳнинг хоҳиш-иродаси... Вазиятни Ҳинди Султонга етказинг...», – деди. Шундан сўнг Амир Султон совчилар юбориб султон қизининг қўлини сўради...

    Амир Султон Бухорий ҳазратлари қуйидаги мазмундаги шеърни бот-бот ўқир эканлар:

    Агар кўнглинг мен-ла бўлса,

    Яманда бўлсанг-да, ёнимдасан.

    Агар кўнглинг мен-ла бўлмаса,

    Ёнимда бўлсанг-да, узоқдасан.

     

    Тингла, Ҳақ на хуш сўйлади,

    «Забур»да Довудга айтди:

    «Душман бўл аввал нафс балосига,

    Ундан Менга эргашмоқ-ла қутулгайсан».

     

    Кел, сен ҳам душман бўл нафсингга,

    Зое айла уни ҳар не тиларса.

    Дарҳол ташлагин риёни,

    Ўзингга раҳбар қил авлиёни.

     

    Агар англасанг, шудир сенга йўл,

    Нафсинг ёмонлигидан халос бўл.

    Нафсинг муродидан узоқ тур,

    Эргашма шайтонга, ундан йироқ юр.

    27.04.2018, 15:23   Изоҳ (0)   51544
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Соғлиқни сақлаш вазирлиги Ўзбекистонда қизларнинг бокиралиги ёппасига текширилаётгани ҳақидаги хабарларни инкор этди

    27.04.2018, 15:11

    Бухорода дала шийпонида фоҳишахона ташкил қилган 60 ёшли эркакка нисбатан жиноят иши қўзғатилди  

    27.04.2018, 14:27

    Шавкат Мирзиёев Нидерландия қиролини миллий байрам – Қирол куни билан муборакбод этди

    27.04.2018, 14:23

    Марказий банк: Интернетда тарқалган 100 минг сўмлик купюра сурати ҳақиқий эмас

    27.04.2018, 13:54

    Ўзбекистонга хориждан қанча миқдорда алкоголли ичимлик олиб кириш мумкин?

    27.04.2018, 13:32

    Шоир Муҳаммад Исмоил Анвар қорини дуо қилишга чақирди

    27.04.2018, 13:32
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Япониядаги “EXPO-2025” кўргазмасидаги сувда бактериялар аниқланди

    Дунё | 6 июн, 16:58

    Исроил узоқ танаффусдан сўнг Байрут ҳудудига зарба берди

    Дунё | 6 июн, 16:00

    Ўзбекистон миллий терма жамоаси аъзолари ва мураббийларини мукофотлаш тўғрисидаги президент фармони эълон қилинди

    Ўзбекистон | 6 июн, 15:25

    Муҳаббат ва нафрат ораси бир қадам. “Ёлғончи” Трамп ва “телба” Маск ўртасидаги можаро ижтимоий тармоқларни портлатди

    Дунё | 6 июн, 14:00

    Жаҳон чемпионати йўлланмасига эга чиққан Ўзбекистон терма жамоаси аъзоларига машина совға қилинади

    Спорт | 6 июн, 13:54

    Осиёдан яна бир терма жамоа илк марта мундиал йўлланмасига эга чиқди

    Спорт | 6 июн, 12:36

    Эндиликда эҳтиёжманд оилаларга газ ва электр энергияси учун йил бўйи компенсация берилади 

    Ўзбекистон | 6 июн, 12:35
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.