Ҳар йили 2 февраль куни жаҳон ҳамжамияти Бутунжаҳон сув-ботқоқли ҳудудлар кунини (World Wetlands Day) нишонлайди. Мазкур ҳодиса тарихи узоқ 1971 йилга, Каспий денгизининг жанубий қирғоқбўйида жойлашган Рамсар шаҳрига (Эрон) бориб тақалади. Мазкур шаҳарда «Халқаро аҳамиятга эга бўлган асосан сувда сузувчи қушлар яшаш жойлари ҳисобланган сув-ботқоқ ҳудудлар тўғрисида»ги халқаро Конвенция имзонланган. Бугунги кунга келиб Рамсар Конвенцияси аъзолари 160 дан ортиқ мамлакатни ташкил этади. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси Ахборот хизмати «Дарё»га хабар бермоқда.
Аҳоли кенг эътиборини сув-ботқоқли ҳудудларни муҳофаза қилишнинг муҳимлигига қаратиш мақсадида ушбу кун дунё миқёсида мавзуга оид турли акциялар, тадбирлар ўтказилади. Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси «Birds.uz» сайти ташкилотчилари билан ҳамкорликда Тошкент вилоятидаги Туябўғиз сув омборига медиатур ташкил этди. Тадбир дастурига мувофиқ сувда сузувчи қушлар ва сув олди қушлари устидан кузатув натижаларига бағишланган тақдимотлар намойиш этилди.
Бугунги кунда Ўзбекистонда халқаро аҳамиятга эга бўлган иккита сув-ботқоқли ҳудудлар мавжуд. Булар Денгизкўл ҳамда Айдар-Арнасой кўллар тизимидир.
Денгизкўл сувда сузувчи қушлар мониторинги учун муҳим сув муҳофаза объекти ҳисобланади. У ерда қушларнинг 170 дан ортиқ турини, хусусан, Ўзбекистон Қизил китобига киритилган қушларнинг 24 тури ва Табиатни муҳофаза қилиш Халқаро уюшмаси рўйхатига киритилган 2 турини учратиш мумкин.
Умуман, мазкур акваториянинг биохилма-хиллигини сут эмизувчиларнинг 35 тури, балиқ ҳамда судралиб юрувчиларнинг 24 тури, амфибиянинг 2 тури ташкил этади. Суви оқиб чиқиб кетмайдиган кўлда ўсимликларнинг 47 тури ўсиб, улардан 6 тури Ўзбекистон Қизил китобига киритилган бўлиб, 16 тури Марказий Осиё эндемикалари ҳисобланади.
Рамсар рўйхатига киритилган иккинчи объект – Айдар-Арнасой кўллар тизими бўлиб, унинг таркибига Тузкон, Арнасой ва Айдаркўл кўллари киради. Суви оқиб чиқиб кетмайдиган кўл 200 дан ортиқ сувда сузувчи ва сув олди қушларини жалб этади. Бу эса ушбу ҳудудда илмий-тадқиқот фаолиятни олиб бориш учун кенг имкониятларни очиб беради. Акватория сувларида балиқларнинг 22 тури, судралиб юрвчиларнинг 7 тури яшайди.
Ўзбекистоннинг муҳим сув ҳавзаларини ўрганиш ва мониторингини олиб бориш ишлари давом этмоқда: IBA мақомига (муҳим орнитологик ҳудудлар) эга 24 та сув-ботқоқли объектлар ажратилган бўлиб, улардан 13 таси Рамсар конвенцияси талабларига мувофиқ келади.
Ҳозирда Ўзбекистонда Рамсар конвенциясига мувофиқ келувчи ҳудудларни кенгайтириш бўйича ишлар олиб борилмоқда.