• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12904.51
    • RUB161.99
    • EUR14575.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +29°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Ходим иш вақтида ухласа бўладими? Ҳуқуқшунослар тушунтириш берди

    Бугун, 20 февраль куни Олий Мажлис Сенатининг IX ялпи мажлисида сурхондарёлик сенатор Дилбар Сувонованинг чиқиши пайтида мажлис иштирокчиларидан бири ухлаб ётгани тасвирга тушиб қолди. Сенат ахборот хизматининг маълум қилишича, мажлисида ухлаб қолгани айтилаётган иштирокчининг соғлиғи ёмонлашиб қолган.

    Халқ депутатлари Сурхондарё вилоят кенгаши котибиятининг билдиришича, у жонли эфир вақтида бошқалар эътиборини тортмаслик учун ташқарига чиқмай турган. Иштирокчи бу вазиятда ҳолатидан келиб чиқиб кўринмасликка ҳаракат қилганини айтган.

    “Ҳозирда тиббий муолажа кўрсатилган ва ҳолати яхши, дейилади муносабатда.

    Мазкур ҳолат тармоқларда кенг муҳокамаларга сабаб бўлмоқда. “Дарё” мухбири ҳуқуқшунос Муҳаммадамин Каримжоновдан ходим иш вақтида ухлаб қолиши қонунчиликда қандай тартибга солиниши юзасидан изоҳ олди.

    Муҳаммадамин Каримжонов
    Фото: “Дарё”

    Муҳаммадамин Каримжоновнинг тушунтиришича, мазкур масала ташкилотнинг меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларига боғлиқ. Меҳнат кодексига кўра, меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатлар қуйидагилардан иборат:

    • жамоа келишувлари;
    • жамоа шартномалари;
    • иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан келишувга кўра қабул қилинадиган ички ҳужжатлар;
    • ички ҳужжатлар, шу жумладан иш берувчи ўз ваколатлари доирасида якка ўзи қабул қиладиган якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлар.

    Ички меҳнат тартиб қоидасида агар ходимнинг иш вақтида ухлаб қолиши қўпол қоида бузилиш, дея баҳоланса, у билан ҳатто меҳнат шартномасини ҳам бекор қилиш мумкин. Масалан, ишчи смена пайтида ухлаб қолса ва бу ички қоидада маън этилган бўлса, иш берувчи уни ишдан бўшатишга ҳақли, деди ҳуқуқшунос.

    Унинг алоҳида тушунтиришича, агар ходим касал бўлса, меҳнатга лаёқатсизлик варақасини очтириши керак.

    Ходимни ишдан озод қилиш учун меҳнатга лаёқатсизлик варақаси ёки маълумотномаси асос бўлолади. Ходим иш вақтида ухлаб қолиб, “Мен касал эдим”, дейиши асос эмас. Лекин узрли ҳолатлар ҳам бўлиши мумкин. Айтайлик, ишчининг боши оғриб қолиб, у дори ичса ва бу дори асосида ухлаб қолган бўлса, ҳисобга олиниши мумкин. Яъни ҳар қандай ҳолатда ҳам асослантирувчи важ бўлиши лозим, деди Муҳаммадамин Каримжонов.

    Меҳнатга лаёқатсизлик варақаси шахсни ишдан озод қилиш, вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси ёки ҳомиладорлик ва туғиш нафақаси тўлаш учун асос бўладиган ҳамда вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик билан кечадиган касалланишнинг ҳисоби юритиладиган ҳужжат ҳисобланади.

    Фуқароларнинг касаллиги, шикастланганлиги, ҳомиладорлиги, туққанлиги, оиланинг бетоб аъзосини парваришлаганлиги, протез қўйдирганлиги, санаторий-курортда даволанганлиги, шунингдек соғлиғи ҳолатига кўра бошқа ишга ўтказиш учун ва карантин туфайли меҳнатга вақтинча лаёқатсизлигини экспертиза қилиш натижаларига кўра аниқланган меҳнатга вақтинча лаёқатсизлиги меҳнатга лаёқатсизлик варақаси билан тасдиқланади.

    Иш вақтига киритилмайдиган танаффус берилиши керак

    Муҳаммадамин Каримжоновнинг айтишича, жазирама кунларидаги меҳнаткашларга қўшимча дам олиш вақти берилиши мақсадга мувофиқ бўлади.

    Тадқиқотларга кўра, тушликдан кейин камида 30 дақиқа ухлаш иш самарадорлигини 40 фоизга оширади. Куннинг ярмида ухлаш суннатдир. Уни араб тилида қайлула деб номлашади. Қайлула – туш пайтида мизғиб олиш, соғлиқ учун фойдалидир. Қайлула қилувчилар текширувлар натижасида юрак касаллигига камроқ дучор бўлишлари аниқланган.

    Европада сиeста — иш вақтида бир оз мизғиб олиш учун Испания, Финландия ва яна айрим мамлакатларда рухсат берилган. Японияда иш вақтидаги уйқу – инемури нормал ҳолат ҳисобланади, дейди мутахассис.

    Ҳуқуқшунос Сайдали Мухторалиевнинг қўшимча қилишича, ҳақиқатдан ҳам кўпроқ Европанинг иссиқ мамлакатларида ҳарорат кўтарилган ёзнинг иссиқ кунларида кўпчилик ишхоналар сиeстага ўтишади.

    Сайдали Мухторалиев
    Фото: “Дарё”

    Жазирама иссиқда ўзбекистонликлар учун сиeста бегона нарсами? Мен аксинча бўлиши керак деб ҳисоблайман. сиeста аслида биринчи навбатда серқуёш ва иссиқ ўлкаларга хос бўлганлиги учун ҳам бизнинг меҳнаткашларга бегона бўлмаслиги керак. Масалан, деҳқончилик ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш билан шуғулланадиган меҳнаткашларга айниқса, ёз кунларида сиeстага амал қилиш, қўшимча ухлаб олиш жуда фойдали.

    Биздаги корхоналарда ҳам қайлулани – сиeстани расман жорий қилиш мумкинми, деган савол туғилади? Албатта мумкин. Меҳнат кодексининг 204-моддасига кўра, иш куни (смена) давомида ходимга дам олиш ва овқатланиш учун давомийлиги кўпи билан икки соат ва камида ўттиз дақиқа бўлган, иш вақтига киритилмайдиган танаффус берилиши керак. Дам олиш ва овқатланиш учун танаффус бериш вақти ва унинг аниқ давомийлиги ички меҳнат тартиби қоидаларида ёки ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга кўра белгиланади, дейди ҳуқуқшунос.

    Унинг тушунтиришича, бунда иш жараёнидаги танаффус деганда, фақатгина овқатланиш учун бериладиган вақт эмас, балки дам олиш учун ҳам ажратиладиган вақт ҳақида айтилмоқда.

    Демак, агар корхонанинг ички меҳнат тартиби қоидаларида, сменали графикларида ёки ходим билан ўртадаги келишувда назарда тутилган бўлса, ёки бу ҳужжатларга алоҳида қўшимча киритилса, ходимларга дам олиш ва ухлаб олиш учун қўшимча танаффус вақти берилиши мумкин.

    Яъни қайлула ва сиeста фақат арабларга, испанлар ёки грекларга хос нарса эмас, ҳозирги жазирамада ўзбекистонликлар ҳам фойдаланса бўлади, бундай имкониятдан. Қонун бунга йўл қўяди, дейди Сайдали Мухторалиев.

    20 феврал, 20:35   Изоҳ (0)   12019
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Олий Мажлис сенати#ялпи мажлис#Ҳуқуқшунос#ухлаб қлиш#Сурхондарё#меҳнат кодекси

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Олий Мажлис Сенати ялпи мажлисининг жонли эфири 8 дақиқадан кам давом этди

    28.04.2022, 16:51

    «Ҳар бир инсоннинг ҳақ-ҳуқуқлари қай даражада ҳимоялангани қонунларда аниқ кўрсатилиши керак» – Танзила Норбоева қабул қилиниши рад этилган Уй-жой кодекси ҳақида

    04.08.2022, 12:38

    Сенат ҳуқуқ-тартибот ходимлари видеоларини “обрўсизлантириш мақсадида” тарқатишни тақиқловчи қонунни маъқулламади

    16.08.2024, 12:10

    Сенат “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган тадбиркор” фахрий унвонини таъсис этиш тўғрисидаги қонунни маъқуллади. Унвон кимларга берилади?

    28.08.2024, 17:51

    Қонунчиликка сохта табибларни маъмурий жавобгарликка тортишни кўзда тутувчи норма киритилмоқда

    21.09.2024, 13:35

    Халқаро меҳнат ташкилотининг яна бир муҳим конвенцияси ратификация қилинмоқда

    21.09.2024, 14:40

    Олий суд раисининг ўринбосарлари сайланди

    21.09.2024, 14:20

    Ўзбекистон Швейцариянинг Stadler компаниясидан иккита поезд сотиб олади — Транспорт вазирлиги

    02.10.2024, 19:14

    Ердан фойдаланиш ҳақидаги қонунчилик талабларини бузганлик учун жавобгарлик кучайтирилмоқда

    23.10.2024, 17:55

    Сенат ўтган беш йилда қанча қонунни рад этгани маълум қилинди

    29.10.2024, 12:30

    “Давр банк”ка нисбатан қўлланилган молиявий жарима, вазирлик ва идораларда сони қисқартирилган раҳбар ўринбосарлари, келгуси йил учун эълон қилинган давлат бюджети...

    29.10.2024, 22:40

    “Омбудсман ижро органларини масъулиятга чақириш тўғрисида Олий Мажлис палатасига бирор марта ахборот киритмаган” — Танзила Норбоева 

    30.10.2024, 20:10

    Олий Мажлис Сенати раиси ва унинг ўринбосарлари сайланди  

    19.11.2024, 14:20

    Президентнинг Сенат биринчи мажлисидаги нутқи, Андижондаги Бобур ҳайкалининг кўчирилиши, Наманган ва Бухорода ис газидан беш кишининг вафот этиши: 19 ноябрнинг энг...

    19.11.2024, 22:50

    Республикада бўлиши номақбул деб топилган шахсларнинг рўйхати шакллантирилади

    25.11.2024, 21:11

    Ўзбекистоннинг GSP+ дастурига киритилгани доирасида 27 та муҳим халқаро конвенцияни қабул қилиш бўйича ишлар бошланади — Сенат

    06.12.2024, 14:59

    Мухолифат дўстми ё душман? Президент кўтарган мавзу юзасидан суҳбат

    14.12.2024, 19:40

    Ўзбекистон Қаҳрамони Шавкат Аюпов Фанлар академияси президенти этиб сайланди

    16.12.2024, 17:01

    Банкларга қўйилган янги вазифалар, Damas’ни уриб юборган поезд, янги қурилган уйда газ таъминотисиз яшаётган аҳоли: 16 декабрнинг энг муҳим хабарлари

    16.12.2024, 23:04

    “Шу масалани уларнинг қулоғига қуйяпмиз” — Танзила Норбоева маҳаллий кенгашлардан бюджет пулига масъулиятли бўлишни сўради

    18.12.2024, 16:25

    Андижон вилояти ҳокими ўринбосари Авазбек Эргашев вафот этди

    27.12.2024, 09:25

    “Ташаббусли бюджет” доирасида айрим буюмларни харид қилиш тақиқланди

    16 январ, 12:59

    “Ташқи ишлар вазирлигимиз ухламасдан, журъатни йиғиб чора кўрсин” — Расул Кушербаев ўзбекларни итга тенглаштирган россиялик ҳақида

    19 январ, 23:34

    Парламентлараро иттиффоқнинг 150-юбилей ассамблеяси Ўзбекистонда ўтказилади

    31 январ, 14:31
    ×Lightbox Image
     

    Тавсия этамиз

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10

    “Ленд-Лиз” ёрдами совға бўлмаган — Британия иккинчи жаҳон урушида берилган ёрдамни қандай қайтарган эди?

    19 май, 15:00

    “Ёвузлик империяси заминимизга ҳеч қачон қайтмаслиги учун” — жамоатчилик ўроқ-болғали қизил байроқ ва қора-оловранг лентани тақиқлашни сўрамоқда

    13 май, 22:22

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Исроил барча фаол пиёда ва зирҳли бригадаларини Ғазога киритди 

    Дунё | 25 май, 19:15

    Трамп Гарвард университетида ўқийдиган хорижлик талабалар маълумотини сўради 

    Дунё | 25 май, 18:40

    Европанинг икки топ клуби япониялик футболчи учун курашмоқда

    Спорт | 25 май, 18:21

    Қозоғистонда чигирткаларга қарши дронлардан фойдаланилади

    Қозоғистон | 25 май, 18:10

    Ўзбекистон ва Венгрия вагонсозлик соҳасида биргаликда ишлаб чиқаришни йўлга қўяди

    Ўзбекистон | 25 май, 17:40

    Путиннинг Курск вилоятига ташрифида дронлар ҳужум қилган — ОАВ 

    Дунё | 25 май, 17:11

    Хави Осиё қитъасига қайтиши мумкин

    Спорт | 25 май, 16:40

    Ўзбекистонда экологик назоратда сунъий йўлдош маълумотларидан фойдаланилади

    Ўзбекистон | 25 май, 15:50
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.