АҚШ раҳбари Дональд Трамп иккинчи президентлик муддатидаги илк хорижий ташрифини 13 май куни Ар-Риёдга амалга оширди. Ташриф давомида АҚШ ва Саудия Арабистони “тарихдаги энг йирик мудофаа олди-сотди шартномасини” имзолади. Яна бир қанча иқтисодий битимлар ҳам тузилди. Бу ҳақда BBC хабар берди.
Оқ уй баёнотида айтилишича, мамлакатлар ўртасидаги қурол-яроғ келишуви 142 миллиард долларга тенг. Шартнома Саудияга АҚШнинг ўнга яқин мудофаа компанияларининг ҳарбий техникаси ва хизматларини етказиб беришни ўз ичига олади. Шартнома қуйидаги бешта йўналишни ўз ичига олади:
- Ҳарбий ҳаво кучларини ривожлантириш ва космик салоҳият;
- Ҳаво ва ракетага қарши мудофаа;
- Денгиз ва қирғоқ хавфсизлиги;
- Чегара хавфсизлиги ва қуруқликдаги кучларни модернизация қилиш;
- Ахборот-коммуникация тизимларини модернизация қилиш
Келишув Саудия Арабистони қуролли кучлари салоҳиятини оширишни ҳам кўзлаган. У ҳарбий академиялар ва ҳарбий-тиббий хизматларни мустаҳкамлашни ўз ичига олади. Бундан ташқари, ташриф давомида қуйидаги келишувларга эришилган.
Унга кўра, Саудия Арабистони АҚШга 600 миллиард доллар сармоя киритиш мажбуриятини олган. Бу сармоянинг асосий йўналишларидан бири Қўшма Штатлар бўйлаб сунъий интеллект маълумотлар марказларига бўлади. Америка технологик компаниялари, ўз навбатида, ҳар икки мамлакатда илғор технологияларга 80 миллиард доллар сармоя киритишга ваъда берган.
АҚШ Саудия Арабистонига 14,2 млрд долларлик газ турбиналари ва энергетика технологиялари ҳамда 4,8 млрд долларлик Boeing 737-8 йўловчи самолётларини экспорт қилади. Иқтисодиётнинг энергетика ва тоғ-кон саноати ўртасидаги ҳамкорлик тўғрисида ҳам келишувлар амалга оширилган.
Трамп юқори мартабали амалдорлар, жумладан, валиаҳд шаҳзода Муҳаммад бин Салмон билан учрашган. Бу пайтда Саудия бизнесининг энг йирик вакиллари билан музокараларни Трампнинг маслаҳатчиси, миллиардер Илон Маск, OpenAI бош директори Сем Алтман ва Америка делегацияси таркибида бўлган компьютер чиплари гиганти Нивдиа раҳбари Женсен Хуанг олиб борган.
АҚШ президенти бин Салмон билан музокаралардан сўнг Саудия-АҚШ инвестиция форумида иштирок этган. Унда Citigroup, IBM, Qualcomm, Alphabet ва Франклин Темплетон раҳбарлари ҳам қатнашган.
Сурияга қарши санкциялар бекор қилинади
Трамп мазкур ташрифида Сурияга қарши санкциялар бекор қилинишига ҳам тўхталди. Буни шахсан Муҳаммад бин Салмон ундан сўрагани айтилмоқда. Американинг Сурияга қарши санкциялари 10 йилдан ортиқ вақтдан бери амал қилмоқда.
Суриянинг янги президенти Аҳмад аш-Шараъа мазкур санкциялар бекор қилинишига эришмоқчи. Чунки чекловлар ҳокимиятдан ағдарилган собиқ пресидент Башар Асад даврида жорий этилганди.
Санкцияларни бекор қилиш тўғрисидаги эълон Сурия учун кутилмаган янгилик бўлди. Мамлакатда денгиз масаласида ўзгариш бўлиши кутилмоқда. Сурия ташқи ишлар вазири Асад Шибани буни мамлакатни қайта қуриш йўлидаги “янги бошланиш” деб таърифлади. Санкцияларнинг олиб ташланиши араб давлатларидан ва турли халқаро ёрдам агентликларидан Сурияга халқаро капитал оқими киришини таъминлайди.
Трамп 14 май куни Саудия Арабистонида Сурия президенти Аҳмад аш-Шараъа билан учрашиши режалаштирилган.
Изоҳ (0)