Ўзбекистонда таълим олувчиларга нисбатан зўравонликка мойиллиги мавжуд педагог кадрларни аниқлаш ва уларга психологик ёрдам бериш механизмларини жорий этиш режалаштирилмоқда. Бу жамоатчилик муҳокамасига қўйилган 2025 йилга мўлжалланган давлат дастури лойиҳасида кўзда тутилган.
Унда Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигига таълим жараёни иштирокчиларини психологик қўллаб-қувватлаш тизимини такомиллаштириш вазифаси қўйилган.
2025 йил октябригача буллинг, суисид, вояга етмаганлар жиноятини олдини олиш, оқибатларини бартараф этиш бўйича педагог кадрлар учун махсус курс ва дастурлар ишлаб чиқилади.
Ўқитувчиларнинг касбий сўнишининг олдини олиш, стрессларга бардошлилик даражасини оширувчи симулятор ва кейслар яратиш режалаштирилмоқда.
Ушбу масалалар ижроси учун асосий масъул этиб Таълимни ривожлантириш республика илмий-методик маркази белгиланди.
Таълим муассасаларида болаларга нисбатан зўравонликка йўл қўймаслик
2024 йил 14 ноябрда “Болаларни зўравонликнинг барча шаклларидан ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қонун қабул қилинганди. Қонун 2025 йил 15 майдан кучга киради. Унда болаларни зўравонликнинг барча шаклларидан ҳимоя қилиш бўйича умумий ва индивидуал чора-тадбирлар белгилаб берилган.
Қонунда белгиланишича, таълим муассасаларида интизомий жазо чоралари сифатида зўравонликнинг ҳар қандай шаклларини, шу жумладан жисмоний жазоларни ва бошқа шафқатсиз ёки қадр-қимматни камситувчи муомала ва жазо турларини қўллашга йўл қўйилмайди.
Таълим муассасаларида болаларга нисбатан ва болалар ўртасида зўравонликнинг, шу жумладан таъқиб этишнинг (буллингнинг) олдини олиш, шунингдек зўравонликни қўллаш фактлари юзасидан тегишли чора-тадбирлар кўриш бўйича дастурлар ва механизмлар жорий этилади. Болаларга нисбатан зўравонликнинг олдини олиш учун масъул бўлган шахслар тайинланади.
Болаларни зўравонликдан ҳимоя қилиш мақсадида таълим муассасаси раҳбарияти болаларга нисбатан зўравонлик содир этилишига имкон берувчи сабабларни ва шарт-шароитларни бартараф этиш, таълим муассасасида инсон ҳуқуқлари ва қадр-қимматини ҳурмат қилишга асосланган, зўравонликдан холи бўлган муносабатларни шакллантириш, хавфсиз ва ижобий психологик муҳитни ташкил этиш ҳамда таъминлаш чораларини кўриши шарт.
Болаларни зўравонликдан ҳимоя қилиш мақсадида таълим муассасаси ходимлари таълим олувчилар, ота-оналар, педагогик жамоанинг аъзолари билан мулоқот қилишда таълим муассасасининг ички тартиб-қоидаларига, педагогик одоб-ахлоқ қоидаларига қатъий риоя этиши, барча таълим олувчиларга тенг муносабатда бўлинишини таъминлаши, синфдаги психологик муҳитни баҳолаши ва яхшилаши, таълим олувчилар билан суҳбатлар ўтказиши ҳамда ота-оналарга маслаҳатлар бериш учун психологлар ва психолог инспекторлар билан яқин ҳамкорликни таъминлаши шарт.
Изоҳ (0)