“Газ олди-сотдисидан кўрилган зарар учун бюджетдан қўшимча субсидия берилмайди” — иқтисодиёт ва молия вазирлиги вакили

Ўзбекистонда табиий газ ишлаб чиқарилган қийматидан паст нархда сотилиши ҳисобига кўрилган зарар давлат бюджетидан қоплаб келинади. Жорий йил учун мазкур салбий фарқни қоплаш учун 9,5 триллион сўм ажратилиши белгиланган. Январь–июнь ойларининг ўзида (9,3 триллион сўм) деярли бир йиллик субсидияга пул берилган. Йил охиригача газ корхонаси зарар кўришда давом этса, унга қўшимча субсидия бериладими? Иқтисодиёт ва молия вазирлиги департамент директори ўринбосари Шоҳрух Ишонқулов “Дарё” мухбири билан суҳбатда мазкур саволга жавоб қайтарди.

Шоҳрух Ишонқуловнинг айтишича, ҳозиргача газ субсидияси учун бир йилга белгиланган миқдор (9,5 триллион сўм) ажратиб бўлинди. Бунинг ўз сабаблари бор.

“Субсидия миқдори йил охиригача яна ошиб борадими, деган хавотирлар ўринсиз. Сабаби газ таъминоти корхонаси зарарларини қоплаш учун режалаштирилган 9,5 триллион сўм олдиндан ўтказиб берилди. Яъни корхона йиллик талаби олдиндан молиялаштирилди.

Бунинг асосий сабаби аҳоли, саноат, корхоналарга етказиб бериладиган газ узилишларини олдини олишдан иборат. Газ таъминоти корхонамиз газни сотиб олиш ва сотиш билан шуғулланадиган бўлса, аҳоли ва ташкилотлардан унга газ тўловларидан қайтадиган пул кечикиши мумкин. Оқибатда корхона молиявий оқимларида узилишлар бўлиши мумкин. Бу газ сотиб олишга бевосита таъсир қилади. Шунинг олдини олиш учун субсидия маблағлари олдиндан ўтказиб берилди”, деди вазирлик вакили.

Шоҳрух Ишонқуловнинг таъкидлашича, май ойида газ нархи оширилгани корхона зарарини камайтиради.

“Газ корхонаси тариф ошгани ҳисобига ўз харажатларини йил охиригача тўлиқ қоплайди. Корхонага газ олди-сотдиси ўртасидаги салбий фарқни қоплаш учун яна қўшимча субсидия ажратмаймиз. Йиллик белгиланган субсидия ажратиб бўлинди”, дея маълум қилди мутахассис.

Аввалроқ бюджет қонунида 2023 йил учун табиий газ олди-сотдиси ўртасидаги дефицитни қоплашга 14,2 триллион сўм ажратиш белгиланганди. Бироқ газ нархи оширилиши кечиккани сабаб тўланган субсидия миқдори 18 триллион сўмга оширилган.

Иқтисодиёт ва молия вазири ўринбосари Аҳадбек Ҳайдаров “Дарё” мухбири билан суҳбатда газ субсидияси босқичма босқич қисқартириб борилишини айтган.

“Субсидияни бирданига бекор қилиш аҳолининг ижтимоий ҳолатига салбий таъсир қилиши мумкин. Шунинг учун тарифларни босқичма-босқич, маҳсулот таннархидан келиб чиққан ҳолда ўзгартириш ва субсидияларни камайтириш йўлидан борамиз”, деган вазир ўринбосари.

Аҳадбек Ҳайдаров субсидиядан бўшаган пуллар биринчи навбатда ижтимоий соҳа ва аҳолининг ижтимоий ҳимоясига сарфланишини маълум қилган.