Эндиликда аҳоли ва тадбиркорларга мажбурият юклайдиган ҳужжатлар ёзилишидан олдин баҳоланади

Ўзбекистон Республикаси президентининг “Ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишнинг барқарорлигини таъминлаш, сифати ва самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони қабул қилинди.

Фармон 243 та қонунчилик ҳужжатидаги ўз аҳамиятини йўқотган, самарадорлиги юқори бўлмаган ва амалга ошириш механизмлари билан таъминланмаган ҳамда коррупциявий хатарларни келитириб чиқариши мумкин бўлган 350 та норма ва ҳуқуқий бўшлиқларни бекор қилишни назарда тутади. 

Хусусан, Ўзбекистон Республикаси президенти ва Ҳукуматининг 183 та ҳужжат ва нормалари бекор қилиниб, қонунчиликни тартибга солиш юки камайтирилмоқда. 

Фармон билан тартибга солиш таъсирини баҳолашнинг янги тартиби жорий этилиб, қонунчилик ҳужжатлари лойиҳаларини тайёрлашда ва уларнинг таъсирини баҳолашда илмий ҳамда нодавлат нотижорат ташкилотлар кенг жалб қилиниши, қонун лойиҳалари бўйича мажбурий тартибда илмий-тадқиқот муассасаларининг хулосаси олиниши белгиланди.

Жорий йилнинг 1 октябридан бошлаб аҳоли ва тадбиркорларга бевосита таъсир кўрсатадиган, уларга мажбурият юклайдиган, талаб, тақиқ, жавобгарлик ёки бошқача чекловларни белгилайдиган ҳужжатлар икки босқичда ЦТБдан ўтказиладиган бўлди.

ЦТБ — қисқача айтганда, янги қонуннинг фойдадан кўра кўпроқ зарар келтирмаслигини текшириш усули.

Бунда ҳужжат лойиҳаси ёзилишидан олдин соддалаштирилган тартибда баҳолашдан ўтказилади ва Адлия вазирлигининг хулосаси олинади.

Соддалаштирилган баҳолаш натижаси бўйича иқтисодий, ижтимоий ва атроф-муҳитга таъсири даражаси юқори деб топилган лойиҳалар кенгайтирилган тартибда иккинчи маротаба баҳолашга қаратилади. Соғлом рақобат муҳитини ҳимоялаш мақсадида бундай тартиб бизнесга ҳар қандай имтиёз, преференсия ёки енгиллик беришни назарда тутувчи лойиҳаларга ҳам тадбир этилади.

Шу билан бирга, фармон билан қабул қилинган ҳужжатларнинг ижро ҳолатини мониторинг қилиш тизими йўлга қўйилмоқда.

Хусусан, ҳужжат қабул қилингач, унинг ижроси ҳар йили кузатиб борилади, ижрога тўсқинлик қилаётган муаммолар бартараф этилади ва мониторинг натижалари жамоатчиликка эълон қилинади.

Бу орқали аҳоли ва бизнес учун юзага келадиган ортиқча ва асоссиз харажатлар, маъмурий тўсиқларнинг олди олинади. Амалдаги самарасини бермайдиган, рақобат муҳитига салбий таъсир кўрсатадиган имтиёз ва преференсиялар натижасида юзага келадиган давлат бюджети йўқотишлари сезиларли қисқаришига эришилади.