Ўтган йили мамлакат бюджети даромадларининг 165,9 триллион сўми солиқлардан тушган маблағлар ҳиссасига тўғри келди. Йил давомида жисмоний шахслар салкам 30 триллион сўмига даромад солиғи тўлаган. Бу ҳақда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги маълум қилди.
Ўтган 2023 йилда давлат бюджети даромадлари 231,7 триллион сўмга етди (2022 йилда 201,8 триллион сўм бўлган). Даромадларнинг 165,9 триллион сўми (тушумларнинг 71,6 фоизи) солиқ, 58,4 триллион сўми (25,2 фоиз) бож тўловларидан шаклланди.
Ҳисобот даврида даромадлар таркибида бевосита солиқлар улуши 31,6 фоиз, билвосита солиқлар 35,9 фоиз, ресурс тўловлари ва мол-мулк солиғи 12,1 фоизни ташкил этди.
Бевосита солиқлардан тушган даромадларнинг (жами 73,1 триллион сўм) энг катта улуши фойда солиғи (40,8 триллион сўм) ҳиссасига тўғри келди. Шу билан бирга, жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи 29,9 триллион сўм сўмни (2022 йилдагидан 5,6 триллион сўм кўп) ташкил этди.
Йил давомида билвосита солиқ тушумлари 83,32 триллион сўмга етди. Бунда қўшилган қиймат солиғининг улуши 57,9 триллион сўм, акциз солиғи 15,8 триллион сўм бўлган.
Ўз навбатида ресурс тўловлари ва мол-мулк солиғи 28 триллион сўмни ташкил этди. Бундай солиқлар таркибидаги мол-мулк солиғидан бюджетга 5,1 триллион сўм, ер солиғидан салкам 7 триллион сўм, ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқдан 15,3 триллион сўм тушган.
Вазирлик таҳлилига кўра, ўтган йили қўшилган қиймат солиғидан манфий фарқни қоплаш учун солиқ тўловчиларга 21,6 триллион сўм миқдорида ҚҚС ва кешбэк суммалари қайтариб берилган.
“Энергоресурс қазиб чиқариш, қайта ишлаш ҳажмининг камайиши, дунё бозорида пахта толаси, дон ва кимёвий ўғитлар нархи пасайиши ҳамда йил бошида кузатилган аномал совуқ шароитида корхоналар харажатининг ошиши ва корхоналар фаолиятининг вақтинча тўхтатилганлиги солиқ тушумлари йўқотилишига олиб келди. Шу билан бирга, маҳаллий корхоналар томонидан ишлаб чиқариладиган ва тадбиркорлик субъектлари томонидан якуний истеъмолчиларга сотиладиган АИ-80 русумли автобензин маҳсулоти учун акциз солиғининг “нол” ставкаси белгиланиши ҳисобига 2023 йилда тадбиркорлик субъектлари ихтиёрида 1,3 триллион сўм қолдирилди”, — дея ҳолатни изоҳлаган Иқтисодиёт ва молия вазирлиги.
Ўтган йили айланмадан олинадиган солиқ 2,4 триллион сўмни ташкил этиб, тушумлар 2022 йилдагига нисбатан 105,4 миллиард сўмга (4,2 фоиз) кам бўлди. Айланмадан олинадиган солиқ тўловчилар сони 2022 йилга нисбатан 9,4 мингтага (2,6 фоиз) камайиб, 360 мингтани ташкил этди.
2024 йил 1 январь ҳолатига кўра, Ўзбекистонда даромад солиғи тўловчи жисмоний шахслар сони 2023 йил январдаги 5 миллион 252 минг кишидан 5 миллион 527 минг кишига (5,2 фоиз) кўпайган. Мол-мулк солиғи тўловчилар сони эса бир йил аввалгидан (7,6 миллион киши) 2,1 фоизга (7,76 миллион киши) ўсган. Ер солиғи тўловчи жисмоний шахслар ўтган йилгидан 131,1 минг кишига кўпайиб, 7 миллион 56 минг кишидан кўпроқни ташкил қилган.
Юридик шахслардан фойда солиғи тўловчилар 2023 йил 1 январда 164,4 мингта, 2024 йил бошида 183,5 мингтани ташкил этган. Қўшилган қиймат солиғи тўловчи юридик шахслар сони ўтган йилнинг бошидагидан (164,4 мингта) сезиларли — 11,6 фоизга (жами 183,5 мингта) ошган.
Шу билан бирга, ер солиғи тўловчи юридик шахслар сони 2023 йил 1 январдаги 180,2 кишидан йил охирига келиб 186,1 минг кишига кўпайган. Мол-мулк солиғи тўловчи юридик шахслар сони ҳам ўтган йил аввалидаги 77,1 мингтадан йил охирида 78,3 мингтага ошган.
Изоҳ (0)