Bloomberg хабарига кўра, Тайван атрофида юзага келиши мумкин бўлган уруш жаҳон иқтисодиётига 10 триллион долларга тушиши мумкин. Бу глобал ялпи ички маҳсулотнинг қарийб 10 фоизига тенг.
Агентлик икки хил сценарийни кўриб чиққан таҳлилчиларнинг ҳисоб-китобларидан келиб чиқиб бу ҳақда маълум қилди.
Агар Хитой Тайванга бостириб кирса, бу ҳолда АҚШ ҳам можарога тортилади ва оролнинг савдо ишлари блокланади.
Уруш бошланса, экспертлар қуйидаги оқибатлар юзага келиши мумкинлигини айтишмоқда:
- Тайван билан савдо 100 фоизга пасаяди;
- Тайван ялпи ички маҳсулоти 40 фоизга, Хитой ялпи ички маҳсулоти 16,7 фоизга, АҚШ ялпи ички маҳсулоти 6,7 фоизга камаяди;
- глобал ялпи ички маҳсулот 10,2 фоизга пасаяди (Шарқий Осиё мамлакатлари, жумладан, Жанубий Корея ва Япония энг кўп зарар кўради).
Bloomberg маълумотларига кўра, Тайван оролининг блокадаси қуйидаги оқибатларга олиб келади:
- Тайван ялпи ички маҳсулоти 12,2 фоизга, Хитойники 8,9 фоизга, АҚШники 3,3 фоизга камаяди;
- Жаҳон ялпи ички маҳсулотининг пасайиши 5 фоизни ташкил қилади.
Таҳлилчилар воқеаларнинг ҳар қандай ривожланишидаги асосий муаммони Тайванда ишлаб чиқарилган чиплар ва яримўтказгичларнинг йўқолиши деб ҳисобламоқда.
Агентлик таъкидлаганидек, Taiwan Semiconductor Manufacturing Cо компаниясининг 20 та энг йирик мижозларининг умумий бозор капиталлашуви тахминан 7,4 триллион долларни ташкил қилади. Бундан ташқари, Тайван бўғози дунёдаги энг гавжум юк ташиш йўлларидан бири ҳисобланади.
Bloombergнинг ёзишича, Тайвандаги вазият 13 январга белгиланган президентлик сайловларига боғлиқ. Бу лавозим учун ҳукмрон Демократик прогрессив партиядан номзод Лай Цинде, шунингдек, мухолифат номзодлари Хоу Юи ва Ке Ванчже даъвогарлик қилмоқда. Биринчиси Хитой билан муносабатларни бузмоқчи эмас, лекин ўтмишда у ўзини “Тайван мустақиллиги учун прагматик курашчи” деб атаган. Қолган икки номзод оролнинг амалда мустақиллигини қурбон қилмасдан Хитой билан муносабатларни яхшилаш учун “прагматик қадамлар” қўйишга ваъда берди.
Хитой Тайванни ўз ҳудуди деб билади. Хитой раҳбари Си Цзинпин АҚШ президенти Жо Байден билан учрашувда Тайван масаласи Пекин учун қизил чизиқ эканлигидан огоҳлантирди. 2023 йил сентябрь ойида Хитой ҳукумати орол билан интеграцияни чуқурлаштириш режасини тақдим этди.
Изоҳ (0)