Ривожланаётган мамлакатлар Хитойга камида 1,1 триллион доллар қарздор

Ривожланаётган мамлакатлар хитойлик кредиторлардан камида 1,1 триллион доллар қарздор. Бу ҳақда Американинг AidData тадқиқот институтига таяниб, CNN хабар берди.

Ҳозирда Хитойнинг ривожланаётган мамлакатларга ажратган кредитларининг 80 фоизи молиявий қийинчиликларга дуч келган давлатларни қўллаб-қувватлашга қаратилган.

Кўп йиллар давомида Пекин ўз молиясини қашшоқ мамлакатлардаги инфратузилмани молиялаштиришга, жумладан Хитой раҳбари Си Цзиньпин ўзининг “Бир макон, бир йўл” ташаббуси орқали йўналтирди, дейилади хабарда.

Ушбу молиялаштириш Лотин Америкасидан Жануби-Шарқий Осиёгача бўлган йўллар, аэропортлар, темир йўллар ва электр станцияларига саховатли тарзда ажратилди ва қарз олувчи мамлакатларнинг иқтисодий ўсишига ҳисса қўшди. Бу кўплаб ҳукуматларни Пекинга яқинлаштирди ва Хитойни дунёдаги энг йирик кредиторга айлантирди, шунингдек, масъулиятсиз кредит беришда айбловларни қўзғатди.

AidData томонидан эълон қилинган Хитойнинг 165 мамлакатни йигирма йилдан ортиқ молиялаштириш таҳлилига кўра, ҳозирда Хитойнинг ривожланаётган мамлакатларга расмий сектор кредитларининг 55 фоизи қарзни узиш муддатига кирди.

Ушбу қарзлар юқори фоиз ставкалари, маҳаллий валюта муаммолари ва глобал ўсишнинг секинлашуви каби янги ва қийин молиявий шароитда тўланади.

Ушбу кредитларнинг аксарияти 2013 йилдан бошлаб “Бир макон, бир йўл” даврида берилган ва беш, олти ёки етти йиллик имтиёзли давр бўлган ва кейин қарз олувчилар тўлашлари шарт бўлмаган (пандемия даврида) қўшимча икки йиллик имтиёзга эга бўлди, — дейди AidData бош директори ва ҳисобот муаллифи Бред Паркс.

AidData маълумотлари Хитой ҳукумати ва давлат кредиторларининг 2000 ва 2021 йиллар оралиғида паст ва ўрта даромадли мамлакатлардаги давлат ва хусусий сектор қарз олувчилари олдидаги 1,34 триллион доллар миқдоридаги кредит ва грант мажбуриятларини кузатувчи маълумотлар базасига асосланади.

Тадқиқотчилар ривожланаётган мамлакатлар Хитой кредиторларидан камида 1,1 триллион доллар ва 2021 йилга келиб 1,5 триллион долларгача қарздор бўлганини аниқлади.

Вазият ўзгармоқда ... сўнгги ўн йил ичида Хитой дунёдаги энг йирик расмий кредитор бўлди ва ҳозир Хитой дунёдаги энг йирик расмий қарз йиғувчиси бўлишидаги ўша бурилиш нуқтасидамиз, — деди Бред Паркс.