Ўзбекистонда 9 ойда 716 885 нафар туғилиш қайд этилган. Бу ҳақда Статистика агентлиги ахборот хизмати хабар берди.
Статистика агентлигининг дастлабки маълумотларига кўра, 2023 йилнинг январь-сентябр ойларида ФҲДЁ органлари томонидан Ўзбекистон Республикасида 716 885 нафар тирик туғилиш ҳолатлари қайд этилган. Бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 5,1 фоизга ошган. 2023 йилнинг 9 ойида туғилганларнинг:
- 371 597 нафари ўғил болалар;
- 345 288 нафари қиз болалар.
Нима учун дунёда туғилиш даражаси пасаймоқда?
Дунё аҳолисининг қисқариши ҳақидаги фикр ташвишли туюлса-да, туғилишнинг камайиши одатда ижтимоий-иқтисодий ривожланишнинг ғалабаси сифатида қабул қилинади.
Мамлакатлар тараққиёти ва турмуш даражаси яхшилангани сари жамият нормалари ва интилишларида ўзгаришлар рўй бермоқда. Масалан, аёллар учун кенгайтирилган таълим ва карьера имкониятлари профессионал ўсиш ва шахсий мақсадларга интилиш учун йўл очади, баъзи аёллар оила қуришни кечиктиришни ёки кўп фарзанд кўрмасликни истайди.
Ўсиб бораётган урбанизация туғилиш пасайишининг яна бир асосий омили. Яна бир сабаб айниқса, 1970 йиллардан бошлаб, оилани режалаштириш хизматлари ва контрацептив воситалардан фойдаланиш имкониятларининг ортиб боришидир.
Келажакдаги оқибатлари қандай?
Туғилиш пасайишининг энг катта оқибати — аҳолининг тез қариши. Бу аллақачон дунё давлатларида кузатилмоқда.
Болалар кам туғилиши ортидан, меҳнатга лаёқатли аҳолига нисбатан қарияларнинг улуши ортади. Ушбу демографик номутаносиблик ижтимоий таъминот, соғлиқни сақлаш ва пенсия тизимлари учун қийинчиликлар туғдиради.
Туғилишнинг пасайиши меҳнат бозори ва иқтисодий самарадорликка ҳам таъсир қилиши мумкин. Яъни бу ишчи кучи, малакали кадрлар етишмаслигига ва инновацияларнинг камайишига сабаб бўлади. Аҳолининг қисқариши глобал иқтисодиётнинг асосий тоши бўлган истеъмол талабини камайтиради, бу эса ривожланишнинг ҳозирги моделини қайта қуришга мажбур қилиши мумкин.
Изоҳ (0)