Озарбайжон президенти маъмурияти Қорабоғнинг арман аҳолисини реинтеграция қилиш режасини эълон қилди. Илҳом Алиев матбуот хизматининг хабар беришича, 21, 25 ва 29-сентябр кунлари президентнинг Қорабоғдаги арман аҳолиси билан алоқалар бўйича комиссари Евлах ва Хўжали шаҳарларида арманларга ушбу режани тақдим этган ва уни муҳокама қилган.

Реинтеграция “Озарбайжон Республикасининг Конституцияси, қонунлари ва халқаро мажбуриятлари асосида унинг ҳудудий яхлитлиги ва суверенитети доирасида” амалга оширилади.

Режа тенг ҳуқуқ ва эркинликларни, шунингдек, “этник, диний ёки тилга мансублигидан қатий назар” ҳар бир резидентнинг хавфсизлигини кафолатлайди.

Ҳужжатга кўра, арманлар истиқомат қиладиган ҳудудларни бошқариш Озарбайжон президентининг махсус ваколатхоналари томонидан амалга оширилади. Маҳаллий аҳоли ҳам бошқарувга жалб қилиниши мумкин. Муниципалитетлар сайлов йўли билан тузилади.

“Резидентларнинг фуқаролик масалалари Озарбайжон Республикаси Конституцияси ва қонунчилигига мувофиқ тегишли тартиблар асосида ҳал этилади”, — дейилади президент матбуот хизмати хабарида.

Қорабоғда жамоат тартибини ҳимоя қилиш ва аҳоли хавфсизлиги Озарбайжон ички ишлар органлари томонидан таъминланади. Этник арманлар истиқомат қиладиган ҳудудларда қуролсизланиш ва демобилизация жараёни якунланмоқда, аҳолидан барча қурол-яроғлар мусодара қилинмоқда.

Қорабоғдаги асосий валюта Озарбайжон манати бўлади. Озарбайжон ҳукумати “маълум вақт ичида” Қорабоғдаги жисмоний ва ижтимоий инфратузилма (таълим, соғлиқни сақлаш, энергетика, газ, сув, йўллар, алоқа, мелиорация) Озарбайжон учун ўртача кўрсаткичлар даражасига келтирилишига ваъда бермоқда.

Вилоят аҳолисига солиқ, божхона ва бошқа имтиёзлар берилади, фермерларга субсидиялар берилиб, ер солиғидан ташқари барча солиқлардан озод қилинади. Мулк масалалари Озарбайжон қонунчилиги билан тартибга солинади.

Озарбайжондаги иш ҳақи ва ижтимоий нафақалар тизими Қорабоғ аҳолисига ҳам тааллуқли бўлади.

Режада, шунингдек, арманларга ўз маданиятини сақлаш ва ривожлантириш ҳуқуқи кафолатлангани, арман тилидан фойдаланиш имконияти яратилгани, диний эътиқод эркинлиги таъминлангани, маданий ва диний ёдгорликларнинг муҳофазаси таъминлангани айтилган.

19-сентябр куни Озарбайжон ҳукумати Қорабоғда “конституциявий тузумни тиклаш бўйича аксилтеррор чоралари”ни эълон қилди ва тан олинмаган республика ҳудудини ўққа тута бошлади. Эртаси куни ўт очишни тўхтатиш тўғрисида келишувга эришилди — унинг шартларидан бири Қорабоғ армиясини қуролсизлантириш эди.

28-сентябр куни тан олинмаган Тоғли Қорабоғ Республикаси президенти Самвел Шаҳраманян 2024 йил 1 январдан республика тугатилиши ҳақидаги фармонни имзолади.

Арманистон расмийларига кўра, 100 мингдан ортиқ этник арманлар Қорабоғни тарк этган.