Энергетика вазирлиги “Ёқилғи-энергетика соҳасида бозор механизмларини жорий этишнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги Вазирлар Маҳкамаси қарори лойиҳасини муҳокамага қўйди.
Қарор лойиҳаси аҳоли, иқтисодиёт тармоқлари ва тадбиркорлик субъектларини ёқилғи-энергетика ресурслари билан ишончли тарзда таъминлаш, аҳоли хонадонларида қайта тикланувчи энергия манбалари ўрнатилишини қўшимча рағбатлантириш ҳамда ёқилғи-энергетика ресурслари нархларининг шаклланишини босқичма-босқич бозор тамойилларига ўтказиш мақсадида ишлаб чиқилган.
Ҳужжат лойиҳаси билан ёқилғи-энергетика ресурсларининг 2023 йил 1-октябрдан кучга кирадиган нархлари тасдиқланиши режалаштирилмоқда.
Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Идоралараро тариф комиссияси 1-октябрдан бошлаб:
- табиий газ ва электр энергиясини ишлаб чиқариш, узатиш, тақсимлаш ва сотиш тарифларини ҳамда иссиқлик энергиясини ишлаб чиқариш тарифларини;
- электр ва иссиқлик энергияси, шунингдек, табиий газ истеъмолчиларидан ва улгуржи қайта сотувчилардан тушадиган пул маблағларини тақсимлаш тартибини;
- темирйўл транспортида юк ва йўловчиларни ташиш хизматлари ва бошқа тарифларни қайта кўриб чиқади ва тасдиқлайди.
Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимликларига иссиқлик таъминоти, сув таъминоти ва оқова сув хизматларига, шаҳар йўловчилар ташиш транспортида (бундан йўналишли ва йўналишсиз таксилар мустасно) йўловчилар ташиш хизматларига янги тарифларни белгилаш тавсия этилади.
Бунда, иссиқлик таъминоти хизматларининг аҳоли учун белгиланадиган нархлари жорий куз-қиш мавсумида оширилмаслиги белгиланади. Иқтисодиёт ва молия вазирлиги мазкур бандда белгиланган тарифларни қайта кўриб чиқишда нархларнинг асоссиз ошиб кетишининг олдини олиш чораларини кўради.
Қарор лойиҳасида белгиланишича, истеъмолчиларнинг 1- ва 2-гуруҳ тоифаси учун электр энергияси 1 квт/соат учун 1 000 сўмгача (НКМК, ОТМК, Ўзбекистон металлургия заводи, бюджет ташкилотлари), қолган бизнес ва юридик шахслар учун квт/соатига 900 сўмгача оширилмоқда. Табиий газ тарифлари эса НКМК, ОТМК, “Ўзбекистон металлургия заводи” ва бюджет ташкилотлари учун бир кубига 1 800 сўмгача, бошқа ташкилотларга кубига 1 500 сўмгача миқдорда белгиланмоқда.
Ёқилғи-энергетика ресурсларининг 2023 йил 1-октябрдан кучга кирадиган янги нархлари
Ёқилғи-энергетика соҳасида бозор механизмларини жорий этиш ишларини мувофиқлаштириш комиссияси икки ҳафта муддатда нефть-газ ва энергетика соҳасини ривожлантириш, ёқилғи-энергетика ресурсларини етказиб бериш сифатини яхшилаш ва уларнинг нархларини такомиллаштиришга оид мавзуларни оммавий ахборот воситаларида кенг ёритиш бўйича медиа-режани тасдиқлайди.
Нархни бозор тамойилларига ўтказмасдан электр энергиясидаги муаммоларни ҳал қилиш имконсиз
Электр ва газ нархлари босқичма-босқич эркинлаштирилади. Сўнгги марта Ўзбекистонда газ ва электр энергияси тарифлари 2019 йилнинг август ойида ўзгарган эди. Биринчи босқичда нарх ўзгариши юридик шахсларга, тадбиркорларга ва йирик корхоналарга таъсир қилади. Аҳоли учун тарифлар ўзгаришсиз қолмоқда.
Жаҳон банки ва халқаро мутахассислар Ўзбекистон энергетика соҳаси ислоҳотларга муҳтожлигини бир неча бор таъкидлаган эдилар. Шу билан бирга, давлат томонидан электр энергияси ва газ соҳасидаги субсидиялар тўхтатилиб, нархлар бозор тамойилларига ўтказилмас экан, модернизация бўлмайди, узилишлар эса давом этаверади.
Иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов Ўзбекистоннинг энергетика тармоғидаги нарх сиёсати камбағаллар янада камбағалроқ, бойлар эса янада бойроқ бўлишига олиб келишини таъкидлаган эди. У Энергетика компанияларига бозорга хос бўлмаган нархларни қўллаб-қувватлаш учун ажратилаётган субсидияларни бояларни рағбатлантираётганини айтган. Бундан ташқари, тарифларнинг пастлиги сабаб энергетика компаниялари миллиардлаб зарар кўрмоқда.
2022 йилда “Дарё”га интервью берган Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги масъуллари “Нархларни ўзгартиришни тақозо қилаётган асосий сабаб электр энергия ишлаб чиқариш, табиий газ қазиб чиқариш корхоналари ва етказиб бериш тармоқларининг эскиргани билан боғлиқ”лигини айтганди.
Изоҳ (0)